Վիքիպեդիա

Հեշտոցային ֆլորա

Հեշտոցային ֆլորա, որը հայտնի է որպես հեշտոցային միկրոբիոտա կամ հեշտոցային միկրոբիոմ, այն միկրոօրգանիզմներն են, որոնք գաղութացնում են հեշտոցը։ Դրանք հայտնաբերվել են գերմանացի գինեկոլոգ Ալբերտ Դյոդերլայնի կողմից 1892 թվականին[1] և հանդիսանում են մարդու միկրոբիոմի մի մասը։ Առկա բակտերիաների քանակը և տեսակը էական ազդեցություն ունեն անհատի ընդհանուր առողջության վրա[2]։ Առողջ անհատի առաջնային գաղութացնող բակտերիաները պատկանում են Lactobacillus ցեղին[3], ինչպիսին է L. crispatus-ը, և նրանց արտադրած կաթնաթթուն համարվում է պաշտպանություն պաթոգեն տեսակների վարակից[4]։

Vaginal flora
Միկրոբիոմ Խմբագրել Wikidata
Թեմայով վերաբերում էկանանց առողջություն Խմբագրել Wikidata
Լակտոբացիլներ և հեշտոցային սկվամոզ բջիջ

Լակտոբացիլներ

խմբագրել

Առողջ անհատի առաջնային գաղութացնող բակտերիաները Lactobacillus ցեղից են (90–95%), որոնցից առավել տարածված են L. crispatus, L. iners, L. jensenii և L. gasseri[5]: Դյոդերլայնի կողմից լակտոբացիլների առաջին նկարագրությունից ի վեր, լակտոբացիլները սովորաբար համարվում են հեշտոցային էկոհամակարգի դարպասապահները։ Պարզվել է, որ լակտոբացիլները արգելակում են պաթոգեն միկրոօրգանիզմների in vitro աճը, օրինակ՝ Bacteroides fragilis, Escherichia coli, Gardnerella vaginalis, Mobiluncus spp , Neisseria gonorrhoeae, Peptostreptococcus anaerobius, Prevotella bivia եւ Staphylococcus aureus: Ընդհանրապես ընդունված է, որ դա ձեռք է բերվում հիմնականում կաթնաթթվի ազդեցությամբ[6][7][8][9]։ Ավելին, լակտոբացիլները սովորաբար օգնում են կանխել հեշտոցի երկարատև գաղութացումը՝ կպչելով հեշտոցային էպիթելի բջիջներին։ Սա սովորաբար նվազեցնում է հեշտոցային էպիթելի պաթոգեններով վարակվելուց[10]։

Կաթնաթթվի արտադրության և պաշտպանական գործընթացի կողքին կա, այլ անտագոնիստական մեխանիզմներ որոնք ներառում են ջրածնի պերօքսիդ (լայն սպեկտրի հակամանրէային միջոց) և բակտերիոցիդներ (նպատակային հատուկ հակամանրէային նյութեր) արտադրությունը[11][12]։


pH և կաթնաթթու

խմբագրել
 
Գլիկոգենը հեշտոցային էպիթելիում առկա շաքարի բարդ ձևն է, որը մետաբոլիզացվււմ է կաթնաթթվի:

Ցածր pH-ն ընդհանուր առմամբ ընդունված է որպես հեշտոցային միկրոֆլորայի կազմը վերահսկող հիմնական մեխանիզմը։ Չնայած կաթնաթթուն, որն արտադրվում է լակտոբացիլների կողմից, նպաստում է հեշտոցային թթվայնությանը, այն դեռևս ապացուցված չէ, որ այն հեշտոցային ցածր pH-ի հիմնական աղբյուրն է, սակայն փաստը մնում է փաստ, որ լակտոբացիլների մեծ մասը լավագույնս զարգանում է pH <3,5-ում[13][14][15]։ Նորմալ հեշտոցային pH-ը համարվում է 4,5-ից ցածր՝ 3,8-ից 4,4 միջակայքում[16]։

Ջրածնի պերօքսիդ

խմբագրել

Ջրածնի պերօքսիդի արտադրությունը (H2O2) առաջարկված մեխանիզմ է բակտերիաների անտագոնիզմի համար in vitro[17][18][19], խոչընդոտելով միկրոօրգանիզմների աճը անմիջական փոխազդեցության կամ մարդու միելոպերօքսիդազի միջոցով[20][21]։ Այնուամենայնիվ, in vivo պայմաններում պերօքսիդի դերն անորոշ է։ Օպտիմալ անաէրոբ աճի պայմաններում կաթնաթթվի ֆիզիոլոգիական կոնցենտրացիաները ապաակտիվացնում էին Բակտերիալ վագինոզի հետ կապված պաթոգենները ՝ չազդելով հեշտոցային լակտոբացիլի վրա[22][23]։ Թեև լակտոբացիլների ջրածնի պերօքսիդի արտադրությունը համարվում է կարևոր հակամանրէային բաղադրիչ, որը նպաստում է լակտոբացիլների գաղութացման դիմադրությանը[24][25] և թեև կարծես թե կապ կա H2O2 արտադրող լակտոբացիլների և նորմալ հեշտոցային միկրոֆլորայի միջև, վերջին տվյալները չեն հաստատում այս դերը H2O2 -ի համար[22][23]։

