Վիքիպեդիա

Կարմեն Միրանդա

Կարմեն Միրանդա ( պորտ. Carmen Miranda, [ˈkaɾmẽȷ̃ miˈɾɐ̃dɐ]. փետրվարի 9, 1909(1909-02-09)[2][1][3][…], Várzea da Ovelha e Aliviada, Պորտու, Պորտուգալիա - օգոստոսի 5, 1955(1955-08-05)[2][1][3][…], Բևերլի Հիլզ, ԱՄՆ),  պորտուգալական ծագումով բրազիլացի երգչուհի, պարուհի, դերասանուհի։

Կարմեն Միրանդա
պորտ.՝ Maria do Carmo Miranda da Cunha[1]
Ծնվել էփետրվարի 9, 1909(1909-02-09)[2][1][3][…]
ԾննդավայրVárzea da Ovelha e Aliviada, Պորտու, Պորտուգալիա
Մահացել էօգոստոսի 5, 1955(1955-08-05)[2][1][3][…] (46 տարեկան)
Մահվան վայրԲևերլի Հիլզ, ԱՄՆ
ԳերեզմանCemitério de São João Batista
Քաղաքացիություն Պորտուգալիա և  Բրազիլիա
Մասնագիտությունդերասանուհի, երգչուհի և պարուհի
Ժանրերsamba?[4][5] և ավանդական փոփ երաժշտություն[5]
Ամուսին(ներ)David Sebastian?
Պարգևներ և մրցանակներ
carmenmiranda.com.br

Կենսագրություն

խմբագրել

Կարմեն Միրանդան 10 ամսական է եղել, երբ ընտանիքով տեղափոխվել են Բրազիլիա։

Կարմենի կարիերան՝ որպես երգչուհի, սկսվել է կոմպոզիտոր Ժոզու դե Բարուշի (պորտ. Josué de Barros ) հետ ծանոթանալով և 1929 թվականին առաջին ձայնապնակները թողարկելով, որոնցում տեղ էին գտել նաև Não Vá Sim'bora-ի, Se O Samba é Moda-ի ձայնագրությունները։ Առանձնապես մեծ հաջողություն ունեցավ 1930 թվականին թողարկված «Այնպես, որ քեզ դուր գամ» երգի ձայնագրությունը։ Հաջորդել են ելույթները բազմաթիվ թատրոնների ռևյուներում, ինչպես նաև Բրազիլիայի ռադիոյով։ Ձայնագրվել է RCA Records ֆիրմայում։

1933 թվականին առաջին անգամ հանդես է եկել կինոյում։ Ըստ իմպրեսարիո Ալոիզիու դի Օլիվեյրայի (պորտ. Aloysio de Oliveira)՝ 1938 թվականին Կարմեն Միրանդան ցանկացել է թողնել ելույթները, ամուսնանալ և փոխել իր ապրելակերպը, սակայն պայմանագրի համաձայն նա պետք է նկարահանվեր ևս մեկ ֆիլմում։ Եվ ահա «Banana» ֆիլմում (Port. Banana da Terra, 1939, անգլերեն. Wallace Downey ) նրա կատարած «Ի՞նչ է եղել բաիացի աղջկան» (Port. O Que É Que A Baiana Tem? ) սամբայի հսկայական հաջողությունը Կարմեն Միրանդային հանրահռչակեց ԱՄՆ-ում և փոխեց երգչուհու ծրագրերը։

1939 թվականին նա երկար ժամանակ ելույթ ունեցավ Բրոդվեյի շոուում։ 1940 թվականին Սպիտակ տանը տեղի ունեցած բանկետի ժամանակ նրան ներկայացրեցին նախագահ Ռուզվելտին, և արտիստուհին ստացավ նրա աջակցությունը։ 1940-1953 թվականներին Կարմենն աշխատել է Հոլիվուդում, որտեղ հաջող կարիերա է արել և նկարահանվել տասնչորս ֆիլմերում։ 1946 թվականին նա Հոլիվուդի ամենաբարձր վարձատրվող աստղերից էր։ Կարմեն Միրանդայի հագուստի էքստրավագանտ և էկլեկտիկ ոճը նրան դարձրեց 1960-ականների բրազիլական արևադարձային մշակութային միտումների խորհրդանիշ-նախատիպը։

Բրազիլիայում Կարմեն Միրանդան ուներ մի քանի մականուններ, սակայն 1935 թվականից վերջապես հաստատվեց «Փոքրիկ նշանավորը» (A Pequena Notável): ԱՄՆ-ում նրան անվանում էին "The Brazilian Bombshell" / «բրազիլական ռումբ»[8][9]։ Այնուամենայնիվ, նա տարբեր կարծիքներ առաջացրեց բրազիլական հասարակության և քննադատների շրջանում. երգչուհուն նախատում էին, որ նա իբր ամերիկացվել է։

