Լեռնային Արցախ ՖԱ

	«Լեռնային Արցախ»
Ամբողջական անուն	«Լեռնային Արցախ» ֆուտբոլային ակումբ
Հիմնադրում	1927
Երկիր	Արցախ
Քաղաք	Ստեփանակերտ
Մարզադաշտ	Հանրապետական
Տարողունակություն	12.000
Մարզիչ	Նիկոլայ Ղազարյան

Լեռնային Արցախ Ֆուտբոլային Ակումբ, հայկական ֆուտբոլային ակումբ Ստեփանակերտ քաղաքից։ Ակումբը հիմնադրվել է 1927 թվականին^[1]։ Հանդես է գալիս Արցախի ֆուտբոլային լիգայում։

Պատմություն

1990-1995 թվականների ընթացքում ակումբը հայտնի է եղել «Արցախ Ստեփանակերտ» անունով։ 1995 թվականից սկսած ակումբը հանդես է եկել Հայաստանի Բարձրագույն խմբում։ Այդ ընթացքում թիմի անունը փոփոխվել է՝ «Ղարաբաղ Երևան»։

1999 թվականին թիմը վերանվանվել է «Ղարաբաղ Ստեփանակերտ»։ 2004 թվականին թիմը դարձել է Հայաստանի Առաջին խմբի փոխչեմպիոն։ Իսկ 2006 թվականին թիմը դարձել է Հայաստանի Բարձրագույն խմբի չեմպիոն։

2009 թվականին թիմը վերադարձել է Ստեփանակերտ և սկսել հանդես գալ Լեռնային Ղարաբաղի առաջնությունում։

Վաղ շրջան

Ֆուտբոլային ակումբը հիմնադրվել է 1927 թվականին, որպես «Դինամո» մարզական հասարակության նախագիծ։ Այդ ժամանակահատվածում Խորհրդային Միության շատ փոքր քաղաքներ ևս ունեցել են նման կարգավիճակ։ Սակայն դա եղել է առաջին դեպքն էր, երբ նման ֆուտբոլային ակումբին հաջողվում էր հանդես գալ ազգային և տարածաշրջանային մրցաշարերում։ «Դինամո Ստեփանակերտ» ֆուտբոլային ակումբը 1950 թվականին կատարել է իր առաջնամուտը ԽՍՀՄ գավաթի խաղարկության մրցաշարում։

Սակայն ուկրաինական Օդեսա քաղաքը ներկայացնող «Չերնոմորեց» ֆուտբոլային ակումբից կրած «2-0» հաշվով պարտությունից հետո թիմը լքել է առաջնությունը։ Իր անդրանիկ հանդիպումը ազգային առաջնությունում արցախյան ֆուտբոլային ակումբը կատարել է 1969 թվականին։ Նույն թվականին ակումբը «Ղարաբաղ» անվան տակ մասնակցել է Անդրկովկասի ֆուտբոլի բաց առաջնությանը, որտեղ հանգրվանել է B թիմում։ Այդ տարում արցախյան ակումբը զբաղեցրել է 17-րդ, իսկ հաջորդ տարի՝ 12-րդ հորիզոնականը։ Բաց թողնելով 1972 թվականի մրցաշարը, 1973 թվականին «Ղարաբաղ»-ը վերադարձել է ֆուտբոլ։ Այդ տարի նա գրավել է 19-րդ հորիզոնականը, որին հաջորդել է հինգամյա ֆուտբոլային դադարը։ 1977 թվականին ակումբը դարձավ հանրապետության ազգային առաջնության չեմպիոն և իրավունք ստացավ մասնակցելու երկրորդ լիգայում։

1979 թվականի առաջնությունում արցախցիները գրավեցին 11-րդ, իսկ 1980 թվականին՝ 4-րդ տեղերը։ Ակումբը վերստին հաջողություններ գրավեց ազգային առաջնությունում 1985 թվականին՝ զբաղեցնելով 5-րդ տեղը։ 1986 թվականին ակումբը ԽՍՀՄ գավաթի խաղարկության մրցաշարին մասնակցելու անհաջող փորձ կատարեց։ Որակավորման փուլի վերջին հանդիպման ընթացքում վերջինիս հակառակորդը Լվովի «Կարպատներ»-ն էր։ Հանդիպումը ավարտվեց ոչ ոքի՝ «1-1» հաշվով, սակայն լրացուցիչ ժամանակում ուկրաինացիները կարողացան առավելության հասնել։ Հանդիպման ընթացքում ակումբի համար կարևոր նշանակություն ունեցավ Ռազմիկ Պետրոսյանը։