Փորձով ապացուցվել է, որ ջրածնի պերօքսիդ արտադրող լակտոբացիլները ապաակտիվացնում են ՄԻԱՎ-1-ը, հերպեսի սիմպլեքս 2 տիպի վիրուսը (HSV-2), Trichomonas vaginalis, G. vaginalis, P. bivia և E. coli[26] և պարզել են, որ առողջ հեշտոցային էկոհամակարգից Lactobacillus տեսակների 96%-ն արտադրում է H2O2 (L. jensenii և L. vaginalis արտադրում են H2O2 -ի ամենաբարձր մակարդակները)[27][28], մինչդեռ բակտերիալ վագինոզ ունեցող կանանցից ստացված լակտոբացիլների միայն 6%-ն է արտադրել H2O2[29] : Համաձայն սրա հետ՝ L. iners-ը, որն առավել հաճախ կապված է խանգարված հեշտոցային միկրոֆլորայի հետ[30][31] , H2O2 -ի վատ արտադրող է[32][33]։ Հեշտոցային գաղութացումը H2O2 -արտադրող լակտոբացիլներով կապված է բակտերիալ վագինոզի (BV) առաջացման նվազման հետ[34]։ Այնուամենայնիվ, վերջերս կատարված փորձարկումները[35] ցույց տվեցին, որ արգանդի վզիկի հեղուկը և սերմնահեղուկը ունեն H2O2- ի արգելափակման զգալի ակտիվություն, և նրանք ավելի ուշ[26] ցույց տվեցին, որ 100 μM-ից ցածր H2O2 -ի ֆիզիոլոգիական կոնցենտրացիաները չեն կարողանում ապաակտիվացնել BV-ի հետ կապված 17 փորձարկված բակտերիաներից որևէ մեկը, օրինակ՝ A. vaginae, G. vaginalis, Mobiluncus spp. , P. bivia, P. corporis, Mycoplasma hominis, նույնիսկ մարդկային միելոպերօքսիդազի առկայության դեպքում, որը հայտնի է H2O2 -ի միկրոբիցիդային ակտիվության բարձրացման համար[26]։ Միայն էկզոգեն H2O2 -ի գերֆիզիոլոգիական կոնցենտրացիաները (0.34% w/v, 100 mM) բավարար էին BV-ի հետ կապված բակտերիաների ապաակտիվացման համար, որոնց կոնցենտրացիայի դեպքում այն ավելի ուժեղ կերպով ապաակտիվացնում էր հեշտոցային լակտոբացիլները (L. crispatus, L. gasseri, L. iners և L. jensenii): 100mM կոնցենտրացիան H2O2 մոտավորապես 50 անգամ ավելի բարձր է, քան լակտոբացիլն կարող է արտադրվել նույնիսկ օպտիմալ աերոբ, ցածր հակաօքսիդանտ պայմաններում, և մոտավորապես 5000 անգամ ավելի բարձր, քան H2O2 -ի գնահատված կոնցենտրացիան in vivo: Նույնիսկ ավելի ուշագրավ է, որ միայն 1% հեշտոցային հեղուկի ավելացումը արգելափակել է 1-ի միկրոբիցիդային ակտիվությունը։ Հնարավոր բացատրությունները կարող են լինել այն, որ արգանդի վզիկի հեղուկը և սերմնահեղուկը պարունակում են սպիտակուցներ, գլիկոպրոտեիններ, պոլիսախարիդներ, լիպիդներ և այլ մոլեկուլներ, որոնք կարող են արձագանքել և ապաակտիվացնել H2O2 -ին։ Բացի այդ, հեշտոցը շատ ժամանակ հիպոքսիկ է, մինչդեռ լակտոբակիլները թթվածին են պահանջում ջրածնի պերօքսիդ արտադրելու համար։ Հատկանշական է նաև, որ կատալազը, որն ապահովում է բակտերիաների պաշտպանությունը թունավոր H2O2 -ից, բացակայում է լակտոբացիլի մեջ[29][36] և որպես այդպիսին նրանք անպաշտպան կլինեն սեփական H2O2 արտադրությունից։ Հետևաբար, ջրածնի պերօքսիդի արտադրությունը չի կարող լինել պաշտպանության հիմնական մեխանիզմը։

Բակտերիոցիններ

խմբագրել

Հեշտոցային լակտոբացիլները արտադրում են հակամանրէային պեպտիդներ, այսինքն՝ բակտերիոցիններ, ինչպիսիք են լակտոցին 160-ը և կրիսպասինը[37], որոնք ունեն արգելակող ակտիվություն, որը տատանվում է նեղ (սերտ առնչվող Lactobacillus տեսակներից) մինչև լայն (բակտերիաների տարբեր խմբեր, ներառյալ G. vaginalis և P. bivia )[38], և բակտերիոցինանման նյութեր, որոնք ունեն ավելի լայն սպեկտր, քան բակտերիոցինները (օրինակ՝ ջերմակայուն պեպտիդ, որը արտադրվում է Ligilatobacillus salivarius subsp :Մի շարք ուսումնասիրություններ ցույց են տվել, որ բակտերիոցինների ակտիվությունը նպաստում է ցածր pH-ի պատճառով։

Հեշտոցային Lactobacillus- ի կողմից արտադրվող արգելակող նյութերը հեշտոցային միկրոբիոտան պաշտպանելու հիմնական գործոնն են՝ օրգանական թթուներով, բակտերիոցիններով և ջրածնի պերօքսիդով։ Սրանք սիներգիկ կերպով գործում են պաթոգենների վարակի դեմ։ Ոչ բոլոր Lactobacillus spp. և Lactobacillus տեսակի ոչ բոլոր շտամներն են ցուցադրում բոլոր 3 մեխանիզմները[39]։ Lactobacillus-ի տեսակները տարբերվում են նախադաշտանադադարում գտնվող կանանց մոտ, օրինակ՝ L. crispatus, L. jensenii, L. iners, L. gasseri (և հնարավոր է L. vaginalis ), ինչպես գնահատվում է կուլտիվացիայից կախված և կուլտիվացիայից անկախ տեխնիկայի միջոցով[40][41][42][43] : Պարզվել է, որ հեշտոցային լակտոբացիլները դրսևորում են ընդգծված վագինոտրոպիզմ, և նրանց կույտերը գործում են որպես լիգանդներ՝ հեշտոցային էպիթելի բջիջների ընկալիչներին կպչելու համար։ Սահմանափակ քանակությամբ Lactobacillus spp. մարդու հեշտոցում հայտնաբերվածը ուշագրավ է, ինչը հանգեցնում է հավանականության, որ կան հյուրընկալող գործոններ, որոնք ընտրում են որոշակի օրգանիզմների համար, որ այս տեսակներն ունեն անսովոր բնութագրեր, որոնք թույլ են տալիս հաջողությամբ գաղութացնել հեշտոցը կամ երկուսն էլ[44]։ Այնուամենայնիվ, վագինոտրոպիզմը վերաբերում է ոչ միայն լակտոբացիլների այս ընտրված խմբին, որը պաշտպանում է առողջ հեշտոցը, այլև բակտերալ վագինիզմի հետ կապված բակտերիաների տեսակները[45]։ Մարդու սեռական օրգաններում և աղիների էկոնիկայում հայտնաբերված միկրոբիոտան, ըստ երևույթին, չի աճում իրենց հյուրընկալողի սահմաններից դուրս և, հավանաբար, ապավինում է ծնողների և նրանց երեխաների սերտ շփմանը փոխանցման համար[45], օրինակ՝ մորից նորածնին սեռական միկրոֆլորայի փոխանցումը, ամենայն հավանականությամբ, նաև աղիքային միկրոֆլորայի հետ, որը միատարր բաշխված է երեխայի մարմնի վրա՝ ներառյալ մաշկը, բերանի խոռոչը, քիթ-կոկորդը և կղանքը[46]։

