Կոկորդիլոսի հուշարձան
Կոկորդիլոսի հուշարձան, պոստմոդեռնիզմի ստեղծագործություն, որը գտնվում է Իժևսկի կենտրոնում[1][2]։
 | |
|---|---|
 | |
 | |
 | |
| Տեսակ | հուշարձան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Քաղաք | Sovetskaya Street? |
| Բնակավայր | Իժևսկ, Sovetskaya Street? և Kommunarov Street? |
 Monument to the Crocodile (Izhevsk) Վիքիպահեստում | |
Հուշարձանի նկարագրություն
խմբագրելՀուշարձանը իրենից ներկայացնում է մարդակերպ ֆրակով կոկորդիլոսի երկու մետրանոց արձան, ցիլինդրով և փոխկապ-թիթեռնիկով, անկաշկանդ (ձեռքերը մեկնած, ոտքերը խաչաձև) տեղակայված է թուջե նստարանի մեջտեղում[3]։ Հուշարձանի ստեղծման մեջ ներգրավված մարդկանց անունները փորագրված են դրա զուգափայտերի վրա[4]։
Քանդակը ձուլվել է թուջից Չայկովսկի քաղաքի երկաթբետոնե կոնստրուկցիաների գործարանում։ Մոդելը ստեղծվել է Ուդմուրտի պետական համալսարանի ուսանող Ասեն Սաֆիուլինի կողմից, իսկ ձուլվածքը՝ քանդակագործ Պավել Մեդվեդևի։ Հուշարձանի հայեցակարգը մշակել է պատմաբան և մշակութաբան Իգոր Կոբզևը, իսկ հուշարձանի կառուցումը ֆինանսավորել է «НПО Электромаш» ՓԲԸ-ն[5][6]։
Ճարտարապետական առանձնահատկություններ
խմբագրել
Հուշարձանը պատրաստված է պոստմոդեռն ոճով, նման է ժամանակակից արվեստի այնպիսի գործերի, ինչպիսիք են Տամբովյան գայլի հուշարձանը, Ուլյանովսկի «ё» տառը։ Նախատեսվում էր, որ նոր հուշարձանը հումորային նշանակություն կունենա, այն պետք է «մարդկայացնի» քաղաքի անդեմությունը և դառնա նրա ոչ պաշտոնական խորհրդանիշը։ Քանդակը ստեղծելու համար ստեղծվել է հասարակական խորհուրդ, որում ընդգրկված են եղել մշակույթի նախարարության, քաղաքապետարանի, գիտության, արվեստի, բիզնեսի և լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ։ Նախագծի գիտական խորհրդատուն տեղացի պատմաբան Իգոր Կոբզևն էր։
Պատահական չէ կոկորդիլոսի ընտրությունը որպես խորհրդանիշ։ 20-րդ դարի սկզբին լեգենդ կար կոկորդիլոսների մասին, որոնք ապրում էին քաղաքային Կառլուտկա և Պոդբորենկա գետերում։ Այս ենթադրյալ միջադեպի մասին զեկույցը հրապարակվել է 1899 թվականի հուլիսի 15-ին Վյատկայի նահանգային թերթի հավելվածում։ Հնարավոր է նաև, որ հենց Իժ գետի անվանումը գալիս է առասպելական ջրային մողեսի անունից։ Երկրորդ վարկածը կապված է այն բանի հետ, որ մինչև հեղափոխությունը գործարանային լավագույն արհեստավորներին շնորհվել է կաֆտանագործի կոչում և գանձարանի հաշվին պարգևատրվել երկար կանաչ կաֆտանով և բարձր գլխարկով, ինչի համար նրանց ժողովրդական մականունն են տվել՝ «կոկորդիլոսներ»[7]։
Ուդմուրտիայի պետական համալսարանի արվեստի ինստիտուտի ուսուցիչ Անվար Սաֆիուլինը նշել է, որ բացված Կասլի ոճով ձուլված հուշարձանը չի լինի «նույն հրեշը», ինչ Ծերեթելիի քանդակները Մոսկվայի Մանեժնայա հրապարակում։
Բացում
խմբագրել
Նախատեսվում էր հուշարձանը կանգնեցնել քաղաքի կենտրոնական մասում՝ Պուշկինսկայա կամ Սովետսկայա փողոցների տարածքում։ Արդյունքում ընտրությունն ընկավ Սովետսկայա-Կոմունարով խաչմերուկում՝ թիվ 24 գիմնազիայի հարևանությամբ։
