Կրուպկի
Կրուպկի (բելառուս․՝ Крупкі), քաղաք, որը գտնվում է Բելառուսի Մինսկի մարզում, Կրուպսկի շրջանի վարչական կենտրոնն է։ Քաղաքի անվանումն վերցրել են Կրուպկա բույսի անվանումից, որը պատկանում է խաչածաղկավորների ընտանիքին։ Այդ ծաղիկի նկարը քաղաքի դրոշի վրա է։
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Կրուպկի | |||||
| բելառուս․՝ Крупкі | |||||
| |||||
.jpg) | |||||
| Երկիր |  Բելառուս | ||||
| Համայնք | Կրուպսկի շրջան | ||||
| Առաջին հիշատակում | 1575 | ||||
| Մակերես | 276,51 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 174±1 մետր | ||||
| Բնակչություն | ▼8410 մարդ (հունվարի 1, 2024)[1] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+3 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 1796 | ||||
| Փոստային դասիչ | 222010 | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | 5 | ||||
| |||||
Աշխարհագրություն
խմբագրելԴիրք
խմբագրելՄինսկից գտնվում է 110 կմ հեռու, Մինսկ-Օրշա երկաթուղային գծի վրա (կանգառման կետ «Նոր կյանք»)։
Ջրային համակարգ
խմբագրելՔաղաքով հոսում է Բոբր գետը (Բերեզինայի վտակը) և դրա վտակը` Ստրաժնիցան։ 23 կմ հարավ հոսում է Բրուսյատա գետը։
Պատմություն
խմբագրելՀիշատակվում է 1653 թվականին, որպես Սանգուկների տեղ կամ Կրուպկա, եղել է համանուն Օրշանսկի Լիտվական մեծ իշխանության գավառի կենտրոնը։ 1938 թվականի սեպտեմբերի 27-ին Կրուպկի գավառը ստանում է քաղաքային տիպի բնակավայրի կարգավիճակ։
Բնակչություն
խմբագրել| Բնակչության թիվը[2][3][4][5][6][7][8]։ |
| 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2006 | 2018 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 3455 | ▲ 4749 | ▲ 5940 | ▲ 8123 | ▲ 8726 | ▼ 8643 | ▲ 8650 |
1939 թվականին Կրուպկիում ապրում էր 3455 մարդ, որոնցից 2032 բելառուսներն էին (58,8 %), 870-ը` հրեաներ (25,2 %), 253-ը` ռուսներ (7,3 %), 96-ը` ուկրաինացիներ (2,8 %), 91-ը` լեհեր (2,6 %) և այլ ազգերի` 113 մարդ[9]։
Մշակույթ
խմբագրելԿրուպկիում գործում է Կրուպկիի հնա-գավառագիտական թանգարան` 8,7 հազար թանգարանային առարկաների հիմնական ֆոնդով։ 2016 թվականին այնտեղ արդեն այցելել էր 10,9 հազար մարդ[10]։
Միջոցառումներ
խմբագրելԱմեն տարի սեպտեմբերին Կրուպսկի շրջանում անցկացվում են Բելառուսի ամենախոշոր ոչ ճանապարհային մրցույթներ` «Liqua» տրոֆի ռեյդեր։
Օգոստոսին Շիպի հրվանդանում ամեն տարի անց են կացվում միջազգային զբոսաշրջական թռիչքներ։
2009 թվականմից Կրուպկիում Տիեզերագնացների օրի նախօրեին (ապրիլի 12-ին) անց է կացվում հանրապետական թեթև ատլետիկյան վազք, որտեղ որպես մրցանակ արժանանում են Խորհրդային Միության հերոս օդաչու-տիեզերագնաց Վ. Կովալյոնկի մրցանակին։
Բնիկներ և հայտնի մարդիկ
խմբագրել- Ռուվիմ Լևին` խորհրդային պետական գործիչ, ՌՍՖՍՌ Պետպլանի նախագահ (1929-1930)։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Belstat, 2024.
- ↑ Минская область в цифрах. Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2018. — С. 45-48.
- ↑ Минская область в цифрах. — Կաղապար:Мн.: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2013. — С. 44-48.
- ↑ «Всесоюзная перепись населения 1939 г. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам». Демоскоп Weekly. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 8-ին.
- ↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу». Демоскоп Weekly. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 6-ին.
- ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу». Демоскоп Weekly. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 6-ին.
- ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу». Демоскоп Weekly. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 6-ին.
- ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу». Демоскоп Weekly. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 6-ին.
- ↑ Крупский район
- ↑ Культура Республики Беларусь. — Կաղապար:Мн.: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2017. — С. 29-30.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Կրուպսկի շրջանի պաշտոնական կայքը Արխիվացված 2013-01-27 Wayback Machine
- Լուսանկարներ Globus.tut.by կայքում Արխիվացված 2020-09-22 Wayback Machine
- О Крупках и Крупском районе на сайте Минского областного исполнительного комитета
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կրուպկի» հոդվածին։ |