Վագինոզ բակտերիաներ

խմբագրել

Բակտերիալ վագինոզը (BV) կապված է Gardnerella vaginalis-ի և Peptostreptococcus anaerobius-ի[47] առկայության և Lactobacillus տեսակների քանակի նվազման հետ, որոնք կազմում են առողջ հեշտոցային միկրոբիոտան[48][49][50][51] : ԲՎ-ն բնութագրվում է օպորտունիստական բակտերիաների գերաճով և Lactobacillus տեսակների նվազմամբ։ ԲՎ-ն կարող է դրսևորվել որպես սիմպտոմատիկ կամ ասիմպտոմատիկ։ Ախտանիշները ներառում են հեշտոցային տհաճ հոտ, հեշտոցային pH-ի բարձրացում և հեշտոցային քոր[52]։ Հայտնի պատճառ չկա, թե ինչու է ԲՎ-ն առաջանում, բայց դա սովորաբար կապված է աննորմալ հեշտոցային արտադրության հետ։ Կլինիկական պայմաններում ԲՎ-ն ախտորոշելու համար օգտագործվում են Amsel-ի չափանիշները։ Սա նշանակում է, որ հիվանդը պետք է ունենա միատարր բարակ հեշտոցային արտանետում 4,5-ից բարձր pH սեկրեցիա, ամինի հոտ, երբ սեկրետները ենթարկվում են հիդրօքսիդի 10% լուծույթին, կամ թաց տարայի վրա տեսանելի բջիջներ։ ԲՎ-ի ախտորոշման մեկ այլ միջոց, որն ավելի հազվադեպ է օգտագործվում կլինիկական պայմաններում, Nugent միավորն է։ Nugent միավոր ստանալու համար իրականացվում են գրամ ներկերի տեխնիկա, որը բնութագրում է բակտերիաների մորֆոլոգիան մասշտաբով։ 7-ից ավելի միավորը կապված է ԲՎ-ի հետ, 4-6-ը միջանկյալ աննորմալություն է, իսկ 0-3-ը նորմալ է[53]։ Որպես կանոն, բուժում են ստանում միայն ախտանիշներ ունեցող կանայք։ Բուժումը ներառում է հակաբիոտիկները, մասնավորապես մետրոնիդազոլը և կլինդամիցինը։

Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել կապ հեշտոցային միկրոբիոտայի և ԲՎ-ի զարգացման միջև 16S RNA հաջորդականության միջոցով։ Համայնքային պետական տեսակները (CSTs) օգտագործվում են ԲՎ-ով հիվանդի առողջ հեշտոցային միկրոբիոտայի և հեշտոցային միկրոբիոտայի միջև տարբերությունը պարզելու համար։ Առողջ հեշտոցային միկրոբիոմում CST-ների մեծ մասը բաղկացած է Lactobacillus-ի տարբեր տեսակներից: Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ L.iners-ը գերիշխող տեսակն է ԲՎ-ում, իսկ L.crispatus-ը ՝ առողջ հեշտոցային միկրոբիոմներում[54]։

Այլ մանրէներ

խմբագրել
 
Լակտոբացիլների և էպիթելային բջիջների գրամ ներկում հեշտոցային ուղիում

Առողջ, նորմալ հեշտոցային միկրոբիոտան, որտեղ գերակշռում են լակտոբացիլները, կարող են տարբեր լինել որոշ էթնիկ խմբերի միջև։ Ոչ պաթոգեն հեշտոցային տեսակները որոշ կանանց նորմալ միկրոբիոտայի մի մասն են[55][56] : Մի քանի ուսումնասիրություններ ցույց են տվել, որ առողջ առանց ախտանիշների կանանց (հատկապես սևամորթ և իսպանախոս կանայք) զգալի մասը (7–33%)[57] հեշտոցում չունեն Lactobacillus տեսակների զգալի քանակություն[58][59], և փոխարենը ունեն հեշտոցային միկրոբիոտա, որոնք բաղկացած են կաթնաթթու արտադրող այլ բակտերիաներից, օրինակ՝ Atopobium, Leptotrichia, Leuconostoc, Megasphaera, Pediococcus, Streptococcus և Weissella ցեղերից[60][59][57]։ Բոլոր էթնիկ պոպուլյացիաներն ունեն հեշտոցային միկրոֆլորայի կաթնաթթվային բակտերիաներ պարունակող բակտերիաներ[59][57]։ Սա ենթադրում է, որ ոչ բոլոր շրջանները կարող են հավասարապես ճկուն լինել, այնպես որ, եթե հեշտոցային շրջանի ճկունությունը ցածր է, ապա այս շրջանների կառուցվածքում անցողիկ փոփոխությունները կարող են ավելի հեշտությամբ առաջանալ՝ ի պատասխան տարբեր տեսակի խանգարումների, ներառյալ դաշտանները, սեռական հարաբերությունները, լվացումը և հակաբեղմնավորիչ դեղորայքը։ Մանրէաբանական գաղութների կառուցվածքի և կազմի այս տարբերությունները կարող են ընկած լինել այս ռասայական խմբերի կանանց ընկալունակության հայտնի տարբերությունների հիմքում ԲՎ-ի և տարբեր հեշտոցային վարակների նկատմամբ[57][61][62] : Թեև հեշտոցային միկրոֆլորան կարող է խախտվել, և կաթնաթթուն արտադրվում է այլ տեսակների կողմից[63], հեշտոցային pH-ը և թթվային արտադրությունը հաստատում են նորմալ հեշտոցային միկրոբիոտա։ Հղիության ընթացքում pH-ն ավելի է նվազում[64]։

Հեշտոցային այլ բակտերիաների տեսակներ

խմբագրել
 
Հեշտոցային ուղու գրամ բիծ, որը ցույց է տալիս գոնոկոկներ (զույգերով՝ սլաք) պոլիմորֆոնուկլեար գրանուլոցիտների ներսում

Հեշտոցում հաճախ հանդիպում են այլ բակտերիաներ, ինչպիսիք են գրամ դրական կոկերը՝ Atopobium vaginae, Peptostreptococcus spp: , Staphylococcus spp. , Streptococcus spp. և Bacteroides spp. , Fusobacterium spp. , Gardnerella vaginalis, Mobiluncus, Prevotella spp. և գրամ-բացասական աղիքային օրգանիզմներ, ինչպիսիք են Escherichia coli-ն[65][66] : Mycoplasma և Ureaplasma հաճախ հայտնաբերվում են հեշտոցում։ Որոշ պարտադիր և ֆակուլտատիվ անաէրոբ բակտերիաներ կապված են ԲՎ-ի հետ[67]։ Neisseria gonorrhoeae-ն հայտնաբերվում է հեշտոցում և համարվում է սեռական ճանապարհով փոխանցվող հարուցիչ[68] :

