Հաթը Չըրփան
Հաթը Չըրփան (թուրքերեն՝ Hatı Çırpan, 1890, Անկարա, Անկարայի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն - մարտի 21, 1956, Անկարա, Թուրքիա), նաև հայտնի է, որպես Սաթը Քադըն (թուրքերեն՝ Satı Kadın), թուրք քաղաքական գործիչ, Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովի առաջին կին անդամներից մեկը, որն ընտրվել է 1935 թվականի համընդհանուր ընտրություններում։
| Հաթը Չըրփան թուրքերեն՝ Hatı Çırpan | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1890 |
| Ծննդավայր | Անկարա, Անկարայի վիլայեթ, Օսմանյան կայսրություն |
| Մահացել է | մարտի 21, 1956 |
| Մահվան վայր | Անկարա, Թուրքիա |
| Գերեզման | Kahramankazan |
| Քաղաքացիություն |  Թուրքիա |
| Մայրենի լեզու | թուրքերեն |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և իրավապաշտպան |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Թուրքիայի Մեծ Ազգային Ասամբլեայի անդամ |
| Կուսակցություն | Հանրապետական ժողովրդավարական կուսակցություն |
 Hatı Çırpan Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Երկրորդ լեզվական համագումարից (թուրքերեն՝ İkinci Türk Dil Kurultayı) անմիջապես առաջ, որն անցկացվել է 1934 թվականի օգոստոսի 18-ից 23-ը, հուլիսի 16-ին[1], նախագահ Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքը մեկնել է Անկարայից էքսկուրսիա դեպի Ղազան գյուղ (այն ժամանակ մտնում Էր Անկարայի մարզի Կիզիլջահամամ շրջանի կազմի մեջ[2][3]), Անկարա մայրաքաղաքից 50 կմ հեռավորության վրա[4]։ Այս շրջայցի ընթացքում Աթաթուրքին ներկայացրել են Սաթը Քադընին, որը Ղազանի գյուղապետն էր։ Նա գեղջկուհի էր Կենտրոնական Անատոլիայից, որը չորս տարի պայքարում էր թուրքական անկախության պատերազմի ժամանակ[5]։ Աթաթուրքը նրա հետ զրույցի է բռնվել, որից հետո նա, ինչպես հաղորդվել է, համակրանք է տածել Սաթը Քադընի նվաճումների և ինտելեկտի նկատմամբ[2][3][4]։
Ըստ Աֆեթ Ինանի, Աթաթուրքը նրան հանդիպելուց հետո ասել է. «Սա այն կինն է, որը կարող է հաջողության հասնել որպես խորհրդարանի անդամ»[6]։ Իր հաջող ընտրարշավում Սաթը Քադընին հովանավորում և աջակցում էր ինքը` Աթաթուրքը[5]։ Հետագայում նա փոխել է իր անունը Հաթը` Աթաթուրքի խորհրդով, որը այդ ժամանակ հետաքրքրված էր նախախեթերի քաղաքակրթությամբ, և քանի որ նրա նախկին` Սաթը անունը նշանակում էր «վաճառք» կամ «գնել» թուրքերեն[4], նա ընդունել է Չըրփան ազգանունը այն բանից հետո, երբ 1934 թվականին ազգանվան մասին օրենքը պահանջում էր, որ Թուրքիայի բոլոր քաղաքացիները ունենան ազգանուն։
-
18 կին պատգամավորներ ընտրվել են Թուրքիայի ազգային մեծ ժողովում 1935 թվականին։ -
Հաթը Չըրփանը Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովի ամբիոնի մոտ։
.jpg)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ A. Turan Alkan, «Bu cennet yurt köşesinde mutlusunuz Kızılcahamamlılar!» Արխիվացված 2012-03-14 Wayback Machine, Zaman, 25 июля 2010
- ↑ 2,0 2,1 A. Afetinan, Tarih’ten bugün’e, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1970, p. 164.
- ↑ 3,0 3,1 A. Afetinan, Cumhuriyetʼin Ellinci yılı için Köylerimiz, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1978, p. 8.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Emin Karakuş, 40 yıllık bir gazeteci gözü ile İşte Ankara, Hür Yayın ve Ticaret, 1977, p. 22.
- ↑ 5,0 5,1 The Turkish Woman (1919—1923), Basın Yayın Genel Müdürlüğü, p. 36.
- ↑ İşte mebus olacak kadın., A. Afetinan, Kemal Atatürk'ü Anarken, Güzel Sanatlar Matbaası, 1956, p. 67.