Հրեական բանակ
«Հրեական բանակ» (հապավված՝ ՀԲ[1]) (ֆր.՝ Armée Juive, հապավված՝ AJ[2]), (եբրայերեն՝ הצבא היהודי, ха-Цава ха-йехуди), հրեական սիոնիստական ռազմականացված կազմավորում՝ ստեղծված Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին, Ֆրանսիայում. հրեական Դիմադրության շարժման կարևորագույն կազմակերպությունը այդ երկրում[3][4]։ Մահից փրկել է տասնյակ հազարավոր հրեաների[5], նրանց շարքում՝ հազարավոր երեխաների[6]։ Ստեղծել է մարտական ջոկատներ՝ նացիստների և վերջիններիս հետ համագործակցողների դեմ պայքարելու, Արևմտյան դաշնակիցների կողմից հանդես գալով՝ Երրորդ ռայխի դեմ մարտնչելու, ինչպես նաև՝ Պաղեստին ուղարկելու և այնտեղ գործող ընդհատակյան ռազմական կազմավորումները համալրելու նպատակով[4]։ Մասնաճյուղեր է ունեցել Ֆրանսիայի մի շարք քաղաքներում։ Կենտրոնական բաժանմունքը գտնվել է Թուլուզում։ Իրականացրել է մոտավորապես երկու հազար մարտական գործողություն, այդ թվում՝ 750 դիվերսիա երկաթուղում և 32 պայթեցում ռազմական գործարաններում[7]։ Երկրորդ աշխարհամարտի ավարտից հետո մասնակցել է Ալիյա Բեթին՝ հրեաների անլեգալ (անօրինական) բնակեցմանը Պաղեստինում[8]։
Հրեական բանակ | |
---|---|
Ընդհանուր տեղեկություն | |
Տեսակ | network or movement of the French Resistance? |
Երկիր | Ֆրանսիա |
Մտնում է | Դիմադրության շարժում |
Տեղաբաշխում | Թուլուզ |
Հիմնադիր | Աբրահամ Պոլոնսկի և Lucien Lublin? |
Ճակատամարտեր | Liberation of France? |
«Հրեական բանակը» եղել է անկախ կազմակերպություն, չի ենթարկվել ո՛չ ֆրանսիական Դիմադրության շարժման ղեկավարությանը և ո՛չ էլ ժամանակի սիոնիստական կազմակերպություններին, սակայն համագործակցել է Ֆրանսիայում և այլ երկրներում գործած հականացիստական ուժերի, հրեական խմբավորումների ու շարժումների հետ[9][10]։
Հիշատակը
խմբագրելԻսրայելում երկար տարիներ միջոցներ չէին ձեռնարկում Հրեական բանակի զոհված մարտիկների հիշատակը հավերժացնելու նպատակով։ Տառապյալների անտառում տեղի ունեցած արարողություններից մեկի ժամանակ Բնեյ Բրիտի համաշխարհային կենտրոնի նախագահն ասել է[11]։
.בסיפוריהם של מאות היהודים שחירפו את נפשם להצלת יהודים כמעט אינו ידוע. אנו רק בתחילתו של מסע ארוך לעשיית צדק היסטורי להוקרת גבורתם
[11].
- 2018 թվականին Երուսաղեմի Պիսգաթ Զեև շրջանում մի ճեմուղի կոչվել է Հրեական բանակի հիմնադիրներից մեկի՝ Սառա Քնութի անունով[12]։
- 2018 թվականին՝ «Աղետի օրը» Տառապյալների անտառում անցկացված արարողությունը նվիրված էր այն հրեաների հիշատակին, ովքեր Ֆրանսիայում հրեաների էին փրկել[11]։
Գրականություն
խմբագրել- Лазарис, В. Три женщины. — Тель-Авив : Ладо, 2000. — С. 222—383.
- Хазан, Владимир Ильич. Довид Кнут: Судьба и творчество. — Лион : Centre d'Etudes Slaves Andre Lirondelle, Universite Jean-Moulin, 2000. — 209 с.
- Кнут, Довид. Воспоминания Хавы Киршнер // Собрание сочинений. — Иерусалим : Еврейский университет. Кафедра русских и славянских исследований, 1998. — Т. 2. — С. 107—114. — ISBN 965-222-798-6.
- Деган, Мирьям. Благотворная жажда. — Литературное обозрение. — 1996. — № 2 (Вокруг «Чисел»).
- Anny Latour (Анни Латур). The Jewish Resistance in France (Еврейское сопротивление во Франции) :
[անգլ.] / пер. с франц. Irene R. Ilton. — Нью-Йорк : Holocaust Publications, Inc, 1981. — 287 с. — ISBN 0-89604-026-7.