Հղիություն

խմբագրել

Տամպոնի օգտագործման ազդեցությունը հեշտոցային ֆլորայի վրա քննարկվում է, սակայն տամպոնների կիրառումը, ըստ երևույթին, էապես չի փոփոխում բակտերիաների առկայության հավասարակշռությունը[69]։ Հղիությունը փոխում է միկրոբիոտան՝ տեսակների/սեռերի բազմազանության կրճատմամբ[70]։

Հիվանդությունների կանխարգելում

խմբագրել
 
Հեշտոցային տափակ բջիջ նորմալ հեշտոցային ֆլորայով ընդդեմ բակտերիալ վագինոզի Պապի բիծի վրա: Նորմալ հեշտոցային ֆլորան (ձախից) հիմնականում ձողաձև Lactobacilli է, մինչդեռ բակտերիալ վագինոզում (աջից) կա բակտերիաների գերաճ, որոնք կարող են լինել տարբեր տեսակների:

Առողջ հեշտոցային միկրոբիոմը օգնում է կանխարգելել բակտերիալ վագինոզը, սնկային ինֆեկցիաները և այլ հնարավոր խնդիրները՝ պահպանելով թթվային pH (<4,5), որը անբարենպաստ է սովորական պաթոգենների աճի համար, ինչպիսին է Gardnerella vaginalis-ը ։ Առողջ հեշտոցային միկրոբիոմում առկա լակտոբացիլները նույնպես զբաղեցնում են այն էկոլոգիական տեղը, որն այլապես հասանելի կլիներ պաթոգեն օրգանիզմների կողմից շահագործման համար։ Այնուամենայնիվ, վնասակար բակտերիաները կամ բակտերիաների անհավասարակշռությունը կարող են հանգեցնել վարակի[71]։

Կան բազմաթիվ գործոններ, որոնք նպաստում են հեշտոցային միկրոբիոտայի կազմությանը, ներառյալ սթրեսը, տարիքը, ապրելակերպը, սննդակարգը, աղիքային միկրոբիոտան, հակաբիոտիկները, պրոբիոտիկները և հեշտոցային վարակները։

Անձնական հիգիենայի միջոցով ապրելակերպը կարող է ազդել միկրոբիոտայի վրա։ Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ հեշտոցային լվացումը կապված է ԲՎ-ի բարձր ռիսկի հետ։ Այն նաև ցույց է տալիս, որ սեռական պրակտիկան, որը ներառում է բազմաթիվ սեռական զուգընկերներ, կարող է մեծացնել ԲՎ-ն կամ հեռացնել կայուն միկրոբիոտայի կազմը[72]։ Ծխելը և ալկոհոլի օգտագործումը կարող են նաև մեծացնել ԲՎ-ի զարգացման հավանականությունը, քանի որ այն անուղղակիորեն ազդում է մետաբոլիտների արտադրության պրոֆիլի վրա[73]։ Կան նաև հետազոտություններ, որոնք հաստատում են այն գաղափարը, որ սթրեսի մակարդակի բարձրացումը կարող է ազդել հեշտոցային լակտոբացիլների հավասարակշռության վրա՝ բարձրացնելով կորտիզոլի մակարդակը, նվազեցնելով հեշտոցային գլիկոգենը, նվազեցնելով լակտոբացիլները, բարձրացնելով հեշտոցային pH-ը և մեծացնելով նախաբորբոքային արձագանքը[72]։

Ավելի շատ հայտնի է դառնում, թե ինչպես է մեր սննդակարգը կարող ազդել մեր աղիքների միկրոբիոտայի վրա, բայց դա կարող է նույն ազդեցությունն ունենալ հեշտոցային միկրոբիոտայի վրա։ Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ ցածր գլիկեմիկ ինդեքսով սննդանյութերով հարուստ դիետաները և ճարպերի ավելի քիչ ընդունումը կարող են կապված լինել ԲՎ-ով հիվանդանալու հավանականության նվազման հետ[74]։

