Իժևսկ

Բնակավայր
	ռուս.՝ Ижевск
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Ռուսաստան
Ներքին բաժանում	Leninský district?, Industrialny District?, Oktyabr'skiy Rayon?, Pervomaysky District? և Ustinovsky District?
Հիմնադրված է	1760 թ.
Առաջին հիշատակում	1760
Մակերես	315,15 կմ²
ԲԾՄ	140 մետր
Պաշտոնական լեզու	ուդմուրտերեն և ռուսերեն
Բնակչություն	▼620 591 մարդ (հունվարի 1, 2023)
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	3412
Փոստային դասիչ	426000–426999
Պաշտոնական կայք	izh.ru(ռուս.)(անգլ.)
	Իժևսկ (Ռուսաստան)
	Իժևսկ (Ռուսաստան)
	Իժևսկ Վիքիպահեստում

Իժևսկ (ուդմ.՝ Иж, Иж кар^[1]), Ռուսաստանի Դաշնության քսաներորդ առավել խիտ բնակեցված քաղաքն է, խոշոր վարչական, արդյունաբերական, առևտրի, գիտա-կրթական և մշակութային կենտրոնն է Վոլգայի տարածաշրջանը և Ուրալը, որի մայրաքաղաքն է Ուդմուրթական հանրապետությունը։ Վարչաշրջան քաղաքը ձևավորվել է Իժևսկ քաղաքում։ Հայտնի պաշտպանության և մեքենաշինական շենքի արտադրությունները։ Դա «Զինագործարան կապիտալը» Ռուսաստանի Դաշնությունն է։

Աշխարհագրական դիրք Խմբագրել

Քաղաքը գտնվում է արևելյան մասում՝ Արևելյան Եվրոպայի հարթավայրերում, Կիրով և Կամի տարածքների միջև, Իժ գետի ոչ նավարկելի մասում, Կամ գետը հոսում է աջ մասում։ Քաղաքի գլխավոր ջրամբարը ստեղծվել է 18-րդ դարի երկրորդ կեսին և կոչվում է Իժևսկի լճակ։ Ջրատարածությունը կազմում է 2 200 հեկտարը։ Իժևսկը գտնվում է 1198 կմ հեռավորության վրա Մոսկվաից։ Իժևսկի և Մերձվոլգիան դաշնության խոշոր քաղաքների միջև մոտավոր հեռավորությունը կազմում է՝ Պերմ-279 կմ, Կազան-390 կմ, Կիրով- 426 կմ, Ուֆա — 341 կմ, Սամարա — 561 կմ, Ուլյանովսկ— 576 կմ, Նիժնի Նովգորոդ — 786 կմ, Սարատով— 1026 կմ, Նաբերեժնիե Չելնի- 200 կմ։

Ժամային գոտի Խմբագրել

Սամարայի ժամանակը Իժևսկ ինչպես մնացած Ուդմուրտիան, գտնվում է Սամարայի ժամային գոտում։ Ինչ վերաբերում է Մոսկվայի ժամանակին ժամային գոտին ունի մշտական տեղահանության 1 ժամ և նշանակված է Ռուսաստանում։ Իժևսկի 2010 թ. միացել է ժամային գոտում Մոսկվայի։ 2011 թ., Ժամացույց անգամ փոխվել են Մոսկվայի UTC +4: 00:

Բնակչություն Խմբագրել

Ազգային կազմը

Մայրաքաղաք Ուդմուրթական հանրապետությունում այսօր ապրում են 100-ից ավելի ազգություններ `

ռուսներ - 68,8 %
թաթարներ - 8,9 %
ուդմուրտներ - 14,8 %
ուկրաինացիներ, բելառուսներ, մարիներ, հայեր, հրեաներ, գերմանացիներ - 7,5 % ^[2].

Հուշարձաններ Խմբագրել

Վլադիմիր Լենինի հուշարձան
Սերգեյ Կիրովի հուշարձան
Տրոֆիմ Բորիսովի հուշարձան
Կոկորդիլոսի հուշարձան
Պուշկինի հուշարձան
Կուզեբեյ Գերդի հուշարձան

Պետական կրկես
Ժողովուրդների բարեկամության տուն

Ծանոթագրություններ Խմբագրել

↑ О происхождении названия «Иж кар» см.: Важнейшие удмуртские топонимы Archived 2011-08-08 at the Wayback Machine.
↑ «Национальный состав г. Ижевска»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-06-ին։ Վերցված է 2017-06-03

Արտաքին հղումներ Խմբագրել

Сайт администрации Ижевска Archived 2021-02-12 at the Wayback Machine.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 318)։

[1] О происхождении названия «Иж кар» см.: Важнейшие удмуртские топонимы Archived 2011-08-08 at the Wayback Machine.

[2] «Национальный состав г. Ижевска»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-06-ին։ Վերցված է 2017-06-03

[1]

[2]