Հովհաննես Սարուխանյան (բժիշկ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հովհաննես Սարուխանյան (այլ կիրառումներ)

Հովհաննես Վազգենի Սարուխանյան (մարտի 25, 1938(1938-03-25) - մարտի 15, 2022(2022-03-15), Երևան, Հայաստան), վիրաբույժ։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1963), պրոֆեսոր (1979), ՀՀ ԲԳԱ (1998), Վիրաբուժության ԳԱ (1999) ակադեմիկոս։

Հովհաննես Սարուխանյան
Ծնվել է	մարտի 25, 1938(1938-03-25)
Ծննդավայր	Հայաստան, Երևան
Մահացել է	մարտի 15, 2022(2022-03-15) (83 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայաստան
Կրթություն	Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան
Մասնագիտություն	վիրաբույժ
Գիտական աստիճան	բժշկական գիտությունների դոկտոր
Ծնողներ	հայր՝ Վազգեն Սարուխանյան
Պարգևներ

Վազգեն Սարուխանյանի որդին է, Հովհաննես Հովհաննեսի Սարուխանյանի հայրը։

Մահացել է 2022 թվականի մարտի 15-ին։

Կրթություն

• 1955–1961 թթ. - սովորել և ավարտել է Երևանի պետական բժշկական ինստիտուտի բուժկանխարգելիչ ֆակուլտետում։
• 1961–1963 թթ. - ուսանել է կլինիկական օրդինատուրայում՝ ՀՀ ԳԱԱ Լ. Հովհաննիսյանի անվան Սրտաբանության գիտահետազոտական ինստիտուտի վիրաբուժական բաժնում։

Գիտական գործունեությունը

• 1965 թ. պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն «Սրտամկանի վերանոթավորման ներսրտապարկային վիրաբուժական մեթոդների համեմատական գնահատականը» թեմայով։
• 1969 թ. պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Դեղորայքային միջոցների երկարատև ինֆուզիան ռեգիոնար անոթներ՝ որովայնի խոռոչի օրգանների վիրաբուժական հիվանդությունների բարդությունների կանխարգելման և բուժման ժամանակ» թեմայով։
• Հեղինակել է ավելի քան 200 գիտական աշխատություններ, 13 ուսումնամեթոդական ձեռնարկներ, 4 դասագրքեր, 8 նորարարական առաջարկներ, 9 գյուտեր։
• Ղեկավարել է 7 դոկտորական և 23 թեկնածուական ատենախոսությունների պաշտպանություն։
• ԽՍՀՄ-ում առաջինն է մշակել զույգ թոքերի միանվագ տրանսպլատացիայի մոդելը, առաջինն է կատարել խոլեդոխոլիթիազի ժամանակ արտամարմնային հարվածող ալիքային լիթոտրիպսիան։ Ուսումնասիրել և գործնականում ներդրել է սինթետիկ միջադիրների կիրառումը սրտամկանի հետինֆարկտային թուլության, պարենխիմատոզ օրգանների վնասվածքի ժամանակ։ Հայաստանում առաջինն է կատարել անգիոպուլմոնոգրաֆիա, աորտոարտերիոգրաֆիա, լիմֆոգրաֆիա, պորտոգրաֆիա, պանկրեատոդուոդենալ մասնահատում՝ ենթաստամոքսային գեղձի գլխիկի ուռուցքի և կեղծ ուռուցքային պանկրեատիտների ժամանակ, լյարդի ձախ բլթի մասնահատում՝ լյարդ-բջջային քաղցկեղի ժամանակ, աջ բրոնխի մասնահատում պլաստիկայով՝ թոքի քաղցկեղի ժամանակ, կերակրափողի ներպլևրալ պլաստիկա այրվածքային նեղացումների ժամանակ, վիրահատություններ որովայնի խոռոչի էկտոպիկ ֆեոքրոմոցիտոմայի, հարվահանաձև գեղձի ադենոմայի, ինսուլինոմայի կապակցությամբ։ Մշակել է ստամոքսի մասնահատման ժամանակ գասրոէնտերոանաստոմոզի, պերֆորատիվ խոցի, ստոծանու կերակրափողային բացվածքի ճողվածքի ալոպլաստիկ վիրահատությունների, մեխանիկական դեղնուկի ժամանակ բիլեոդիգեստիվ անաստոմոզների նոր մեթոդներ, որոնք ճանաչվել են որպես գյուտեր։
• 2003, 2008, 2013 թվականներին կազմակերպել է վիրաբույժների միջազգային կոնֆերանսներ։

Աշխատանքային գործունեությունը

• 1963-1988 թթ. - աշխատել է ԽՍՀՄ Առողջապահության նախարարության Երևանի բժիշկների կատարելագործման ինստիտուտի կրծքային վիրաբուժության և անեսթեզիոլոգիայի ամբիոնում՝ կրտսեր գիտաշխատողից մինչև ամբիոնի պրոֆեսոր։
• 1987 թվականից առ այսօր - Վիրաբույժների հայկական ասոցիացիայի նախագահ։
• 2000 թվականից առ այսօր - Հիմնադրել և ղեկավարում է Հայկական վիրաբուժություն XXI Պրոֆեսիոնալների միությունը։
• 1987-առ այսօր - ՀՀ ԱՆ վիրաբուժության գլխավոր մասնագետ-ՀՀ գլխավոր վիրաբույժ։
• 2000-առ այսօր - ՀՀ ՊՆ և ՆԳՆ գլխավոր խորհրդատու։
• 1988-2008 թթ. - Մ. Հերացու անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարանի վիրաբուժական հիվանդությունների թիվ 1 ամբիոնի վարիչ։
• 2011-առ այսօր - Մ. Հերացու անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարանի վիրաբուժական հիվանդությունների թիվ 3 ամբիոնի վարիչ։
• 2011 թվականից առ այսօր - «Էրեբունի» և «Նաիրի» բժշկական կենտրոնների վիրաբուժական կլինիկաների ղեկավար։
• Մ. Հերացու անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարանի վիրաբուժության մասնագիտական խորհրդի անդամ է։

Պարգևներ և կոչումներ

• «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ (2013)։
• Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (1989)։
• Հայաստանի Հանրապետության գիտության վաստակավոր գործիչ (2007)։
• Մխիթար Հերացու մեդալ (2000)՝ Հայաստանում առողջապահության և բժշկագիտության զարգացման համար։
• ՀՀ ՊՆ «Մարշալ Բաղրամյան» մեդալ (2006)։
• բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր։
• ՀՀ բժշկական ակադեմիայի իսկական անդամ։
• Արժանացել է «Առողջապահության գերազանցիկ» և «Գյուտարար-ռացիոնալիզատոր» կոչումներին։
• Սպիտակի երկրաշարժից տուժածներին բուժօգնություն ցուցաբերելու ժամանակ գործադրած ջանքերի, գերազանց աշխատանքի ու արիության համար պարգևատրվել է ՀՀ կառավարության շնորհագրով ու պատվոգրով (1989)։
• 2007 և 2008 թթ. Հայկական Բանակի 15 ամյակի և Արցախի ազատամարտին ակտիվ մասնակցության համար, ինչպես նաև Առողջապահության բնագավառում անբասիր գործունեության համար պարգևատրվել է Հայաստանի վարչապետի հուշամեդալով։
• Պարգևատրվել է Հայաստանի Առողջապահության նախարարության Ոսկե մեդալով (2008)։
• Վիրաբուժության զարգացման և կադրերի պատրաստման, Հայաստանի բժշկագիտության մեջ ունեցած ավանդի համար շնորհվել է Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի Ոսկե հուշամեդալ։