Հետազոտություն

խմբագրել

Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ հեշտոցում լակտոբացիլների առկայությունը կապված է սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակների ավելի ցածր մակարդակի հետ[75][76]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ David M (2006 թ․ ապրիլ). «Albert und Gustav Döderlein – ein kritischer Blick auf zwei besondere Lebensläufe deutscher Ordinarien» [Albert and Gustav Döderlein -- a critical view to the biographies of two German professors]. Zentralblatt für Gynäkologie (German). 128 (2): 56–9. doi:10.1055/s-2006-921412. PMID 16673245. S2CID 77926816.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  2. ↑ D'Ippolito S, Di Nicuolo F, Pontecorvi A, Gratta M, Scambia G, Di Simone N (2018 թ․ դեկտեմբեր). «Endometrial microbes and microbiome: Recent insights on the inflammatory and immune "players" of the human endometrium». American Journal of Reproductive Immunology. 80 (6): e13065. doi:10.1111/aji.13065. PMID 30375712. S2CID 53114757.
  3. ↑ Vásquez A, Jakobsson T, Ahrné S, Forsum U, Molin G (2002 թ․ օգոստոս). «Vaginal lactobacillus flora of healthy Swedish women». Journal of Clinical Microbiology. 40 (8): 2746–9. doi:10.1128/JCM.40.8.2746-2749.2002. PMC 120688. PMID 12149323.
  4. ↑ Witkin SS, Linhares IM, Giraldo P (2007 թ․ հունիս). «Bacterial flora of the female genital tract: function and immune regulation». Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology. 21 (3): 347–54. doi:10.1016/j.bpobgyn.2006.12.004. PMID 17215167.
  5. ↑ Tidbury, Fiona Damaris; Langhart, Anita; Weidlinger, Susanna; Stute, Petra (2020 թ․ հոկտեմբերի 6). «Non-antibiotic treatment of bacterial vaginosis—a systematic review». Archives of Gynecology and Obstetrics. Springer Science and Business Media LLC. 303 (1): 37–45. doi:10.1007/s00404-020-05821-x. ISSN 0932-0067. PMID 33025086. S2CID 222149236.
  6. ↑ Graver MA, Wade JJ (2011 թ․ փետրվար). «The role of acidification in the inhibition of Neisseria gonorrhoeae by vaginal lactobacilli during anaerobic growth». Annals of Clinical Microbiology and Antimicrobials. 10: 8. doi:10.1186/1476-0711-10-8. PMC 3045876. PMID 21329492.
  7. ↑ Matu MN, Orinda GO, Njagi EN, Cohen CR, Bukusi EA (2010 թ․ հունիս). «In vitro inhibitory activity of human vaginal lactobacilli against pathogenic bacteria associated with bacterial vaginosis in Kenyan women». Anaerobe. 16 (3): 210–5. doi:10.1016/j.anaerobe.2009.11.002. PMID 19925874.
  8. ↑ Skarin A, Sylwan J (1986 թ․ դեկտեմբեր). «Vaginal lactobacilli inhibiting growth of Gardnerella vaginalis, Mobiluncus and other bacterial species cultured from vaginal content of women with bacterial vaginosis». Acta Pathologica et Microbiologica Scandinavica, Section B. 94 (6): 399–403. doi:10.1111/j.1699-0463.1986.tb03074.x. PMID 3494379.
  9. ↑ Strus, M.; Malinowska, M.; Heczko, P.B. (2002). «In vitro antagonistic effect of Lactobacillus on organisms associated with bacterial vaginosis». J. Reprod. Med. 47: 41–46. PMID 11838310.
  10. ↑ Boris S, Barbés C (2000 թ․ ապրիլ). «Role played by lactobacilli in controlling the population of vaginal pathogens». Microbes and Infection. 2 (5): 543–6. doi:10.1016/s1286-4579(00)00313-0. PMID 10865199.
  11. ↑ Martín R, Suárez JE (2010 թ․ հունվար). «Biosynthesis and degradation of H2O2 by vaginal lactobacilli». Applied and Environmental Microbiology. 76 (2): 400–5. Bibcode:2010ApEnM..76..400M. doi:10.1128/AEM.01631-09. PMC 2805228. PMID 19948869.
  12. ↑ O'Hanlon DE, Moench TR, Cone RA (2011 թ․ հուլիս). «In vaginal fluid, bacteria associated with bacterial vaginosis can be suppressed with lactic acid but not hydrogen peroxide». BMC Infectious Diseases. 11: 200. doi:10.1186/1471-2334-11-200. PMC 3161885. PMID 21771337.
  13. ↑ Aroutcheva A, Gariti D, Simon M, Shott S, Faro J, Simoes JA, և այլք: (2001 թ․ օգոստոս). «Defense factors of vaginal lactobacilli». American Journal of Obstetrics and Gynecology. 185 (2): 375–9. doi:10.1067/mob.2001.115867. PMID 11518895.
  14. ↑ Linhares IM, Summers PR, Larsen B, Giraldo PC, Witkin SS (2011 թ․ փետրվար). «Contemporary perspectives on vaginal pH and lactobacilli». American Journal of Obstetrics and Gynecology. 204 (2): 120.e1–5. doi:10.1016/j.ajog.2010.07.010. PMID 20832044.
  15. ↑ Redondo-Lopez V, Cook RL, Sobel JD (1990). «Emerging role of lactobacilli in the control and maintenance of the vaginal bacterial microflora». Reviews of Infectious Diseases. 12 (5): 856–72. doi:10.1093/clinids/12.5.856. PMID 2237129.
  16. ↑ Tidbury, Fiona Damaris; Langhart, Anita; Weidlinger, Susanna; Stute, Petra (2020 թ․ հոկտեմբերի 6). «Non-antibiotic treatment of bacterial vaginosis—a systematic review». Archives of Gynecology and Obstetrics. Springer Science and Business Media LLC. 303 (1): 37–45. doi:10.1007/s00404-020-05821-x. ISSN 0932-0067. PMID 33025086. S2CID 222149236.
  17. ↑ Dahiya RS, Speck ML (1968 թ․ հոկտեմբեր). «Hydrogen peroxide formation by lactobacilli and its effect on Staphylococcus aureus». Journal of Dairy Science. 51 (10): 1568–72. doi:10.3168/jds.s0022-0302(68)87232-7. PMID 5682478.
  18. ↑ Thompson R, Johnson A (1951). «The inhibitory action of saliva on the diphtheria bacillus: hydrogen peroxide, the inhibitory agent produced by salivary streptococci». The Journal of Infectious Diseases. 88 (1): 81–5. doi:10.1093/infdis/88.1.81. PMID 14803753.
  19. ↑ Wheater DM, Hirsch A, Mattick AT (1952 թ․ հոկտեմբեր). «Possible identity of lactobacillin with hydrogen peroxide produced by lactobacilli». Nature. 170 (4328): 623–4. Bibcode:1952Natur.170..623W. doi:10.1038/170623a0. PMID 13002389. S2CID 4169333.
