Կատվախոտ բրդատերև
| Կատվախոտ բրդատերև | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Valeriana eriophylla
|
Կատվախոտ բրդատերև (լատին․՝ Valeriana eriophylla), կատվախոտազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Լավ արտահայտված երկար կոճղարմատով բազմամյա խոտաբույս է։ Ուղիղ կանգնած ցողունները ունեն 50-200 սմ բարձրություն։ Տերևները մազոտից մինչև խավամազոտ են, արմատամերձները ամբողջական են, իսկ ցողունայինները՝ քնարաձև փետրավոր։ Հովանոցանման ծաղկաբույլերում խմբված ծաղիկները մանր են և սպիտակ[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է Վերին Ախուրյանի (Ջավախքի լեռնաշղթա և Աղվորիկ գյուղի շրջակայք) և Շիրակ (Ջաջուռի լեռնանցք) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Հանդիպում է նաև Արևմտյան, Կենտրոնական և Արևելյան Անդրկովկասում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է վերին և ենթալպյան գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 1800-2200 մ բարձրությունների վրա, մարգագետիններում, ժայռոտ տեղերում, քարաթափվածքների վրա, տափաստանային թփերի մացառուտներում։ Ծաղկում է հունիս-հուլիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հուլիս-օգոստոսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է և Անդրկովկասի էնդեմիկ։ Հայտնի է մեկ պոպուլյացիա։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Տեսակին, կապված աճելավայրերի պայմանների փոփոխության հետ, սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ CITES–ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ։
Պոպուլյացիայի մի մասը պահպանվում է «Արփի լիճ» ազգային պարկի տարածքում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.