- Renée Poznanski (Рене Познански). Jews in France during World War II (Евреи во Франции во время Второй мировой войны) :
[անգլ.] / пер. с франц. Nathan Bracher. — Ганновер и Лондон : Brandeis University Press, University Press of New England, 2001. — 601 с. — ISBN 1–58465–144–X.
- https://books.google.co.il/books?id=LYoFDgAAQBAJ&pg=PT430&lpg=PT430&dq=Charcot-Neuville&source=bl&ots=NVPGBWuDQN&sig=lZxpc49NRRZQAJ68-eKqoe9tE34&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjdktjZpqfVAhXT0RoKHYkDBHUQ6AEIPDAD#v=onepage&q=Charcot-Neuville&f=false%7Cместо=%7CNotre Dame, Indiana|||Notre Dame, Indiana}}|издательство=University of Notre Dame Press|год=2005|страниц=388|язык=en|ref=Райский1}}
- Адам Райский. The Choice of the Jews under Vichy: Between Submission and Resistance (Выбор евреев при режиме Виши: между Покорностью и Сопротивлением), о Жюле Ефройкине :
[անգլ.]. — Notre Dame, Indiana : University of Notre Dame Press, 2005. — 388 с.
[անգլ.]. — Լոնդոն : University of London, 2006.
- Emil Kerenji. Jewish Responses to Persecution: 1942—1943 (Реакция евреев на преследования:1942—1943) :
[անգլ.]. — Վաշինգտոն : United States Holocaust Memorial Museum, 2015. — Т. 4. — 565 с. — ISBN 1-44223-626-4.
[անգլ.]. — Դետրոյտ : Wayne State University Press, 1981. — 533 с. — ISBN 978-0-8143-1672-6.
- ירמיהו (ירמה) הַלפֶּרן (Ирмиягу (Ирма) Гальперн). אריאדנה סקריאבינה (Ариадна Скрябина) :
[иврит]. — הנשכחים (Забытые). — Тель-Авив : מקדה (Македа), 1959. — Т. 5. — 36 с.
- David Knout (Кнут, Довид). Contribution à l'histoire de la résistance juive en France 1940-1944 (Вклад в историю еврейского сопротивления во Франции 1940—1944) :
[]. — Париж : Centre de Documentation Juive Contemporaine, 1947. — 182 с.
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Лазарис, 2000, էջ 308
- ↑ Бен-Давид, 2002, էջ 89
- ↑ «מחקר > ארצות > פרטיזנים לוחמי מחתרות > צרפת" (Исследование > Страны > Партизаны и подпольщики > Франция)» (եբրայերեն). "הלוחם היהודי במלחמת העולם השנייה" (Еврейский воин во Второй мировой войне). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
- ↑ 4,0 4,1 רנה פוזננסקי (Рене Познански). «תנועות הנוער הציוניות בצרפת והאחדות בעולם היהודי 1944—1940 (Сионистские молодёжные движения во Франции и единение в еврейском мире 1940—1944)» (PDF) (եբրայերեն). Яд ва-Шем. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ հունիսի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
- ↑ Гуэта, 2001, էջ 141
- ↑ Гуэта, 2001, էջ 143
- ↑ Сопротивление антинацистское՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում.
- ↑ Бен-Давид, 1995, էջ 31—32
- ↑ Познански, 2001, էջ 156—157
- ↑ Бен-Давид, 2002, էջ 83
- ↑ 11,0 11,1 11,2 «טקס יום השואה ביער הקדושים הוקדש למצילים היהודים (Церемония в День Катастрофы в лесу Мучеников, посвящённая еврейским спасателям)» (եբրայերեն). Сайт Еврейского национального фонда. 2018 թ․ ապրիլի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 10-ին.
- ↑ «מועצת עיריית ירושלים מס' 55, דו"חות המובאים לאישור המועצה, סעיף 9 (Городской комитет Иерусалима, заседание № 55, протоколы на утверждение комитетом, пункт 9)» (PDF) (եբրայերեն). Официальный сайт муниципалитета Иерусалима. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2019 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Циля Хершко (2007 թ․ մարտի 1). «The Jewish Resistance in France during World War II: The Gap between History and Memory» (անգլերեն). Jerusalem Center for Public Affairs. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 30-ին.
- Hans Schippers. «קבוצת ווסטרוויל והחלוצים לפלסטינה» (PDF) (եբրայերեն). Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 25-ին.(չաշխատող հղում)
- מיכל סקופ. «מצאו אותי» (PDF) (եբրայերեն). Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 25-ին.