Վիքիպեդիա

Կապտերանգ սուզաբադ

Կապտերանգ սուզաբադ[1] (լատին․՝ Melanitta nigra) բադերի ընտանիքին պատկանող ջրային թռչուն։

՞
Կապտերանգ սուզաբադ
Կապտերանգ սուզաբադ
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ
Տիպ Քորդավորներ
Դաս Թռչուններ
Կարգ Սագանմաններ
Ընտանիք Բադեր
Տեսակ Կապտերանգ սուզաբադ
Լատիներեն անվանում
Melanitta nigra
Հատուկ պահպանություն
Արեալ
պատկեր


Դասակարգումը
Վիքիցեղերում


Պատկերներ
Վիքիպահեստում




Բնութագիր խմբագրել

Կապտերանգ սուզաբադը կշռում է 1200-ից 1400 գրամ և մարմնի երկարությունը հասնում է 45-ից 54 սմ-ի։ Թևերի բացվածքը 79-90 սանտիմետր է։ Արուների գունավորումը ունի ամուր սև գույն, մի փոքր պայծառ թևի եզրերով։

Կտուցը լայն է, հարթ ՝ դեղին բծով[2]։ Արուների և էգերի ձմեռային փետուրները ունեն մուգ շագանակագույն գույն[3]։ Գլուխը մոխրագույն-շագանակագույն է, դեմքի ստորին մասը `մոխրագույն-սպիտակ։ Էգերի կտուցը մոխրագույն է, առանց աճի։ Երկու զույգերն էլ ունեն թաթեր ՝ մուգ շագանակագույնից մինչև սև[4]։ Պոչը երկար, բծախնդրություն է, հաճախ լողալիս փոքր-ինչ բարձրանում է։ Թռիչքի ժամանակ կապտերանգ սուզաբադը արագ և հաճախ է շարժվում ցածր բարձրության վրա։ Արուները իրենց թևերով սուլում են ձայն[5]:

 
яйцо Melanitta nigra - Тулузский музеум

Տարածվածություն խմբագրել

Կապտերանգ սուզաբադերի բները տեղակայված են Բրիտանական կղզիների հյուսիսում, Իսլանդիայում և Սկանդինավիայում, Ռուսաստանի հյուսիսում, արևմտյան Սիբիրում[6]։ Ձմռանը կապտերանգ սուզաբադը չվում է Իսպանիայի հարավ և Մարոկկոյում գտնվող բարեխառն տարածքներ[7]։ Ասիայում այն ավելի հաճախ ձմեռում է Ճապոնիայի, Չինաստանի և Կորեայի ափամերձ ջրերի մոտակայքում[8]։ Զրուցասեր թռչուն է, որը բնակվում է ծովում մեծ հոտերի մեջ։ Այն, որպես կանոն, ապրում է փոքր խմբերում[9]։

Սնուցում խմբագրել

Կապտերանգ սուզաբադի սնունդը բաղկացած է հիմնականում մսից, խեցգետիններից և մոլլուսներից[8]։ Քաղցր ջրի մեջ այն որսում է սուզվելով միջատներին և փոքր ձկներին։ Այս դեպքում այն կարող է հասնել մինչև 30 մ խորության։

Բուծում խմբագրել

Սեռական հասունությունը տեղի է ունենում 2 տարեկանում։ Բույները տեղակայված են դանդաղ հոսող գետերի, լճերի և լճակների, ինչպես նաև անտառի եզրին և թունդրայում։ Բները կառուցված են բուսական նյութից։ Ձվադրում են տարին մեկ անգամ `մարտից հունիս ամիսներին[10]։ Արուները գաղթում են հունիսին և վերադառնում ծովի հալեցման ժամանակ։ Էգը դնում է 6-9 դեղին-սպիտակ ձու։ Նրա ձագը 27- 31 օր հետո դուրս է գալիս ձվից։ Ծնվելուց անմիջապես հետո ձագերը հետևում են մորը ջրի մեջ։ Ձագերի փետուրները նման են էգի փետուրներին։ 45-50 օր հետո նրանք դառնում են անկախ։ Բնության մեջ նա ապրում է 10-ից 15 տարի[11]։

Դասակարգում և ենթատեսակներ խմբագրել

Որոշ հեղինակներ Melanitta nigra տեսակները բաժանում են երկու ենթատեսակների ՝ Ատլանտյան կապտերանգ սուզաբադ (Melanitta nigra nigra) և ամերիկյան (Խաղաղ օվկիանոս) կապտերանգ սուզաբադ (Melanitta nigra americana), (Swainson, 1882), որը նաև կոչվում է Black Scooter:

Պոպուլյացիա խմբագրել

Կապոտերանգ սուզաբադի բնակչությունը աշխարհում կազմում է 1,9-ից մինչև 2,4 միլիոն անհատ։ (Wetlands International 2002):

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ А.А., КОРОБКОВ; В.В., КОЦЕРУБА (2017). «ЧИСЛА ХРОМОСОМ НЕКОТОРЫХ ВИДОВ ТРИБЫ ANTHEMIDEAE (ASTERACEAE) ЕВРОПЕЙСКОЙ РОССИИ И КАВКАЗА». БОТАНИЧЕСКИЙ ЖУРНАЛ. 102 (9): 1290–1296. doi:10.1134/s0006813617090083. ISSN 0006-8136.
  2. ↑ «Melanitta nigra: BirdLife International». IUCN Red List of Threatened Species. 2013 թ․ նոյեմբերի 1. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  3. ↑ Jobling, James A. (2010). The Helm dictionary of scientific bird names : from aalge to zusii. London: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081-3326-2. OCLC 659731768.
  4. ↑ Beme, R. L. (Ri︠u︡rik Lʹvovich) (1994). Pi︠a︡tii︠a︡zychnyĭ slovarʹ nazvaniĭ zhivotnykh. Ptit︠s︡y : latinskiĭ, russkiĭ, angliĭskiĭ, nemet︠s︡kiĭ, frant︠s︡uzskiĭ : 11060 nazvaniĭ. Sokolov, Vladimir Evgenʹevich., Flint, Vladimir Evgenʹevich. Moskva: "RUSSO". ISBN 5-200-00643-0. OCLC 32830504.
  5. ↑ Sangster, George (2009-12). «Acoustic Differences between the Scoters Melanitta nigra nigra and m. n. americana». The Wilson Journal of Ornithology (անգլերեն). 121 (4): 696–702. doi:10.1676/04-088.1. ISSN 1559-4491.
  6. ↑ Campbell, Bruce, 1912-1993. (1977). Birds of coast and sea : Britain and Northern Europe. Watson, Raymond, 1935-. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-217661-7. OCLC 3186553.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  7. ↑ Bämayr, Argeo (2014 թ․ հուլիսի 7). «Large Group of Patients Cannot Be Found». Deutsches Aerzteblatt Online. doi:10.3238/arztebl.2014.0489b. ISSN 1866-0452.
  8. ↑ 8,0 8,1 Uriu, Daisuke; Ogasawara, Takahiro; Shimizu, Naohito; Okude, Naohito (2006). «MASTABA». ACM SIGGRAPH 2006 Sketches on - SIGGRAPH '06. New York, New York, USA: ACM Press. doi:10.1145/1179849.1180038. ISBN 1-59593-364-6.
  9. ↑ London Calling : Britain, the BBC World Service and the Cold War. Bloomsbury Academic. 2014. ISBN 978-1-4725-1501-8.
  10. ↑ Ratcliffe, F. N. (1951-01). «Correspondence». Emu - Austral Ornithology. 50 (3): 212–213. doi:10.1071/mu950212. ISSN 0158-4197.
  11. ↑ Underhill, M.C.; Gittings, T.; Callaghan, D.A.; Hughes, B.; Kirby, J.S.; Delany, S. (1998-07). «Status and distribution of breeding Common Scoters Melanitta nigra nigra in Britain and Ireland in 1995». Bird Study (անգլերեն). 45 (2): 146–156. doi:10.1080/00063659809461087. ISSN 0006-3657.

Պատկերասրահ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կապտերանգ սուզաբադ» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կապտերանգ սուզաբադ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կապտերանգ_սուզաբադ&oldid=9253037» էջից