Վիքիպեդիա

Հիլդա Կրոզոլի

առաջին կին ճարտարապետն ու ինժեներն Ավստրիայում

Հիլդա Կրոզոլի (օգոստոսի 16, 1900(1900-08-16), Զալցբուրգ, Ավստրիա - օգոստոսի 10, 1972(1972-08-10)), կին ճարտարապետ և ինժեներ, որն առաջիններից մեկն էր Ավստրիայում[1][2]։

Հիլդա Կրոզոլի
գերմ.՝ Hilda Crozzoli
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 16, 1900(1900-08-16)
ԾննդավայրԶալցբուրգ, Ավստրիա
Մահացել էօգոստոսի 10, 1972(1972-08-10) (71 տարեկան)
ԳերեզմանMaxglan
Քաղաքացիություն Ավստրիա
Մասնագիտությունքաղինժեներ և ճարտարապետ
 Hilda Crozzoli Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Հիլդա Յոհանա Կրոզոլին ծնվել է 1900 թվականի օգոստոսի 16-ին Ավստրիայի Զալցբուրգ քաղաքում[3]։ Նրա հայրը Ամբրոջիո (Ամբրոս) Կրոզոլին էր (1870-1925), իսկ մայրը՝ Լյուսիա Անտոնիա Սանտարոսան (1871-1957), ամուսնացել էին 1882 թվականին[3]։ Կրոզոլին սերում էր հյուսիսիտալական ֆրիուլյան վարպետ շինարարների և ճարտարապետների ընտանիքից, որոնք առանցքային դեր են խաղացել Ավստրիայի Զալցբուրգի զարգացման գործում մի քանի սերունդների ընթացքում[4][5]։ Ամբրոս Կրոզոլին իր և իր ընտանիքի համար քաղաքացիության երդում է տվել 1907 թվականի փետրվարի 12-ին։ Նրանք ստացել են Հեյմատրեխտի իրավունքը(Heimatrecht-Ավստրիայի տարածքում բնակության և կարիքավորների նպաստ ստանալու իրավունք) Զալցբուրգի Մաքսգլան շրջանում 1915 թվականի հունվարի 5-ին։ Նրա մայրը խոսում էր միայն իտալերեն և այդպես էլ չսովորեց գերմաներեն։

Հիլդան յոթ երեխաներից չորրորդն էր, նրա երկու ավագ եղբայրները մահացան մանկության տարիներին։ Տարրական և միջին դպրոց հաճախելուց հետո նա ավարտեց շինարարության քառամյա դասընթաց Զալցբուրգի Staatsgewerbeschule-ը (Պետական առևտրային դպրոց) և հաջողությամբ հանձնեց ավարտական քննությունը 1921 թվականին՝ դառնալով Ավստրիայի առաջին ճարտարապետը։ Նա առաջին կին շրջանավարտն էր Staatsgewerbeschule-ի շինարարության բաժնի պատմության մեջ[1]։ 1921 թվականի դասարանի ավարտական լուսանկարում երևում են երկու տասնյակ սև կոստյումներով տղամարդիկ, որոնք ուղիղ նայում են տեսախցիկին։ Մեջտեղում նստած է մի կին, որը շրջվել է դեպի կողմ։ Հիլդա Կրոզոլիի կերպարը հետագայում պատճենվեց լուսանկարում[6]։

 
Crozzoli-Bandian ընկերության գրասենյակը Զալցբուրգի Ռայխենհալեր փողոցում

Գործունեություն խմբագրել

 
Հոֆշթալ-Կազերն, Զալցբուրգ

1917 թվականի օգոստոսի 1-ին Հիլդան միացել է իր հոր ճարտարապետության և շինարարական ընկերությանը՝ որպես աշակերտուհի[7]։

1921 թվականի մարտի 1-ից 1925 թվականի օգոստոսի 11-ն ընկած ժամանակահատվածում նա աշխատել է որպես շինարարության տեխնիկ և շինարարության վարպետ իր հոր ընկերությունում։ Բացի հոր ընկերությունում աշխատելուց, նաև աշխատել է քաղաքային ճարտարապետ Յոզեֆ Կվերտշեկի մոտ Շնեգատթերում և Վիեննայում։

Լինելով իր հոր՝ P&A Crozzoli ընկերության շինարարության տեխնիկ, Հիլդա Կրոզոլին եղել է Հոֆստալկասեռնի մեծ հեծելազորային զորանոցները և ախոռները բնական պատմության թանգարանի վերածելու աշխատանքների տեղամասի կառավարիչը, որն այսօր Զալցբուրգի Haus der Natur-ն է։ Այն գտնվում է քաղաքի փառատոնային թաղամասի կենտրոնում[8]։

1926 թվականի հուլիսի 1-ից նա աշխատել է Զալցբուրգի Universale Baugesellschaft ընկերությունում (Universal Construction Company)։

1927 թվականի մայիսի 12-14-ը նա հանձնել է քննությունները՝ դառնալով Բաումեյստեր (ճարտարապետ և ինժեներ, որը ավանդաբար կոչվում էր վարպետ շինարար) Կլագենֆուրտում[9]։ Սա լայնորեն լուսաբանվեց ոչ միայն Զալցբուրգի մամուլում, Verein Deutsch Österreichischer Ingenieure-ը (գերմանացի ավստրիացի ինժեներների ասոցիացիան) հատուկ շնորհավորանքներ հղեց Հիլդային։

