Կատերինա Տրայկովա Նուրջիևա

Կատերինա Տրայկովա Նուրջիևա (բուլղար․՝ Катерина Трайкова Нурджиева, մակեդոներեն՝ Катерина Трајкова Нурџиева, հոկտեմբերի 18, 1922(1922-10-18), Բլագոևգրադ, Բուլղարիա - հոկտեմբերի 12, 2018(2018-10-12), Բլագոևգրադ, Բուլղարիա), մակեդոնացի հասարակական-քաղաքական ակտիվիստ, պարտիզանական գործիչ Հարավսլավիայի ժողովրդական ազատագրական պատերազմի ժամանակ, Մեթոդիա Անդոնովա-Չենտոյի անձնական քարտուղարուհին, Գոցե Դելչևի զարմուհին[1][2]։ Դելչևո քաղաքի պատվավոր քաղաքացի[3]։

Կատերինա Տրայկովա Նուրջիևա
բուլղար․՝ Катерина Нурджиева
Ծնվել էհոկտեմբերի 18, 1922(1922-10-18)
ԾննդավայրԲլագոևգրադ, Բուլղարիա
Մահացել էհոկտեմբերի 12, 2018(2018-10-12) (95 տարեկան)
Մահվան վայրԲլագոևգրադ, Բուլղարիա
Քաղաքացիություն Բուլղարիա
Մայրենի լեզուբուլղարերեն
ԿրոնՄակեդոնական ուղղափառ եկեղեցի
Մասնագիտությունակտիվիստ և դպրոցի ուսուցիչ

Կենսագրություն խմբագրել

Կատերինա Նուրջիևան ծնվել է 1922 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Բլագոևգրադում (այն ժամանակ կոչվում էր Լեռնային-Ջումայա)։ Նրա ծնողները Էգեյան Մակեդոնիայից են, ովքեր տեղափոխվել են Պիրենեյան Մակեդոնիա 1915 թվականին։ Նա մակեդոնացի և բուլղարացի հեղափոխական Գոցե Դելչևի զարմուհին է. Կատերինայի պապը Սուլթանայի եղբայրն էր՝ Գոցե Դելչևի մայրը, իսկ հայրը ՝ Գոցե Դելչևի զարմիկ։ Այսպիսով, Կատերինա Նուրջիևան և Գոցե Դելչևը դարձան առաջին մերձավոր ազգականները, ովքեր աշխատում էին Մակեդոնիայի ազգային հեղափոխական շարժման մեջ[1]. «Եկեք հավատարիմ լինենք Մակեդոնիային և ամբողջովին հանձնվենք հանուն այն բանի, որ մեր երկիրը հնարավորինս շուտ մերը դառնա»[4]։

Կատերինան 1943 թվականին ավարտել է ուսուցչական դպրոցը և սկսել աշխատել որպես բուլղարերենի ուսուցիչ Շտիպեում, որը զբաղեցրել էին բուլղարները[5]։ Սերբական Մակեդոնիայի բուլղարական բռնազավթմանը դիմակայելու և մակեդոնացիների հանդեպ վարած քաղաքականության համար նրան ուղարկել են Շտիփսկի բանտ, ապա աքսորել Էգեյան ծովի ափին գտնվող Հունական Թասոս կղզին, որը, գրավվել էին այլ հունական տարածքների հետ միասին և Գերմանիան փոխանցել էր բուլղարացիներին[1]։ 1944 թվականին նա կամավոր միացել է Գոցե Դելչևի անվան 12-րդ մակեդոնական ցնցող բրիգադին Հարավսլավիայի ժողովրդական ազատագրական բանակում և մասնակցել Սերբական Մակեդոնիայի ազատագրման մարտերին։ Շտիպեի ազատագրումից հետո շարունակել է աշխատել որպես ուսուցիչ, այնուհետև ծառայել Սկոպյեում գտնվող Մակեդոնական NOAJ- ի գլխավոր շտաբում։ Որոշ ժամանակ նա աշխատել է որպես անձնական պատվերի վերաբերյալ «Անդոնով-Չենտո» մեթոդաբանության քարտուղար։ Անդոնովի մահից հետո նրան բռնի կերպով վտարել են բուլղարական Գորնա-Ջումայա[1]։

«1946 թվականին մենք ուզում էինք մեր իրավունքները։ Հիմա, այսքան տարի անց, ուրախ եմ, որ այս ճշմարտությունը եկել է։ Ուրախ եմ, որ եկա այն քաղաքը, որտեղ աշխատում էի Cento-ի համար։ Ժամանակին հայրիկիս ընկերը Պավել Շատևն էր, որի հետ 1944 թվականին ծառայեցինք 12-րդ մակեդոնական ժողովրդական բրիգադում»[6]։

Լեռնային Ջումայայում Կատերինան աշխատանք է գտել, ամուսնացել և երկու դուստր ունեցել։ Ամուսինը մահացել է 1972 թվականին, իսկ դուստրերը մեկնել են Ռուսե և Ռազլոգ[1]։ Ներկայումս Նուրջիևան ապրում է Բլագոևգրադում։ Մակեդոնիայի Հանրապետությունը նրան ամսական վճարել է պատերազմի վետերանի կենսաթոշակ, որով վրա նա ապրում է։ Առողջական խնդիրների պատճառով նա մեկնել է Մակեդոնիա՝ բուժվելու[7][8]։

1997 թվականի հունվարի 24-ին Մակեդոնիայի վարչապետի պաշտոնում աշխատած Բրանկո Կրվենկովսկուն նամակ է ուղարկվում` նրան վերականգնելու խնդրանքով։ Դեռ 1946 թվականին Հարավսլավիայի կառավարությունը Նուրջիևային հեռացրել էր Սկոպյեի թիվ 1 մանկապարտեզի տնօրենի պաշտոնից՝ դա արդարացնելով նրանով, որ նա «երեխաներին բուլղարերեն էր սովորեցնում» և «որպես բուլղարացի սպառնում էր Մակեդոնիայի անվտանգությանը»։ 1997 թվականի հունվարի 17-ին Մակեդոնիայի Հանրապետության Նախագահ Կիրո Գլիգորովին ուղարկվեց թիվ 306 նամակը` հետևյալ բովանդակությամբ. «Ես Մակեդոնիա եկա 1943-1944 թվականներին որպես մանկավարժ, ոչ թե որպես օկուպանտ ... Խղճալի մարդիկ, ովքեր ոչինչ չտվեցին Մակեդոնիային, ինձ ազատեցին Սկոպիեի 1-ին մանկապարտեզի տնօրենի պաշտոնից՝ որպես բուլղարացի` սերբական օրենքների համաձայն։ Ես այս ամբողջ ընթացքում չէի սպասել վերականգնման մասին հաղորդագրությանը` դիմելով հիվանդանոցի մահճակալից։ Կրկին, Մակեդոնիան նվաստացրեց ինձ և դարձավ իմ խորթ մայրը։ Մակեդոնիայի պետությունում սրանք մարդու իրավունքներ են»։

1998 թվականի փետրվարի 25-ին բուլղարական «Մակեդոնիա» թերթի խմբագրական խորհուրդը դիմել է Կատերինա Նուրջիևայի բուժման համար կամավոր դրամահավաքի խնդրանքով[5]։

Կատերինա Նուրջիևան Դոտչևո քաղաքին է նվիրել Գոցե Դելչևի, նրա մոր և ընտանիքի գրքերը, Գոցե Դելչևի անձնական լուսանկարները և որպես Մակեդոնացի հեղափոխական նրա գործունեությանը վերաբերող այլ աշխատանքներ[3]։

Նա մահացել է 2018 թվականի հոկտեմբերի 12-ին, Բլագոևգրադում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Гоце ќе беше горд на овој народ Արխիվացված 2015-06-14 Wayback Machine (մակեդ.)
  2. : Որոշ աղբյուրներ սխալմամբ նշում են որպես թոռնուհի
  3. 3,0 3,1 Внуката на Гоце Делчев стана почесен граѓанин на Делчево Արխիվացված 2012-07-23 Wayback Machine
  4. 103 години од смртта на Гоце Делчев(չաշխատող հղում)
  5. 5,0 5,1 Спас Тошев - „Спекулиране с паметта на Гоце“ (в-к „Македония“, брой 8, 25 февруари 1998 г.)
  6. Сведоштвото на внуката на Гоце Делчев(չաշխատող հղում) (մակեդ.)
  7. Внуката на Делчев на лекување во Охрид(չաշխատող հղում) (մակեդ.)
  8. 86-годишната внука на Гоце Делчев се поклони пред споменикот на великанот(չաշխատող հղում) (մակեդ.)

Արտաքին հղումներ խմբագրել