Վիքիպեդիա

Կարել Սաբինա

Կարել Սաբինա (չեխ․՝ Karel Sabina, կեղծանունները՝ Arian Želinský, Leo Blass, դեկտեմբերի 29, 1813(1813-12-29)[1][2][3][…] կամ դեկտեմբերի 28, 1814(1814-12-28)[4], Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն[3][5][6] - նոյեմբերի 7, 1877(1877-11-07)[7], Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[5][6]), չեխ գրող, հրատարակիչ, դեմոկրատ, գրաքննադատ։

Կարել Սաբինա
չեխ․՝ Karel Sabina
Ծնվել էդեկտեմբերի 29, 1813(1813-12-29)[1][2][3][…] կամ դեկտեմբերի 28, 1814(1814-12-28)[4]
ԾննդավայրՊրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն[3][5][6]
Վախճանվել էնոյեմբերի 7, 1877(1877-11-07)[7]
Վախճանի վայրՊրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[5][6]
ԳերեզմանՕլշանի գերեզմանատուն[8]
Գրական անունArian Želinský[3], Leo Blass[3] և Robert Grün[3]
Մասնագիտությունթարգմանիչ, լրագրող, դրամատուրգ, լիբրետիստ, բանաստեղծ, գրական քննադատ, գրող, փիլիսոփա, քաղաքական գործիչ, դրամատուրգ և հրապարակախոս
Քաղաքացիություն Ավստրիական կայսրություն և  Բոհեմիա
ԱնդամակցությունՍերբիայի գիտության և արվեստի ակադեմիա և Repeal?
 Karel Sabina Վիքիպահեստում

Կենսագրություն Խմբագրել

Կարել Սաբինան ծնվել է 1813 թվականի դեկտեմբերի 29-ին Պրահայում։ Մեծացել է աղքատության մեջ որմնադրի ու լվացարարի ընտանիքում։ Հետագայում նա հայտարարել է, որ ինքը լեհ ազնվականի ապօրինի զավակ է։ Սովորել է փիլիսոփայություն ու իրավունք, բայց այդպես էլ չի ավարտել ուսումը։

1848 թվականին եղել է չեխ արմատական դեմոկրատների առաջնորդներից մեկը, մասնակցել է մարտյան շարժմանը։ 1849 թվականին պետական դավաճանության մեղադրանքով ձերբակալվել է[9] ու 1851 թվականին 24 այլ անձանց հետ դատապարտվել է մահապատժի։ Սակայն կայսեր հրամանով մահապատիժը փոխարինվել է 18 տարվա ազատազրկմամբ։ 1857 թվականին Կարել Սաբինան ներում է ստացել մայիսի 8-ի համաներմամբ ու վերադարձել Պրահա։

Ողջ կյանքի ընթացքում ենթարկվել է քննադատական հետապնդումների։ Դեռ 1840-ական թվականների սկզբին Կարել Սաբինան գրել էր «Հուսյաններ» վեպը. գրաքննադատները 5 անգամ պահանջել են վերամշակել այն և հրատարակության թույլատրել են միայն առանձին պատմվածքների բաժանելուց հետո («Obrazy z XV а XVI stolètí», Պրահա, 1854)։

Կարել Սաբինան մահացել է 1877 թվականի նոյեմբերի 7-ին Պրահայում ծայրահեղ աղքատության մեջ. նրա մահվան պատճառը եղել է ընդհանուր հյուծումը[10]։

Ստեղծագործություններ Խմբագրել

Քնարերգություն Խմբագրել

  • Básně (1841)

Պատմվածքներ Խմբագրել

  • Obrazy ze 14. a 15. věku (1844)
  • Povídky, pověsti, obrazy a novely (1845)

Վեպեր Խմբագրել

  • Hrobník(1837)
  • Vesničané (1847)
  • Jen tři léta! (1860)
  • Na poušti (1863)
  • Oživené hroby (1870) — jakýsi vězeňský deník, silné autobiografické prvky
  • Morana čili Svět a jeho nicoty (1874)
  • Předbřeznoví revoluční bouřliváci v Rakousku (1879)
  • Hedvika
  • Blouznění
  • Věčný ženich
  • Upomínka na K. H. Máchu

Դրամաներ Խմբագրել

  • Černá růže
  • Inzerát (1866)
  • Maloměstské klepny
  • Šašek Jiřího z Poděbrad

Լիբրետոներ Խմբագրել

  • Prodaná nevěsta
  • Braniboři v Čechách
  • Studna (V studni)
  • Starý ženich

Sonstige Publikationen Խմբագրել

  • Duchovní komunismus (1861)
  • Úvod povahopisný

Այլ ստեղծագործություններ.

  • «Basnie» (1844),
  • «Powidky, powiosti a nowellý» (1845),
  • «Napoleon Buonaparte» (1848),
  • «Jarosława» (1859),
  • «Wieczny ženich» (1858—1863),
  • «Hrobnik», նովել (3 հրատ., 1862),
  • «Jen trzi leta» (1860),
  • «Blouznieni» (1857),
  • «Diejepis literatury czeskoslowanske» (1860—1864),
  • «Duchowni Romunismus» (1861).

Leo Blass С. կեղծանունով հրատարակել է «Das Theater und Drama in Böhmen bis zum Anfange des XIX Jahrh.» (Պրահա, 1877)։

Գրականություն Խմբագրել

  • Slavomir Ravik։ Karel Sabina (portrét konfidenta). Prag 1992.
  • Emil Schneider։ Politische, religiöse und soziale Fragen bei Karel Havlicek, Karel Sabina und Svatopluk Čech. Prag 1938.

Ծանոթագրություններ Խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Czech National Authority Database
  4. ↑ 4,0 4,1 Wurzbach D. C. v. Sabina, Karl (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 28. — S. 6.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Česká divadelní encyklopedie
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118750542 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  8. ↑ BillionGraves — 2011.
  9. ↑ «1849»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-05-ին։ Վերցված է 2015-04-06 
  10. ↑ «Karel Sabina»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2008-05-06-ին։ Վերցված է 2015-04-06 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կարել_Սաբինա&oldid=8691717» էջից