Տարիների ընթացքում, բացի ծխախոտից և ալկոհոլից, Միրանդան սկսել է օգտագործել թմրանյութեր (ամֆետամին և այլն)։

Նա մահացել է 1955 թվականին սրտի երկրորդ կաթվածից։ Թաղվել է Ռիո դե Ժանեյրոյի Սուրբ Հովհաննես Մկրտչի գերեզմանատանը։ Նրա դագաղին հետևել է ավելի քան կես միլիոն մարդ։

 
Կարմեն Միրանդայի աստղը Փառքի ծառուղում

Մեծարանք

խմբագրել

Բրազիլիայի կառավարությունը Կարմեն Միրանդային պարգևատրել է Մշակութային վաստակի համար շքանշանով[10]

Հոլիվուդի Փառքի ծառուղում բացվել է Կարմեն Միրանդայի աստղը։ Հոլիվուդում հրապարակ է կոչվել նրա անունով։ Արտիստուհուն նվիրված թանգարաններ են բացվել Ռիո դե Ժանեյրոյում և նրա հայրենի պորտուգալական քաղաքում։

 
Կարմեն Միրանդա. լուսանկարը՝ Աննամարիա Հայնրիխի
 
Միրանդան 1930 թ.
 
Միրանդան Այդ գիշերը Ռիոյում ֆիլմում. 1941 թ.

 (  [[:Media:|լսել]])

Ֆիլմագրություն

խմբագրել
Տարի Հայերեն անվանում Բնօրինակ անվանում Դեր
1940 ֆ Արգենտինական մայրամուտ Down Argentine Way
1941 ֆ Այն գիշերը Ռիոյում That Night in Rio Կարմեն
1941 ֆ Շաբաթավերջը Հավաննայում Week-End in Havana
1942 ֆ Գարունը Ժայռոտ լեռներում Springtime in the Rockies
1943 ֆ Ամբողջ ավազակախումբը կազմ ու պատրաստ է The Gang's All Here Դորիթա
1944 ֆ Գրինվիչ գյուղը Greenwich Village en
1944 ֆ Որոշ բան տղերքի համար Something for the Boys
1945 ֆ Տիկնիկի դեմքով Doll Face
1946 ֆ Եթե ես բախտավոր եմ If I'm Lucky
1947 ֆ Կապակաբանա Copacabana (1947 film) Կարմեն Նավառո
1948 ֆ Ժամադրություն Ջուդիի հետ A Date with Judy Ռոսիտա Կոչիլաս
1950 ֆ Նենսին Ռիո է գնում Nancy Goes to Rio Մարինա Ռոդրիգես
1953 ֆ Մահացու վախեցած Scared Stiff (1953 film) Կարմելիտա Կաստինիա

Սինգլներ

խմբագրել

Բրազիլական սինգլներ

խմբագրել

1935

խմբագրել
  • "Anoiteceu"
  • "Entre Outras Coisas"
  • "Esqueci de Sorrir"
  • "Foi Numa Noite Assim"
  • "Fogueira Do Meu Coração"
  • "Fruto Proibido"
  • "Cor de Guiné"
  • "Casaco de Tricô"
  • "Dia de Natal"
  • "Fala, Meu Pandeiro"
  • "Deixa Esse Povo Falar"
  • "Sonho de Papel" (recorded with Orchestra Odeon 10 May 1935)
  • "E Bateu-Se a Chapa" (recorded 26 June 1935)
  • "O Tique-Taque do Meu Coração" (recorded 7 August 1935)
  • "Adeus, Batucada" (recorded with Odeon Orchestra 24 September 1935)
  • "Querido Adão" (recorded with Odeon Orchestra 26 September 1935)

1936

խմբագրել
  • "Alô, Alô, Carnaval"
  • "Duvi-dê-ó-dó"
  • "Dou-lhe Uma"
  • "Capelinha do Coração"
  • "Cuíca, Pandeiro, Tamborim ..."
  • "Beijo Bamba"
  • "Balancê"
  • "Entra no cordão"
  • "Como Eu Chorei"
  • "As Cantoras do Rádio" (recorded with Aurora Miranda and Odeon Orchestra 18 March 1936)
  • "No Tabuleiro da Baiana" (recorded with Louis Barbosa 29 September 1936)
  • "Como Vai Você?" (recorded with Ary Barroso 2 October 1936)

1937

խմբագրել
  • "Dance Rumba"
  • "Em Tudo, Menos em Ti"
  • "Canjiquinha Quente"
  • "Cabaret No Morro"
  • "Baiana Do Tabuleiro"
  • "Dona Geisha"
  • "Cachorro Vira-Lata" (recorded 4 May 1937)
  • "Me Dá, Me Dá" (recorded 4 May 1937)
  • "Camisa Amarela" (recorded with the Odeon Group 20 September 1937)
  • "Eu Dei" (recorded 21 September 1937)