1928 թվականին Հիլդա Կրոզոլին դարձավ անկախ ճարտարապետ և ինժեներ։ Յոզեֆ Սինդինգերը նրա գործընկերն էր մինչև 1929 թվականը, այնուհետև նա աշխատեց ճարտարապետ Ռիչարդ Բանդիանի հետ, որի հետ ամուսնացավ 1934 թվականի փետրվարի 1-ին։ 1934 թվականին Հիլդա Կրոզոլին և նրա շինարարական ընկերությունը տեղափոխվեցին 19 Reichenhallerstraße 19 հասցե (այսօր՝ Reichenhaller Straße 27):

Հայտնի է, որ 65 շենքեր կառուցվել են նրա ղեկավարությամբ Crozzoli-Bandian ընկերության կողմից 1928-ից 1966 թվականներին։ Հատկապես ուշագրավ է 1927/28 թվականներին Fürsorge-Siedlung-ի հիմնումը, այսպես կոչված, «բարեկեցության բնակավայրը» Շալմոսում՝ Զալցբուրգի տարածքում։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ 15 օդային հարձակումները ոչնչացրեցին քաղաքի շենքերի 46 տոկոսը[10], իսկ Crozzoli-Bandian ընկերությունը մասնակցեց հետպատերազմյան վերակառուցման աշխատանքներին։

Crozzoli-ն վերանորոգել է Շլոս Լեոպոլդսկրոնի շենքի վնասը 1945 թվականին, որը բռնագրավվել և գրավվել էր նացիստների կողմից պատերազմի ժամանակ։ Նրա ընկերությունը վերակառուցեց և վերականգնեց zum Goldenen Hirschen հյուրանոցը (1945/46)։

Հիլդայի ջանքերով իրականացվել է Wallistraktes der Residenz-ի վերանորոգումը Զալցբուրգի համալսարանի համար 1965 թվականին։

Հիլդա Կրոզոլին մահացել է 1972 թվականի օգոստոսի 10-ին Զալցբուրգում՝ երկարատև հիվանդությունից հետո[11]։ Նա թաղվել է Մաքսգլանի գերեզմանատանը[12]։

 
SchlossLeopoldskronWeier

Հիշատակ խմբագրել

Հիլդայի շենքերից շատերը այսօր էլ գոյատևում են և ներառված են Զալցբուրգի զբոսաշրջային տուրերում։

Crozzoli-ն ցուցադրվել է 2013 թվականին Կյունստլերհաուսում Frauen machen Sichtbar ցուցահանդեսում, որը մեծարում է Զալցբուրգի կին ճարտարապետներին[6]։

Մրցանակ խմբագրել

  • Kriegsverdienstkreuz II. Klasse (1 սեպտեմբերի, 1944) (Մարտական արժանիքների խաչ)
  • Goldener Ehrenring des Salzburger Baugewerbes (11 մարտի, 1965) (Զալցբուրգի շինարարական ոլորտի պատվո մատանի)

Գրականություն խմբագրել

  • Burgi Schobersberger: „Die Baufirma Crozzoli und andere Bauunternehmer aus Friaul – ihre Bedeutung für Salzburg”. W Salzburg Archiv, Schriftenreihe des Vereins Freunde der Salzburger Geschichte, Band 34, 2010. S. 455-502.
  • Schobersberger, Walburg: „Hilda Crozzoli-Bandian”, w: Kramml, Peter F., Lauterbacher, P. Franz, Müller, Guido: Maxglan Hundert Jahre Pfarre 1907-2007 Salzburgs zweitgrößter Stadtfriedhof . Pfarramt Maxglan (Hg.), Salzburg 2007.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 «WOMEN ARE MAKING HISTORY». Advertiser (Adelaide, SA : 1931 - 1954). 1938 թ․ օգոստոսի 24. էջ 8. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 23-ին.
  2. ↑ «WOMEN ARE MAKING HISTORY». Advertiser (Adelaide, SA : 1931 - 1954). 1938 թ․ օգոստոսի 24. էջ 8. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 24-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Taufbuch - TFB16 | Salzburg-Mülln | Salzburg: Rk. Erzdiözese Salzburg | Österreich | Matricula Online». data.matricula-online.eu. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 23-ին.
  4. ↑ UNIVERSITÄT SALZBURG. «BRIDGE OF KNOWLEDGE COMING|GOING|STAYING» (PDF).
  5. ↑ «Salzburg City of Migration» (PDF).
  6. ↑ 6,0 6,1 «Salzburger Nachrichten». 2013.
  7. ↑ «BAUBERICHT» (PDF).
  8. ↑ «z» (PDF).
  9. ↑ «Women of Australia». Queenslander (Brisbane, Qld. : 1866 - 1939). 1930 թ․ հունվարի 23. էջ 48. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 23-ին.
  10. ↑ «Visit Salzburg - History of Salzburg». salzburg-visit.com. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 23-ին.
  11. ↑ Tratz, Paul Eduard (1973). «Gedenken Verstorbener. Frau Baumeister Ing. Hilda Crozzoli. - Berichte aus dem Haus der Natur in Salzburg IV. Folge 1972. – Mitteilungen aus dem Haus der Natur Salzburg – 4: 32» (PDF).
  12. ↑ Schobersberger, Walburg (2007). Hilda Crozzoli-Bandian in Maxglan Hundert Jahre Pfarre 1907–2007 Salzburgs zweitgrößter Stadtfriedhof. Pfarramt Maxglan (Hg.).

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հիլդա Կրոզոլի» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հիլդա_Կրոզոլի&oldid=9809570» էջից