Կոտրված սյունը
Կոտրված սյունը (իսպ.՝ La Columna Rota), մեքսիկացի նկարչուհի Ֆրիդա Կալոյի յուղանկարը, որը պատկերվել է 1944 թվականին, ողնաշարի վիրահատությունից կարճ ժամանակ անց։ Վիրահատությունն անհրաժեշտ է եղել` շտկելու համար առողջական հերթական խնդիրները, որոնցից նկարչուհին տառապել է 18 տարեկանում տարած ծանր ավտովթարից հետո։ Կտավի օրիգինալ տարբերակը պահվում է Մեքսիկայի մայրաքաղաք Մեխիկոյի Սոչիմիլկո շրջանի Դոլորես Օլմեդո թանգարանում[1]։
 | |
|---|---|
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Ֆրիդա Կալո |
| տարի | 1944 |
| բարձրություն | 40 սանտիմետր |
| լայնություն | 30,7 սանտիմետր |
| ուղղություն | նաիվ արվեստ |
| ժանր | ինքնապատկեր |
| նյութ | յուղաներկ և masonite? |
| գտնվում է | Museo Dolores Olmedo? |
| հավաքածու | Museo Dolores Olmedo? |
| հիմնական թեմա | Ֆրիդա Կալո |
պատկերված են
| |
| կայք | |
Ծանոթագրություններ | |
Ինչպես իր շատ ինքնանկարներում, այստեղ էլ աշխատանքի կենտրոնում ցավն ու տառապանքն է[2], չնայած ի տարբերություն իր շատ նկարների, որտեղ կան թութակներ, շներ, կապիկներ և ուրիշ մարդիկ[3], այս կտավում Կալոն մենակ է։ Նրա միայնակ ներկայությունը չոր ու ճաքճաված բնապատկերի ֆոնին խորհրդանշում է նրա մեկուսացվածությունը[2], ինչպես նաև` այն արտաքին ուժերը, որոնք ազդել են նրա կյանքի վրա։ Ինչպես երկրաշարժը հավանաբար ժեղքել է պատկերված բնությունը, այնպես էլ Կալոյի դժբախտ պատահարը կոտրել է նրա կյանքը[4]։
Կտավում Կալոյի մերկ մարմինը մասնատված է, ինչը կրնկնօրինակում է նրա հետևում պատկերված հողի մասնատվածությունը, իսկ ողնաշարի փոխարեն պատկերված է Հոնիական օրդերը։ Նրա հայացքն առաջ է ուղղված, դեմքն աննահանջ է, չնայած արցունքները գլորվում են նրա այտերով։ Չնայած նրա ներքին կոտրվածությանը, նրա արտաքին զգայունությունը մռայլված չէ։
Նրա մարմնի ներքևի հատվածը ծածկող զգեստը համեստության նշան չէ[4], այլ ցուցադրում է քրիստոնեական սրբապատկերներ, նրա մարմինը ծածկող մեխերը ևս քրիստոնեության խորհրդանշաններից են[5]։ Մեխերը շարունակվում են միայն նրա աջ ոտքի վրա, որը վաղ մանկության տարիներին տարած պոլիոմիելիտի հետևանքով ավելի կարճ ու ավելի թույլ է մնացել։
Մետաղյա կորսետը, որն ավելի շուտ պոլիոմիելիտի, քան թե վիրահատության պատճառով է[6], կարող է կապված է լինել մանկության տարիներին նրա տարած հիվանդության հետ[3] կամ խորհրդանշել Կալոյի կյանքի ֆիզիկական ու սոցիալական սահմանափակումները[4]։ 1944 թվականին Կալոյի բժիշկները խորհուրդ են տվել նրան երկաթե կորսետ կրել պլաստիկի փոխարեն, որ նա կրել է նախկինում։ Նկարագրված հենարանը մեկն է այն բազմաթիվներից, որ Կալոն օգտագործել է իր կյանքի ընթացքում և այժմ պահվում է նրա տուն-թանգարանում[7]։ «Կոտրված սյան» մեջ պատկերված կորսետը պահում է Կալոյի վնասված մարմինը[5][8][9]։
Կալոն որպես նահատակ խմբագրել
Կալոյի ինքնանկարը կարելի է նմանեցնել «Սուրբ Սեբաստիանի զոհաբերումը» կտավի հետ[10]։ Սեբաստիանի մասին լեգենդում ասվում է, որ բացահայտվել է նրա` քրիստոնյա լինելը, նրան կապել են ծառին ու օգտագործել որպես նետաձգության թիրախ։ Չնայած մահվան դատապարտված լինելուն` նա ողջ է մնացել և ավելի ուշ զոհաբերվել իր կրոնի համար։ Նա հաճախ է պատկերվում ծառին կապված, իսկ մարմինը խոցված է նետերով։ Ֆրիդան իրեն նմանեցնում է զոհի հետ, և մեծացած լինելով կաթոլիկ ընտանիքում, նա ծանոթ է եղել սուրբ նահատակների պատմություններին։
Բրիտանական բժշկական ամսագրի համար հոդվածներ գրող բժիշկ Դեսմոնդ Օ'Նեիլը Ֆրիդայի աշխատանքը նկարագրել է որպես կենսական գործիք` այցելուների զգացած ցավը հասկանալու համար։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Stavans, Ilan. «The Broken Column». Annenberg Learner. St. Louis, Missouri: Annenberg Foundation. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Finger, Zaidel, էջ 246
- ↑ 3,0 3,1 Griffiths, Jay (2014 թ․ մարտի 26). «Frida Kahlo: a life of hope and defiance». London: The Guardian. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Lindauer, 2011, էջ 68
- ↑ 5,0 5,1 Kettenmann, 2000, էջ 67
- ↑ Collins, Amy Fine (2013 թ․ սեպտեմբերի 3). «Diary Of A Mad Artist». New York City, New York: Vanity Fair. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ Kardos, "Casa Azul," A City A Month.
- ↑ Staff writer. «Frida Kahlo: Room Guide: Room 11: Achieving Equilibrium». Tate Modern. Tate Modern. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
- ↑ Grosenick, Uta, ed. (2001). Women artists in the 20th and 21st century. Köln: Taschen. էջ 252. ISBN 9783822858547.
- ↑ O’Neill, The Broken Column, 1031.
Աղբյուրներ խմբագրել
- Bond, Bruce. "Saint Sebastian." The Southern Review, no. 4 (2013): 679.
- Finger, Stanley; Zaidel, Dahlia W.; Boller, Françoise; Bogousslavsky, Julien (2013). The Fine Arts, Neurology, and Neuroscience: Neuro-Historical Dimensions. Amsterdam, The Netherlands: Elsevier. ISBN 978-0-444-62736-0.
- Kardos, Michael. "Casa Azul - Frida Kahlo's Home." A City a Month. Last modified November 15, 2015. http://acityamonth.com/casa-azul-frida-kahlos-home-for-life/.
- Kettenmann, Andrea (2000). Frida Kahlo, 1907-1954: Pain and Passion. Hohenzollernring, Germany: Taschen. ISBN 978-3-8228-5983-4.
- Lindauer, Margaret A. (2011). Devouring Frida: The Art History and Popular Celebrity of Frida Kahlo. Middletown, Connecticut: Wesleyan University Press. ISBN 978-0-8195-7209-7.
- O’Neill, Desmond. “The Broken Column by Frida Kahlo.” BMJ: British Medical Journal 342, no. 7805 (May 7, 2011): 1031.