  20. ↑ Eschenbach DA, Davick PR, Williams BL, Klebanoff SJ, Young-Smith K, Critchlow CM, Holmes KK (1989 թ․ փետրվար). «Prevalence of hydrogen peroxide-producing Lactobacillus species in normal women and women with bacterial vaginosis». Journal of Clinical Microbiology. 27 (2): 251–6. doi:10.1128/JCM.27.2.251-256.1989. PMC 267286. PMID 2915019.
  21. ↑ Klebanoff SJ, Smith DC (1970). «Peroxidase-mediated antimicrobial activity of rat uterine fluid». Gynecologic Investigation. 1 (1): 21–30. doi:10.1159/000301903. PMID 4320447.
  22. ↑ 22,0 22,1 O'Hanlon DE, Moench TR, Cone RA (2011 թ․ հուլիս). «In vaginal fluid, bacteria associated with bacterial vaginosis can be suppressed with lactic acid but not hydrogen peroxide». BMC Infectious Diseases. 11: 200. doi:10.1186/1471-2334-11-200. PMC 3161885. PMID 21771337.
  23. ↑ 23,0 23,1 O'Hanlon DE, Lanier BR, Moench TR, Cone RA (2010 թ․ մայիս). «Cervicovaginal fluid and semen block the microbicidal activity of hydrogen peroxide produced by vaginal lactobacilli». BMC Infectious Diseases. 10: 120. doi:10.1186/1471-2334-10-120. PMC 2887447. PMID 20482854.
  24. ↑ Martín R, Suárez JE (2010 թ․ հունվար). «Biosynthesis and degradation of H2O2 by vaginal lactobacilli». Applied and Environmental Microbiology. 76 (2): 400–5. Bibcode:2010ApEnM..76..400M. doi:10.1128/AEM.01631-09. PMC 2805228. PMID 19948869.
  25. ↑ Vallor AC, Antonio MA, Hawes SE, Hillier SL (2001 թ․ դեկտեմբեր). «Factors associated with acquisition of, or persistent colonization by, vaginal lactobacilli: role of hydrogen peroxide production». The Journal of Infectious Diseases. 184 (11): 1431–6. doi:10.1086/324445. PMID 11709785.
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 O'Hanlon DE, Moench TR, Cone RA (2011 թ․ հուլիս). «In vaginal fluid, bacteria associated with bacterial vaginosis can be suppressed with lactic acid but not hydrogen peroxide». BMC Infectious Diseases. 11: 200. doi:10.1186/1471-2334-11-200. PMC 3161885. PMID 21771337.
  27. ↑ Martín R, Suárez JE (2010 թ․ հունվար). «Biosynthesis and degradation of H2O2 by vaginal lactobacilli». Applied and Environmental Microbiology. 76 (2): 400–5. Bibcode:2010ApEnM..76..400M. doi:10.1128/AEM.01631-09. PMC 2805228. PMID 19948869.
  28. ↑ Wilks M, Wiggins R, Whiley A, Hennessy E, Warwick S, Porter H, և այլք: (2004 թ․ փետրվար). «Identification and H(2)O(2) production of vaginal lactobacilli from pregnant women at high risk of preterm birth and relation with outcome». Journal of Clinical Microbiology. 42 (2): 713–7. doi:10.1128/jcm.42.2.713-717.2004. PMC 344438. PMID 14766841.
  29. ↑ 29,0 29,1 Eschenbach DA, Davick PR, Williams BL, Klebanoff SJ, Young-Smith K, Critchlow CM, Holmes KK (1989 թ․ փետրվար). «Prevalence of hydrogen peroxide-producing Lactobacillus species in normal women and women with bacterial vaginosis». Journal of Clinical Microbiology. 27 (2): 251–6. doi:10.1128/JCM.27.2.251-256.1989. PMC 267286. PMID 2915019.
  30. ↑ Verhelst R, Verstraelen H, Claeys G, Verschraegen G, Van Simaey L, De Ganck C, և այլք: (2005 թ․ հոկտեմբեր). «Comparison between Gram stain and culture for the characterization of vaginal microflora: definition of a distinct grade that resembles grade I microflora and revised categorization of grade I microflora». BMC Microbiology. 5: 61. doi:10.1186/1471-2180-5-61. PMC 1266370. PMID 16225680.
  31. ↑ De Backer E, Verhelst R, Verstraelen H, Alqumber MA, Burton JP, Tagg JR, և այլք: (2007 թ․ դեկտեմբեր). «Quantitative determination by real-time PCR of four vaginal Lactobacillus species, Gardnerella vaginalis and Atopobium vaginae indicates an inverse relationship between L. gasseri and L. iners». BMC Microbiology. 7: 115. doi:10.1186/1471-2180-7-115. PMC 2233628. PMID 18093311.
  32. ↑ Antonio MA, Hawes SE, Hillier SL (1999 թ․ դեկտեմբեր). «The identification of vaginal Lactobacillus species and the demographic and microbiologic characteristics of women colonized by these species». The Journal of Infectious Diseases. 180 (6): 1950–6. doi:10.1086/315109. PMID 10558952.
  33. ↑ Antonio MA, Rabe LK, Hillier SL (2005 թ․ օգոստոս). «Colonization of the rectum by Lactobacillus species and decreased risk of bacterial vaginosis». The Journal of Infectious Diseases. 192 (3): 394–8. doi:10.1086/430926. PMID 15995952.
  34. ↑ Hawes SE, Hillier SL, Benedetti J, Stevens CE, Koutsky LA, Wolner-Hanssen P, Holmes KK (1996 թ․ նոյեմբեր). «Hydrogen peroxide-producing lactobacilli and acquisition of vaginal infections». The Journal of Infectious Diseases. 174 (5): 1058–63. doi:10.1093/infdis/174.5.1058. PMID 8896509.
  35. ↑ O'Hanlon DE, Lanier BR, Moench TR, Cone RA (2010 թ․ մայիս). «Cervicovaginal fluid and semen block the microbicidal activity of hydrogen peroxide produced by vaginal lactobacilli». BMC Infectious Diseases. 10: 120. doi:10.1186/1471-2334-10-120. PMC 2887447. PMID 20482854.
  36. ↑ Klebanoff SJ, Hillier SL, Eschenbach DA, Waltersdorph AM (1991 թ․ հուլիս). «Control of the microbial flora of the vagina by H2O2-generating lactobacilli». The Journal of Infectious Diseases. 164 (1): 94–100. doi:10.1093/infdis/164.1.94. PMID 1647428.
  37. ↑ Aroutcheva A, Gariti D, Simon M, Shott S, Faro J, Simoes JA, և այլք: (2001 թ․ օգոստոս). «Defense factors of vaginal lactobacilli». American Journal of Obstetrics and Gynecology. 185 (2): 375–9. doi:10.1067/mob.2001.115867. PMID 11518895.
  38. ↑ Skarin A, Sylwan J (1986 թ․ դեկտեմբեր). «Vaginal lactobacilli inhibiting growth of Gardnerella vaginalis, Mobiluncus and other bacterial species cultured from vaginal content of women with bacterial vaginosis». Acta Pathologica et Microbiologica Scandinavica, Section B. 94 (6): 399–403. doi:10.1111/j.1699-0463.1986.tb03074.x. PMID 3494379.
