Կազիմիր III Մեծ (ապրիլի 30, 1310(1310-04-30)[1][2][3][…], Կովալ, Լեհաստան - նոյեմբերի 5, 1370(1370-11-05)[1][2][3][…], Կրակով, Լեհաստանի թագավորություն), լեհ թագավոր 1333 թվականից, վերջինը Պյաստների դինաստիայից։

Կազիմիր III Մեծ
Լեհաստանի թագավոր
Ծնվել է՝ապրիլի 30, 1310(1310-04-30)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԿովալ, Լեհաստան
Մահացել է՝նոյեմբերի 5, 1370(1370-11-05)[1][2][3][…] (60 տարեկան)
Վախճանի վայրԿրակով, Լեհաստանի թագավորություն
Sepulchral monument of Casimir III the Great
ԵրկիրԼեհաստան
ՀաջորդողԼյուդվիգ I Մեծ
ՏոհմՊիաստներ
քաղաքական գործիչ
ՀայրՎլադիսլավ I Լոկետեկ
ՄայրՅադվիգա Կալիշեցի
ԵրեխաներElizabeth of Poland, Duchess of Pomerania?, Cunigunde of Poland?, Anna of Poland, Countess of Celje? և Niemierza Kazimierzowic?
Հավատքքրիստոնեություն
ՍտորագրությունИзображение автографа

Վարել է պետության իշխանության ամրապնդման ու կենտրոնացման քաղաքականություն։ 1346-1347 թվականներին հրապարակել է Վիսլից-Պետրոկովյան ստատուտները (դատաստանագիրք), որոնք արտացոլում են դասային միապետության ստեղծումը Լեհաստանում։ Ընդլայնել է քաղաքային ինքնավարությունը։ Հիմնել է «գերմանական իրավունքի» ինքնուրույն բարձրագույն դատարաններ՝ լեհական քաղաքներին արգելելով իրավական հարցերով դիմելու արտասահմանին։ Նրա ժամանակ բացվել է Կրակովի համալսարանը (1364)։ Կողմնորոշվել է դեպի Հունգարիան և օգտվել պապի աջակցությունից։ Դադարեցրել է պայքարը Տևտոնական օրդենի դեմ՝ Արևելյան Պոմորիեն նրան զիջելու գնով և կարողացել Լեհաստանին վերադարձնել Կույավիան (1343

1349-1352 թվականներին Հունգարիայի և Չեխիայի օգնությամբ գրավել է Դալիցյան Ռուսիան, Վոլինի և Պոդոլիայի մի մասը։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել

Գրականություն

խմբագրել
  • Oswald Balzer։ Genealogia Piastów. Kraków։ Avalon, 2005. ISBN 83-918497-0-8.
  • Marek Kazimierz Barański։ Dynastia Piastów w Polsce. Warszawa։ Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14816-0.
  • Janusz Bieniak։ Geneza procesu polsko-krzyżackiego z lat 1320–1321 (inowrocławsko-brzeskiego). W։ Zenon Hubert Nowak։ Balticum։ Studia z dziejów polityki, gospodarki i kultury XII-XVII wieku. Toruń։ Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego, 1992, s. 49-53. ISBN 83-85196-11-0.
  • Czasy wojen o przetrwanie państwa. W։ Henryk Samsonowicz։ Łokietkowe czasy. Kraków։ Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02745-X.
  • Jan Dąbrowski։ Kazimierz Wielki։ Twórca Korony Królestwa Polskiego. Kraków։ UNIVERSITAS, 2007. ISBN 978-83-242-0686-5.
  • Jerzy Dowiat։ Nowy kształt terytorialny państwa. Przed zmianą dynastii. W։ Janusz Tazbir, Tadeusz Manteuffel։ Zarys historii Polski. Warszawa։ Państwowy Instytut Wydawniczy, 1980. ISBN 83-06-00377-2.
  • Eugeniusz Duda։ Żydowski Kraków։ Przewodnik po zabytkach i miejscach pamięci. Kraków։ vis-à-vis/Etiuda, 2003. ISBN 83-89640-03-1.
  • Jacek Elminowski։ Stosunki polityczne między Piastami a Luksemburgami i Wittelsbachami w pierwszej połowie XIV wieku. Toruń։ Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002. ISBN 83-7322-181-6.
  • Roman Grodecki, Stanisław Zachorowski, Jan Dąbrowski։ Dzieje Polski średniowiecznej. T. II։ Od roku 1333-1506. Kraków։ UNIVERSITAS, 1995. ISBN 83-7052-230-0.
  • Henryk Halkowski։ Żydowski Kraków։ Legendy i ludzie. Kraków։ Wydawnictwo Austeria, 2009. ISBN 978-83-89129-90-1.
  • Kronika Jana z Czarnkowa. Józef Żerbiłło (tłum.). Kraków։ UNIVERSITAS, 2009. ISBN 978-83-242-0965-1.
  • Paweł Jasienica։ Polska Piastów. Warszawa։ Prószyński i S-ka, 2007. ISBN 978-83-7469-479-7.
  • Kazimierz Jasiński։ Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich. Poznań-Wrocław։ Wydawnictwo Historyczne, 2001. ISBN 83-913563-5-3.
  • Kazimierz Jasiński։ Rodowód Piastów śląskich։ Piastowie wrocławscy, legnicko-brzescy, świdniccy, ziębiccy, głogowscy, żagańscy, oleśniccy, opolscy, cieszyńscy i oświęcimscy. Kraków։ Wydawnictwo Avalon, 2007. ISBN 978-83-60448-28-1.
  • Feliks Kiryk։ Wielki król i jego następca. Kraków։ Krajowa Agencja Wydawnicza, 1992. ISBN 83-03-03266-6.
  • Stosław Łaguna. Rodowód Piastów. „Kwartalnik Historyczny”. Rocznik XI, 1897. Aleksander Semkowicz (red.). Lwów։ Zakład Nar. im. Ossolińskich.
  • Tomasz Tadeusz Nowakowski։ Kazimierz Wielki a Bydgoszcz. Toruń։ Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003. ISBN 83-7322-527-7.
  • Edward Potkowski։ Grunwald 1410. Kraków։ Krajowa Agencja Wydawnicza, 1994. ISBN 83-03-03641-6.
  • Michał Rożek։ Silva Rerum։ Nietypowy przewodnik po Krakowie. Kraków։ Wydawnictwo WAM, 2008. ISBN 978-83-7318-518-0.
  • Henryk Samsonowicz։ Historia Polski do roku 1795. Warszawa։ Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1976.
  • Jerzy Sperka։ Przemko. W։ Piastowie։ Leksykon biograficzny. Stanisław Szczur, Krzysztof Ożóg i in. (red.). Kraków։ Wydawnictwo Literackie, 1999, s. 635. ISBN 83-08-02829-2.
  • Stanisław Sroka։ Kazimierz III Wielki. W։ Piastowie։ Leksykon biograficzny. Stanisław Szczur, Krzysztof Ożóg, Tomasz Jurek i in. (red.). Kraków։ Wydawnictwo Literackie, 1999, s. 234. ISBN 83-08-02829-2.
  • Karol Szajnocha։ Jadwiga i Jagiełło 1374-1413։ Opowiadanie historyczne. T. III. Warszawa։ Państwowy Instytut Wydawniczy, 1969.
  • Stanisław Szczur։ Historia Polski։ Średniowiecze. Kraków։ Wydawnictwo Literackie, 2002. ISBN 83-08-03272-9.
  • Jerzy Wyrozumski։ Kazimierz Wielki. Wrocław։ Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986. ISBN 83-04-01041-0.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կազիմիր III Մեծ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 157