1938

խմբագրել
  • "Endereço Errado"
  • "Falar!"
  • "Escrevi um Bilhetinho"
  • "Batalhão do amor"
  • "E a Festa, Maria?"
  • "Cuidado Com a Gaita do Ary"
  • "A Pensão Da Dona Stella"
  • "A Vizinha Das Vantagens"
  • "Samba Rasgado" (recorded with Odeon Group 7 March 1938)
  • "E o Mundo Não Se Acabou" ("And the World Would Not End") (recorded 9 March 1938)
  • "Boneca de Piche" (recorded with Odeon Orchestra 31 August 1938)
  • "Na Baixa do Sapateiro" (recorded with Orchestra Odeon 17 October 1938)

1939

խմբագրել
  • "A Preta Do Acarajé"
  • "Deixa Comigo"
  • "Candeeiro"
  • "Amor Ideal"
  • "Essa Cabrocha"
  • "A Nossa Vida Hoje É Diferente"
  • "Cozinheira Grã-fina"
  • "O Que É Que A Baiana Tem?" (recorded with Dorival Caymmi 27 February 1939)
  • "Uva de Caminhão" (recorded 21 March 1939)
  • "Camisa Listrada" (recorded with Bando da Lua 28 August 1939)

1940

խմբագրել
  • "Voltei pro Morro" (recorded 2 September 1940)
  • "Ela Diz Que Tem"
  • "Disso É Que Eu Gosto"
  • "Disseram que Voltei Americanizada" (recorded with Odeon Set 2 September 1940)
  • "Bruxinha de Pano"
  • "O Dengo Que a Nêga Tem"
  • "É Um Quê Que a Gente Tem"
  • "Blaque-Blaque"
  • "Recenseamento" (recorded 27 September 1940)
  • "Ginga-Ginga"

Ամերիկյան սինգլներ

խմբագրել

1939

խմբագրել

1941

խմբագրել

1942

խմբագրել
  • "Chattanooga Choo Choo" (recorded with Bando da Lua 25 July 1942)
  • "Tic-tac do Meu Coração"
  • "O Passo Do Kanguru (Brazilly Willy)"
  • "Boncea de Pixe"

1945

խմբագրել

1947

խմբագրել
  • "The Matador (Touradas Em Madrid)" (recorded with the Andrews Sisters and Vic Schoen and his orchestra)
  • "Cuanto La Gusta" (recorded with the Andrews Sisters and Vic Schoen and his orchestra)[11]

1949

խմբագրել
  • "Asi Asi (I See, I See)" (recorded with the Andrews Sisters and Vic Schoen and his orchestra)
  • "The Wedding Samba" (recorded with the Andrews Sisters and Vic Schoen and his orchestra)

1950

խմբագրել
  • "Baião Ca Room' Pa Pa" (recorded with the Andrews Sisters and Vic Schoen and his orchestra)
  • "Ipse-A-I-O" (recorded with The Andrews Sisters and Vic Schoen and his orchestra)

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Broadway Database — 2000.
  4. ↑ https://www.si.edu/spotlight/latin-music-legends-stamps/carmen-miranda
  5. ↑ 5,0 5,1 https://www.allmusic.com/artist/carmen-miranda-mn0000181694/biography
  6. ↑ http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=153
  7. ↑ https://www.estadao.com.br/cultura/musica/raul-seixas-e-carmen-miranda-ganham-ordem-do-merito-cultural/
  8. ↑ Dennison, Shaw, էջ 112
  9. ↑ Rohter, Larry (2001 թ․ դեկտեմբերի 13). «The Real Carmen Miranda Under the Crown of Fruit». The New York Times. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 3-ին.
  10. ↑ «Raul Seixas e Carmen Miranda ganham Ordem do Mérito Cultural». O Estado de S. Paulo. 2009 թ․ նոյեմբերի 24. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  11. ↑ Gilliland, John. (197X). «Pop Chronicles 1940s Program #20 – All Tracks UNT Digital Library». Digital.library.unt.edu. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 6-ին.

Գրականություն

խմբագրել
  • Gil-Montero M. Brazilian Bombshell: The Biography of Carmen Miranda. — New York: D. I. Fine, 1989. / Գիլ-Մոնտերո Մ. - Բրազիլական ռումբ. Կարմեն Միրանդայի կենսագրությունը . - Նյու Յորք։ DI Fine, 1989 թ.
  • Schilaro Santa Rosa N. Coleção Nomes do Brasil, Duna Dueto Editora, Carmen Miranda. — São Paulo: Duna Dueto, 2002.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարմեն Միրանդա» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կարմեն_Միրանդա&oldid=9821129» էջից