  39. ↑ Aroutcheva A, Gariti D, Simon M, Shott S, Faro J, Simoes JA, և այլք: (2001 թ․ օգոստոս). «Defense factors of vaginal lactobacilli». American Journal of Obstetrics and Gynecology. 185 (2): 375–9. doi:10.1067/mob.2001.115867. PMID 11518895.
  40. ↑ Verhelst R, Verstraelen H, Claeys G, Verschraegen G, Van Simaey L, De Ganck C, և այլք: (2005 թ․ հոկտեմբեր). «Comparison between Gram stain and culture for the characterization of vaginal microflora: definition of a distinct grade that resembles grade I microflora and revised categorization of grade I microflora». BMC Microbiology. 5: 61. doi:10.1186/1471-2180-5-61. PMC 1266370. PMID 16225680.
  41. ↑ De Backer E, Verhelst R, Verstraelen H, Alqumber MA, Burton JP, Tagg JR, և այլք: (2007 թ․ դեկտեմբեր). «Quantitative determination by real-time PCR of four vaginal Lactobacillus species, Gardnerella vaginalis and Atopobium vaginae indicates an inverse relationship between L. gasseri and L. iners». BMC Microbiology. 7: 115. doi:10.1186/1471-2180-7-115. PMC 2233628. PMID 18093311.
  42. ↑ Antonio MA, Hawes SE, Hillier SL (1999 թ․ դեկտեմբեր). «The identification of vaginal Lactobacillus species and the demographic and microbiologic characteristics of women colonized by these species». The Journal of Infectious Diseases. 180 (6): 1950–6. doi:10.1086/315109. PMID 10558952.
  43. ↑ Ravel J, Gajer P, Abdo Z, Schneider GM, Koenig SS, McCulle SL, և այլք: (2011 թ․ մարտ). «Vaginal microbiome of reproductive-age women». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 108 Suppl 1 (Supplement 1): 4680–7. Bibcode:2011PNAS..108.4680R. doi:10.1073/pnas.1002611107. PMC 3063603. PMID 20534435.
  44. ↑ Zhou X, Bent SJ, Schneider MG, Davis CC, Islam MR, Forney LJ (2004 թ․ օգոստոս). «Characterization of vaginal microbial communities in adult healthy women using cultivation-independent methods». Microbiology. 150 (Pt 8): 2565–2573. doi:10.1099/mic.0.26905-0. PMID 15289553.
  45. ↑ 45,0 45,1 Danielsson D, Teigen PK, Moi H (2011 թ․ օգոստոս). «The genital econiche: focus on microbiota and bacterial vaginosis». Annals of the New York Academy of Sciences. 1230 (1): 48–58. Bibcode:2011NYASA1230...48D. doi:10.1111/j.1749-6632.2011.06041.x. PMID 21824165. S2CID 205936163.
  46. ↑ Dominguez-Bello MG, Costello EK, Contreras M, Magris M, Hidalgo G, Fierer N, Knight R (2010 թ․ հունիս). «Delivery mode shapes the acquisition and structure of the initial microbiota across multiple body habitats in newborns». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 107 (26): 11971–5. Bibcode:2010PNAS..10711971D. doi:10.1073/pnas.1002601107. PMC 2900693. PMID 20566857.
  47. ↑ «Bacterial Vaginosis (BV): Condition Information». National Institute of Child Health and Human Development. 2013 թ․ մայիսի 21. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 3-ին.
  48. ↑ Nardis C, Mosca L, Mastromarino P (2013 թ․ սեպտեմբեր). «Vaginal microbiota and viral sexually transmitted diseases». Annali di Igiene. 25 (5): 443–56. doi:10.7416/ai.2013.1946. PMID 24048183.
  49. ↑ Sharma H, Tal R, Clark NA, Segars JH (2014 թ․ հունվար). «Microbiota and pelvic inflammatory disease». Seminars in Reproductive Medicine. 32 (1): 43–9. doi:10.1055/s-0033-1361822. PMC 4148456. PMID 24390920.
  50. ↑ «What are the symptoms of bacterial vaginosis?». National Institute of Child Health and Human Development. 2013 թ․ մայիսի 21. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 22-ին.
  51. ↑ Ravel J, Gajer P, Abdo Z, Schneider GM, Koenig SS, McCulle SL, և այլք: (2011 թ․ մարտ). «Vaginal microbiome of reproductive-age women». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 108 (Suppl. 1): 4680–7. Bibcode:2011PNAS..108.4680R. doi:10.1073/pnas.1002611107. PMC 3063603. PMID 20534435.
  52. ↑ Schwebke JR, Desmond R (2007 թ․ նոյեմբեր). «Natural history of asymptomatic bacterial vaginosis in a high-risk group of women». Sexually Transmitted Diseases. 34 (11): 876–7. doi:10.1097/OLQ.0b013e318073bd82. PMID 17522586.
  53. ↑ Coudray MS, Madhivanan P (2020 թ․ փետրվար). «Bacterial vaginosis-A brief synopsis of the literature». European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology. 245: 143–148. doi:10.1016/j.ejogrb.2019.12.035. PMC 6989391. PMID 31901667.
  54. ↑ Parolin C, Marangoni A, Laghi L, Foschi C, Ñahui Palomino RA, Calonghi N, Cevenini R, Vitali B (2015). «Isolation of Vaginal Lactobacilli and Characterization of Anti-Candida Activity». PLOS ONE. 10 (6): e0131220. doi:10.1371/journal.pone.0131220. PMC 4476673. PMID 26098675.
  55. ↑ Verhelst R, Verstraelen H, Claeys G, Verschraegen G, Van Simaey L, De Ganck C, և այլք: (2005 թ․ հոկտեմբեր). «Comparison between Gram stain and culture for the characterization of vaginal microflora: definition of a distinct grade that resembles grade I microflora and revised categorization of grade I microflora». BMC Microbiology. 5: 61. doi:10.1186/1471-2180-5-61. PMC 1266370. PMID 16225680.
  56. ↑ Santiago GL, Cools P, Verstraelen H, Trog M, Missine G, El Aila N, և այլք: (2011). «Longitudinal study of the dynamics of vaginal microflora during two consecutive menstrual cycles». PLOS ONE. 6 (11): e28180. Bibcode:2011PLoSO...628180L. doi:10.1371/journal.pone.0028180. PMC 3227645. PMID 22140538.
  57. ↑ 57,0 57,1 57,2 57,3 Zhou X, Brown CJ, Abdo Z, Davis CC, Hansmann MA, Joyce P, և այլք: (2007 թ․ հունիս). «Differences in the composition of vaginal microbial communities found in healthy Caucasian and black women». The ISME Journal. 1 (2): 121–33. Bibcode:2007ISMEJ...1..121Z. doi:10.1038/ismej.2007.12. PMID 18043622. S2CID 8143221.
