Լևոն Խաչերյան

հայ հայագետ, լեզվաբան, պատմաբան

Լևոն Գևորգի Խաչերյան (մարտի 18, 1924(1924-03-18)[1], Նիկոսիա, Նիկոսիայի շրջան, Կիպրոս[1] - ապրիլի 13, 2007(2007-04-13), Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), հայագետ և լեզվաբան։

Լևոն Խաչերյան
արմտ. հայ.՝ Լեւոն Գէորգի Խաչերեան
Ծնվել էմարտի 18, 1924(1924-03-18)[1]
Նիկոսիա, Նիկոսիայի շրջան, Կիպրոս[1]
Մահացել էապրիլի 13, 2007(2007-04-13) (83 տարեկան)
Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Բնակության վայր(եր)Հայկական ԽՍՀ և ԱՄՆ
Մասնագիտությունհայագետ, լեզվաբան, բանասեր և պատմաբան
Հաստատություն(ներ)Երևանի պետական համալսարան, Մատենադարան և Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
Ալմա մատերՀայկական պետական մանկավարժական համալսարան և ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ
Գիտական աստիճանբանասիրական գիտությունների թեկնածու
Տիրապետում է լեզուներինհայերեն
Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում

Կենսագրություն խմբագրել

Լևոն Խաչերյանը ծնվել է 1924 թվականին Կիպրոսի մայրաքաղաք Նիկոսիայում։ Հետագայաում տեղափոխվել է Սիրիա, Լիբանան, իսկ 1946-1981 թվականներին բնակություն է հաստատել Հայաստանում։ 1981 թվականին բնակություն է հաստատել ԱՄՆ-ում։ Աշխատել է Մատենադարանում և ԵՊՀ–ում[2]։

Գիտական գործունեություն խմբագրել

Ուսումնասիրել է հայկական վանքերի պատմությունը, հայ գիտնական վարդապետների գործունեությունը։ Խաչերյանը ունի նաև ուսումնասիրություններ հայոց լեզվի պատմության վերաբերյալ։

Մատենագրություն խմբագրել

  • Գրչության արվեստի լեզվական-քերականական տեսությունը միջնադարյան Հայաստանում։ ուսումնասիրություն եվ բնագրեր։ Լեվոն Գեվորգի Խաչերյան, ՀՍՍՌ ԳԱ հրատարակչություն, 1962։
  • Վերլուծութիուն քերականութեան։ Եսայի Նչեցի, Խաչերյան, Լևոն Գևորգի, Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱԱ հրատարակչություն, 1966[3]։
  • Մեկնութիւն քերականի։ [Քերականական դասընթացի ձեռնարկ], Վարդան Արևելցի; Խաչերյան, Լևոն Գևորգի, Երևան, ԳԱ հրատարակչություն, 1972[4]։
  • Գլաձորի Համալսարանը Հայ մանկավարժական մտքի զարգացման մեջ։ XIII-XIV դդ, Լեվոն Գեվորգի Խաչերյան, Լույս, 1973։
  • Յաղագս քերականութեան համառաւտ լուծմունք։ Առաքել Սյունեցի, Խաչերյան Լևոն Գևորգ, Լոս Անճելոս, 1982[5]։
  • Համառաւտ տեսութիւն քերականի, Ծործորեցի Յովհաննէս, Խաչերյան Լևոն Գևորգ, Լոս Անճելըս, Ա. հ., 1984[6]:
  • Հայ լեզուաբանութեան առաջացման պատմութիւնը և քերականագիտական միտքը V-XVI դարերում։ / Լ. Խաչերեան, Լիզպոն։ [Լիսաբոն], 1992։
  • Հայագիր դպրութեան ուսումնագիտական կենտրոնները. դպրոցները, դպրևանքները, վարդապետարանները, ճեմարանները, ակադեմիանները և համալսարանները միջնադարեան Հայաստանում և Կիլիկիայում (V-XVI դդ.), Լիզպոն։ Գալուստ Կիւլպէնկեան հաստատութեուն, 1998։
  • Հայոց համազգային մաշտոցեան համակարգուած միասնական և միակերպ ուղղագրութեան պատմութիւնը, Լոս Անջելես, 1999, 400 էջ։
  • Հայ դպրութեան պատմութիւնը՝ քննական տեսութեամբ։ Երեք հատորով։ / Լ. Խաչերեան, Անթիլիաս, տպ. Կաթողիկոսութեան Հայոց Մեծի Տանն Կիլիկիոյ, 2000։
  • Եզնիկ Կողբացի (380-449 թվականներ)։ «Եղծ աղանդոց» մատենագիտական հուշարձանի քննական վերլուծութիւն՝ տեսական արժևորումով։ / Լ. Խաչերեան, