Կիպրոս Իբոտի

բույսերի տեսակ

Կիպրոս Իբոտի (լատին․՝ Ligustrum ovalifolium), ձիթազգիների ընտանիքի, Կիպրոս ցեղի բույս։

Կիպրոս Իբոտի
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Բույսեր
Կարգ Բոգածաղկավորներ
Ընտանիք Ձիթազգիներ
Ցեղ Կիպրոս
Տեսակ Կիպրոս Իբոտի
Լատիներեն անվանում
Ligustrum ovalifolium
Հատուկ պահպանություն

Նկարագրություն խմբագրել

Մշտադալար փոքր ծառ է մինչև 10 մ բարձրությամբ։ Բնի տրամագիծը հասնում է մինչև 1 մետրի։ Ճյուղերը մերկ են, ծածկված ոսպնյակներով։ Ընձյուղները կտրվածքում կլորավուն են կամ թույլ քառանկյուն, մերկ, մոխրագույն։ Տերևները լայն ձվաձևից մինչև օվալաձև են, հազվադեպ՝ համարյա շեղանկյունաձև և կլորավուն, 3-7 սմ երկարությամբ և 1-3 սմ լայնությամբ, կիսակաշվեկերպ, վերևի մասում սեղմված, սրածայր, լայն-սեպաձև հիմքով, ներքևի կողմից կապտավուն կամ դեղնականաչ, 3-5 սմ երկարությամբ մերկ տերևակոթուններով։ Ծաղկաբույլերը գագաթնային են կամ ծոցային, բրգաձև, 5-10 սմ երկարությամբ և 3-6 սմ լայնությամբ, մազմզուկապատ առանցքով։ Ծաղիկները կրեմասպիտակ են, համարյա նստադիր, անդուր հոտով։ Պսակի խողովակը գլանաձև է, վերևի մասում լայնացած, բաժակից 3 անգամ երկար, պսակի մասերը 2-3 անգամ կարճ են խողովակից և հետ են ոլորված։ Փոշեպարկերը դուրս են գալիս պսակաթերթիկների վրա։ Պտուղը սև է, կլորավուն 0,5-0,7 սմ տրամագծով։ Ծաղկում է հուլիսին, պտուղները հասունանում են հոկտեմբեր-նոյեմբերին։

Տարածվածություն խմբագրել

Տարածված է Ճապոնիայի միջին և հարավային շրջաններում։ Ունի մի շարք պարտիզային ձևեր, որոնք աչքի են ընկնում ոսկեգույն-խայտաբղետ, դեղին, դեղնավուն եզրերով, վարդագույն, սպիտակ խայտաբղետ և ոսկեդեղին խալավոր տերևներով։

Մեր հանրապետությունում հաջողությամբ է աճում ցածրադիր շրջաններում, որտեղ համեմատաբար ցուրտ ձմռան դեպքում տերևները թափվում են։

Երևանի պայմաններում վերերկրյա զանգվածը ամբողջովին ցրտահարվում է և հաջորդ տարի սաղարթը վերականգնվում է, սակայն հազվադեպ է ծաղկում։ Ամենուրեք թփանման տեսք ունի[1]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. 2, Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ 257։