  58. ↑ Hummelen R, Fernandes AD, Macklaim JM, Dickson RJ, Changalucha J, Gloor GB, Reid G (2010 թ․ օգոստոս). «Deep sequencing of the vaginal microbiota of women with HIV». PLOS ONE. 5 (8): e12078. Bibcode:2010PLoSO...512078H. doi:10.1371/journal.pone.0012078. PMC 2920804. PMID 20711427.
  59. ↑ 59,0 59,1 59,2 Zhou X, Bent SJ, Schneider MG, Davis CC, Islam MR, Forney LJ (2004 թ․ օգոստոս). «Characterization of vaginal microbial communities in adult healthy women using cultivation-independent methods». Microbiology. 150 (Pt 8): 2565–2573. doi:10.1099/mic.0.26905-0. PMID 15289553.
  60. ↑ Ravel J, Gajer P, Abdo Z, Schneider GM, Koenig SS, McCulle SL, և այլք: (2011 թ․ մարտ). «Vaginal microbiome of reproductive-age women». Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 108 Suppl 1 (Supplement 1): 4680–7. Bibcode:2011PNAS..108.4680R. doi:10.1073/pnas.1002611107. PMC 3063603. PMID 20534435.
  61. ↑ Martin JA, Hamilton BE, Sutton PD, Ventura SJ, Mathews TJ, Kirmeyer S, Osterman MJ (2010 թ․ օգոստոս). «Births: final data for 2007». National Vital Statistics Reports. 58 (24): 1–85. PMID 21254725.
  62. ↑ Ness RB, Hillier S, Richter HE, Soper DE, Stamm C, Bass DC, և այլք: (2003 թ․ մարտ). «Can known risk factors explain racial differences in the occurrence of bacterial vaginosis?». Journal of the National Medical Association. 95 (3): 201–12. PMC 2594421. PMID 12749680.
  63. ↑ Mirmonsef P, Gilbert D, Veazey RS, Wang J, Kendrick SR, Spear GT (2012 թ․ հունվար). «A comparison of lower genital tract glycogen and lactic acid levels in women and macaques: implications for HIV and SIV susceptibility». AIDS Research and Human Retroviruses. 28 (1): 76–81. doi:10.1089/aid.2011.0071. PMC 3251838. PMID 21595610.
  64. ↑ Hillier SL, Nugent RP, Eschenbach DA, Krohn MA, Gibbs RS, Martin DH, և այլք: (1995 թ․ դեկտեմբեր). «Association between bacterial vaginosis and preterm delivery of a low-birth-weight infant. The Vaginal Infections and Prematurity Study Group». The New England Journal of Medicine. 333 (26): 1737–42. doi:10.1056/nejm199512283332604. PMID 7491137.
  65. ↑ Verhelst R, Verstraelen H, Claeys G, Verschraegen G, Van Simaey L, De Ganck C, և այլք: (2005 թ․ հոկտեմբեր). «Comparison between Gram stain and culture for the characterization of vaginal microflora: definition of a distinct grade that resembles grade I microflora and revised categorization of grade I microflora». BMC Microbiology. 5: 61. doi:10.1186/1471-2180-5-61. PMC 1266370. PMID 16225680.
  66. ↑ De Backer E, Verhelst R, Verstraelen H, Alqumber MA, Burton JP, Tagg JR, և այլք: (2007 թ․ դեկտեմբեր). «Quantitative determination by real-time PCR of four vaginal Lactobacillus species, Gardnerella vaginalis and Atopobium vaginae indicates an inverse relationship between L. gasseri and L. iners». BMC Microbiology. 7: 115. doi:10.1186/1471-2180-7-115. PMC 2233628. PMID 18093311.
  67. ↑ Hummelen R, Fernandes AD, Macklaim JM, Dickson RJ, Changalucha J, Gloor GB, Reid G (2010 թ․ օգոստոս). «Deep sequencing of the vaginal microbiota of women with HIV». PLOS ONE. 5 (8): e12078. Bibcode:2010PLoSO...512078H. doi:10.1371/journal.pone.0012078. PMC 2920804. PMID 20711427.
  68. ↑ Aaron KJ, Griner S, Footman A, Boutwell A, Van Der Pol B (2023). «Vaginal Swab vs Urine for Detection of Chlamydia trachomatis, Neisseria gonorrhoeae, and Trichomonas vaginalis: A Meta-Analysis». Annals of Family Medicine. 21 (2): 172–179. doi:10.1370/afm.2942. PMC 10042575. PMID 36973065.
  69. ↑ Briancesco R, Paduano S, Semproni M, Bonadonna L (2018 թ․ սեպտեմբեր). «A study on the microbial quality of sealed products for feminine hygiene». Journal of Preventive Medicine and Hygiene. 59 (3): E226–E229. doi:10.15167/2421-4248/JPMH2018.59.3.920. PMC 6196378. PMID 30397679.
  70. ↑ Sharma H, Tal R, Clark NA, Segars JH (2014 թ․ հունվար). «Microbiota and pelvic inflammatory disease». Seminars in Reproductive Medicine. 32 (1): 43–9. doi:10.1055/s-0033-1361822. PMC 4148456. PMID 24390920.
  71. ↑ Lewis, Felicia M. T.; Bernstein, Kyle T.; Aral, Sevgi O. (2017 թ․ ապրիլ). «Vaginal Microbiome and Its Relationship to Behavior, Sexual Health, and Sexually Transmitted Diseases». Obstetrics and Gynecology. 129 (4): 643–654. doi:10.1097/AOG.0000000000001932. ISSN 1873-233X. PMC 6743080. PMID 28277350.
  72. ↑ 72,0 72,1 Lehtoranta L, Ala-Jaakkola R, Laitila A, Maukonen J (2022). «Healthy Vaginal Microbiota and Influence of Probiotics Across the Female Life Span». Frontiers in Microbiology. 13: 819958. doi:10.3389/fmicb.2022.819958. PMC 9024219. PMID 35464937.
  73. ↑ Nelson TM, Borgogna JC, Michalek RD, Roberts DW, Rath JM, Glover ED, Ravel J, Shardell MD, Yeoman CJ, Brotman RM (2018 թ․ հունվար). «Cigarette smoking is associated with an altered vaginal tract metabolomic profile». Scientific Reports. 8 (1): 852. Bibcode:2018NatSR...8..852N. doi:10.1038/s41598-017-14943-3. PMC 5770521. PMID 29339821.
  74. ↑ Lehtoranta L, Ala-Jaakkola R, Laitila A, Maukonen J (2022). «Healthy Vaginal Microbiota and Influence of Probiotics Across the Female Life Span». Frontiers in Microbiology. 13: 819958. doi:10.3389/fmicb.2022.819958. PMC 9024219. PMID 35464937.
  75. ↑ Nunn KL, Wang YY, Harit D, Humphrys MS, Ma B, Cone R, և այլք: (2015 թ․ հոկտեմբեր). «Enhanced Trapping of HIV-1 by Human Cervicovaginal Mucus Is Associated with Lactobacillus crispatus-Dominant Microbiota». mBio. 6 (5): e01084-15. doi:10.1128/mBio.01084-15. PMC 4611035. PMID 26443453.
  76. ↑ Anderson DJ, Marathe J, Pudney J (2014 թ․ հունիս). «The structure of the human vaginal stratum corneum and its role in immune defense». American Journal of Reproductive Immunology. 71 (6): 618–23. doi:10.1111/aji.12230. PMC 4024347. PMID 24661416.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հեշտոցային_ֆլորա&oldid=10020366» էջից