Մալաբարյան մուսսոն
Մալաբարյան մուսսոն (անգլ.՝ Monsooned Malabar կամ անգլ.՝ Monsoon Malabar), որը հայտնի է նաև որպես Մուսսոն Մալաբար, Մուսսոնային Մալաբար, Մոնսունդ Մալաբար, Մալաբար Մոնսուն և Մուսսոնացված Մալաբար, սուրճի հատիկների չոր մշակման տարածաշրջանային ինքնատիպ մեթոդ։ Հավաքած հատիկները երեք-չորս ամիս ենթարկվում են մուսսոնային անձրևների և քամիների ազդեցությանը, ինչի հետևանքով դրանք ուռչում են և փոխում իրենց համային հատկությունները։ Սուրճի վերամշակման այս մեթոդը տարածված է Հնդկաստանի Մալաբարյան ափին (Կառնատակա և Կերալա նահանգներում)։ Monsoon Malabar անվանումը առաջացել է Մալաբարյան ափի մուսսոնային քամիներից[1][2][3][4][5][6]։
| Մալաբարյան մուսսոն | |
|---|---|
| Ենթատեսակ | սուրճ |
| Ծագման երկիր |  Հնդկաստան |
 Monsooned Malabar Վիքիպահեստում | |
Այս սորտի հատիկներից պատրաստվող ըմպելիքը ստացվում է բավականին հագեցած և թունդ՝ մուգ շոկոլադի վառ երանգներով և քաղցր, խիտ հիմնային պտղով, ինչպես նաև պարունակում է մրգային և հացային համեր։ Ըմպելիքի բույրը խորն է՝ շոկոլադի, համեմունքների և կարամելի նրբերանգներով։
Պատմություն խմբագրել
Այս սուրճի պատմությունը սկիզբ է առնում 19-րդ դարից, երբ սուրճը փայտե առագաստանավերով Հնդկաստանից տեղափոխում էին եվրոպական երկրներ։ Ճանապարհորդությունը, որպես կանոն, տևում էր մի քանի ամիս։ Ամբողջ ընթացքում հացահատիկները ենթարկվում էին բարձր խոնավության և ծովային քամիների ազդեցությանը, որն էլ հանգեցնում էր սուրճի բնութագրերի փոփոխության. սուրճի հատիկները դառնում էին փխրուն, նրանց գույնը կանաչից դառնում էր դեղին, դրանք ձեռք էին բերում քաղցր համ և յուրահատուկ բուրմունք[7][8]։
Փոխադրման եղանակը փոխելով և առաքման ժամանակը կրճատելով՝ անհետացավ ծովի օդի ազդեցությունը։ Քանի որ այս սուրճը մեծ ժողովրդականություն էր վայելում Եվրոպայում, հնդիկ արտադրողները հայտնագործեցին հատիկների մշակման մեթոդ, որն անվանվեց «մոնսունինգ» (անգլ.՝ monsooning)[9][10][5]։
Մշակում խմբագրել
Հավաքված սուրճի հատիկների մշակումը շարունակվում է երեքից չորս ամիս՝ մուսսոնների սեզոնին։ Մշակման ընթացքում օգտագործվում է սուրճի չորացրած հատիկների՝ շրջակա միջավայրի խոնավությունն ու հոտերը կլանելու հատկությունը[11]։
Մայիսից հունիս՝ օդի բարձր խոնավության շրջանում, հատիկները մոտ 20 սանտիմետր հաստությամբ շերտով լցվում են ծովի ափին՝ ծածկերի տակ։ Այդ վիճակում նրանք պահվում են հինգ օր՝ անընդհատ խառնվելով։ Դրանից հետո սուրճը փաթեթավորվում է կտավե պարկերի մեջ, որոնք նույնպես ծածկի տակ բուրգերի տեսքով կույտերով շարվում են այնպես, որ բոլոր կողմերից հովահարվեն օվկիանոսից եկող քամուց։ Շաբաթը մեկ անգամ պարկերը տեղափոխվում են՝ քամու և խոնավության հավասարաչափ բաժին ապահովելու համար։ Այդպիսի մշակումը շարունակվում է 12-16 շաբաթ, մինչև հատիկները մեծանում են և գույնը կանաչից փոխում են մինչև դեղնավուն[7][8][9][10][12]։
Տարատեսակներ խմբագրել
Սկզբում «մոնսունինգի» էին ենթարկվում միայն արաբիկայի հատիկները։ Ներկայում սուրճի ցանկացած տեսակի՝ արաբիկայի, ռոբուստայի, ինչպես նաև դրանց խառնուրդների հատիկները մշակվում են այդ եղանակով[9]։
Մուսսոնային սուրճը դասակարգվում է որպես Մոնսունդ Մալաբար AA (անգլ.՝ Monsooned Malabar AA) և Մոնդունդ Բասանիկալլի (անգլ.՝ Monsooned Basanically)։ Մոնսունդ Մալաբար AA-ն համարվում է լավագույնը[8][10][5]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Кофе: рецепты, коктейли, советы, мастер-классы, 2014, էջ 41
- ↑ С. Е. Першина, 2013
- ↑ Kenneth Davids, 2001
- ↑ Kenneth Davids, 2013
- ↑ 5,0 5,1 5,2 М. Б. Кановская, 2007
- ↑ Бизнес в кофейной чашке, 2012
- ↑ 7,0 7,1 «Кофе Индии» (ռուսերեն). z-coffee-talk.ru. 2013 թ․ ապրիլի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 «Малабарский Муссон (Monsooned coffee)» (ռուսերեն). coffeetea.info. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Алена Рогозинская. «Индийский кофе» (ռուսերեն). kofella.net. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 «Индийский кофе собирают дважды в году» (ռուսերեն). vashkofemem.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ «История кофе» (ռուսերեն). xeniacook.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ Marie Nadine Antol, 2002
Գրականություն խմբագրել
- Marie Nadine Antol Confessions of a Coffee Bean: The Complete Guide to Coffee Cuisine. — Square One Publishers, 2002. — 85 с. — ISBN 978-0-7570-0020-1
- Kenneth Davids Coffee: a guide to buying, brewing, and enjoying. — St. Martin's Griffin, 2001. — ISBN 978-0-312-24665-5
- Kenneth Davids Espresso: Ultimate Coffee, Second Edition. — St. Martin's Griffin, 2013. — 169 с. — ISBN 9781466854772
- Першина С. Е. Кофе. — М.: «АСТ», 2013. — 158 с. — ISBN 987-5-17-080767-3
- Известные сорта кофе // Кофе: рецепты, коктейли, советы, мастер-классы / Сост. Денисов Д.И., Цыро С.В. — М.: Ресторанные ведомости, 2014. — 176 с.
- Кановская М. Б. Кофе. — М.: «АСТ», 2007. — 94 с. — ISBN 987-5-17-031156-9
- Бизнес в кофейной чашке // Бизнес-журнал. Объединенная межрегиональная редакция. — 2012. — № 4 (Ապրիլ).