1989 թվականից մինչև մեր օրեր

Հաշվի առնելով լարված էթնիկական հարաբերությունները Անդրկովկասյան տարածաշրջանում՝ ակումբը վերանվանվել է՝ ստանալով «Արցախ» անվանումը։ Այդ անվանումով թիմը մասնակցել է ԽՍՀՄ-ի վերջին երեք բաց առաջնություններին։ Նույն տարվա դեկտեմբերին՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս Վազգեն Ա Բուխարեստցու աջակցությամբ իրականացվել է շրջայց։ Սիրիայում արցախյան ակումբն իր ուժերն է փոչձել «Ասադի»-ի, (1։ 0, 0։ 0), «Օմենմեն»-ի (0։ 0) «ՀՄԸՄ» -ի(1։ 0), ինչպես նաև Սիրիայի երիտասարդական հավաքականի հետ (1։ 2)։ Մեկ տարի անց արցախյան ակումբի ֆուտբոլիստները «3-1» հաշվով Բամակոյում պարտության մատնեցին Մալիի ազգային առաջնության չեմպիոնին և իրենց ուժերը չափեցին ազգային հավաքականի հետ։ Նույն տարում թիմը զբաղեցրեց 4-րդ տեղը առաջնությունում, իսկ 1979 թվականին դարձավ երկրորդ դիզիզիոնի բրոնզե մեդալակիր։

Արցախյան պատերազմի պատճառով ֆուտբոլային ակումբը չի կարողացել մասնակցել նոր մրցաշրջանին։ Այս շրջանում ակումբի ֆուտբոլիստների մի մասը տեղափոխվեցին հայկական ակումբներ, իսկ մի մասն էլ մեկնեց ռազմաճակատ։ Ռազմաճակատ մեկնած նշանավոր ֆուտբոլիստներից են Վարուժան Բաբայանը, Վլադիմիր Հայրիկյանը, Գրիգոր Աղաջանյանը, Աշոտ Ադամյանը, Լորիս Գրիգորյանը, Սուրեն Հակոբյանը և այլք։

1995 թվականին ակումբ ընդունվում է Հայաստանի Ֆուտբոլի Ֆեդերացի։ Դեբյուտային մրցաշրջանում թիմը գրավեց 7-րդ տեղը։ Դա նորամուտը տոնած թիմի համար լավագույն ցուցանիշ էր։ 1999 թվականին ֆինանսական խնդիրների պատճառով կարճ ժամանակով ակումբը դուրս է մղվել ֆուտբոլային ասպարեզից։ 2000 թվականին ակումբը վերադարձավ ազգային առաջնություն։

Նվաճումներ

ԽՍՀՄ-ի բրոնզե մրցանակակիր (2): 1979^[2], 1991^[3]
Հայաստանի բարձրագույն խմբի արծաթե մեդալ (3): 2000^[4], 2004^[5], 2006^[6]
ԼՂՀ-ի չեմպիոն (1): 2009

Վիճակագրություն

ԽՍՀՄ-ի գավաթի խաղարկություն

Մրցաշրջան	Լիգա	Տեղ	ԽՂ	ԳԼ	ՈՈ	ՀԹ	ՊՏ	+/-	ՄՎ		Գավաթ	Ծանոթագրություն
1950	չի մասնակցել	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1/128	-
1969	«Բ» դաս ԽՍՀՄ (Անդրկովկաս)	17	38	10	12	16	30-46	-16	32	-	-	-
1970	«Բ» դաս ԽՍՀՄ ՌԽԴՍՀ (2-րդ գոտի)	12	34	11	12	11	42-57	-15	34	-	-	-
1972	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (4-րդ գոտի)	19	36	5	8	23	21-60	-39	18	-	-	-
1978	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (4-րդ գոտի)	15	46	18	10	18	53-46	+7	46	-	-	-
1979	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (4-րդ գոտի)	3	46	29	5	12	65-38	+27	63	-	-	-
1980	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (9-րդ գոտի)	11	30	12	4	14	40-43	-3	28	-	-	-
1981	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (9-րդ գոտի)	4	44	19	11	14	69-60	+9	49	-	-	-
1982	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (9-րդ գոտի)	12	32	13	7	12	48-42	+6	33	-	-	-
1983	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (9-րդ գոտի)	10	32	13	5	14	40-39	+1	31	-	-	-
1984	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (9-րդ գոտի)	9	32	15	3	14	42-38	+4	33	-	-	-
1985	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (9-րդ գոտի)	5	30	17	2	11	52-41	+11	36	-	-	-
1986	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (9-րդ գոտի)	9	30	14	2	14	56-48	+8	30	-	1/64	-
1987	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (9-րդ գոտի)	13	30	12	3	15	34-27	+7	27	-	-	-
1988	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (1-րդ գոտի)	11	38	17	6	15	44-38	+6	40	-	-	-
1989	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ լիգա (5-րդ գոտի)	6	42	20	8	14	74-49	+25	48	-	-	-
1990	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ ստորին լիգա	4	32	19	5	8	72-35	+37	43	-	-	-
1991	ԽՍՀՄ-ի երկրորդ ստորին լիգա (2-րդ գոտի)	3	38	26	5	7	98-45	+53	57	-	-	-

Հայաստանի առաջնություն

Մրցաշրջան	Լիգա	Տեղ	ԽՂ	ԳԼ	ՈՈ	ՀԹ	ՊՏ	+/-	ՄՎ		Գավաթ	Ծանոթագրություն
1992—95	չի մասնակցել	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
1995/96	Պրեմիեր լիգա	7	22	8	5	9	29-28	+1	29	-	1/4	-
1996/97	Պրեմիեր լիգա	8	22	7	4	11	23-29	-6	25	-	1/8	Հանդիպման հաշվի հավասարեցումից հետո մարզադահլիճում բռնկվել են զանգվածային անկարգություններ
1997	Պրեմիեր լիգա	8	18	5	3	10	13-28	-15	18	-	н/у	-
1998	Պրեմիեր լիգա	8	20	4	5	11	24-37	-13	17	-	1/4	-
1999	Պրեմիեր լիգա	-	15	7	2	6	27-21	+6	23	-	1/8	15 խաղ անցկացնելուց հետո ինքնաբացարկ է եղել
2000	Առաջին լիգա	2	16	12	3	1	55-12	+43	39	-	1/8	-
2001	Պրեմիեր լիգա	11	22	2	6	14	19-63	-44	12	-	1/4	-
2002	Պրեմիեր լիգա	9	22	5	2	15	21-52	-31	17	-	1/8	-
2003	չի մասնակցել	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
2004	Առաջին լիգա	2	30	22	6	2	82-20	+62	72	-	-	-
2005	Պրեմիեր լիգա	9	16	3	0	13	14-37	-23	9	-	տ/չ	-
2006	Առաջին լիգա	2	18	12	3	3	57-32	+25	39	-	տ/չ	-
2007	չի մասնակցել	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

Արցախի առաջնություն

Մրցաշրջան	Լիգա	Տեղ	ԽՂ	ԳԼ	ՈՈ	ՀԹ	ՊՏ	+/-	ՄՎ		Գավաթ	Ծանոթագրություն
2004	Պրեմիեր լիգա	1	16	15	0	1	91-17	-	45	-	-	ԼՂՀ-ի բաց առաջնություն
2009	Պրեմիեր լիգա	1	16	15	1	0	99-12	-	46	-	-
2010	Պրեմիեր լիգա	2
2011	Պրեմիեր լիգա	2

Անվանումներ

«Դինամո Ստեփանակերտ» - 1927-1960
«Ղարաբաղ Ստեփանակերտ» - 1960-1989
«Արցախ Ստեփանակերտ» - 1989-1992
«Ղարաբաղ Երևան» - 1995-2002
«Լեռնային Արցախ» - 2002-2004 Երևան
«Լեռնային Արցախ» Ստեփանակերտ - 2008-ներկա

Ծանոթագրություններ

↑ «Armenia 2002 Premier League». RSSSF.com. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 24-ին.
↑ Вторая лига СССР 1979 г., 4 зона (ռուս.)
↑ СССР. Сезон — 1991. Вторая лига. 2 зона (ռուս.)
↑ Armenia 2000 Second Level (անգլ.)
↑ Second Level 2004 (անգլ.)
↑ Second Level 2006 (անգլ.)

Արտաքին հղումներ

RSSSF Armenia (and subpages per year)

[1] «Armenia 2002 Premier League». RSSSF.com. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 24-ին.

[2] Вторая лига СССР 1979 г., 4 зона (ռուս.)

[3] СССР. Сезон — 1991. Вторая лига. 2 зона (ռուս.)

[4] Armenia 2000 Second Level (անգլ.)

[5] Second Level 2004 (անգլ.)

[6] Second Level 2006 (անգլ.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]