Հուշարձանը պետք է բացվեր քաղաքի օրվա կապակցությամբ՝ հունիսի 12-ին։ Այնուամենայնիվ, բացումը տեղի ունեցավ 2005 թվականի սեպտեմբերի 17-ի «Վոլգայի շրջանի մշակութային մայրաքաղաք» ցանցային մարաթոնի շրջանակներում[8]։ Արարողության ժամանակ կոկորդիլոսի «հայր» է հռչակվել Իժևսկի վարչակազմի ղեկավարի տեղակալ Սերգեյ Պրոտոզանովը, իսկ «մայրը»՝ թիվ 24 գիմնազիայի տնօրենը։
2006 թվականին թիվ 24 դպրոցում ստեղծվել է կոկորդիլոսների թանգարան[9]։ 2007 թվականին նշվել է հուշարձանի երկրորդ տարեդարձը[10]։ Ներկայումս հուշարձանը հայտնի է հարսանեկան շքերթներում։
Վանդալություն
խմբագրել2005 թվականի նոյեմբերի 7-ի գիշերը հուշարձանի վրա հարձակվել են վանդալները, որոնք այն ներկել են դեղին գույնով, հատկապես վնասվել է կենդանու դունչը[11]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Ироническая скульптура «Ижевский крокодил»». Официальный сайт муниципального образования «Город Ижевск». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
{{cite web}}: External link in|website= - ↑ «Достопримечательности Ижевска». on-line путеводитель. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
{{cite web}}: External link in|website= - ↑ Памятник крокодилу(Ижевск). WoridWalk.ru. Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
- ↑ Памятник «Ижевский крокодил». Портал «Мой Ижевск». Дата обращения: 2 апреля 2013. Архивировано из оригинала 11 июля 2012 года.
- ↑ В Ижевске поставят памятник крокодилу. Газета «День» (7 октября 2004). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
- ↑ Ижевск – родина русских крокодилов. Известия Удмуртской Республики (12 октября 2004). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 11 августа 2017 года.
- ↑ Крокодил. Центральная Муниципальная Детская Библиотека имени Горького. Дата обращения: 2 апреля 2013. Архивировано 20 марта 2013 года.
- ↑ Календарь Сетевого Марафона Культурных Событий Культурная столица Поволжья". Ижевск 17 — 24 сентября 2005 года. Официальный сайт города Ижевск (25 ноября 2004). Дата обращения: 2 мая 2013. Архивировано 16 июня 2013 года.
- ↑ В Ижевске откроется музей Крокодила. Сус@нин.про (7 декабря 2006). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
- ↑ Ижевскому Крокодилу исполняется два года. Сус@нин.про (19 сентября 2007). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
- ↑ Ижевский крокодил пожелтел. Сус@нин.про (7 ноября 2005). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
Աղբյուրներ
խմբագրել- Յուլիա Նիկիտինա— Памятник крокодилу в ИжевскеԱրխիվացված 2019-09-08 Wayback Machine // «Русский Репортёр», № 41 (319), 2013 թվականի հոկտեմբերի 17։
- Ելենա Կարդոպոլցևա — Есть повод: памятник Крокодилу в Ижевске отметил свой день рожденияԱրխիվացված 2019-11-02 Wayback Machine // IZHLIF, 2015 թվականի սեպտեմբերի 17։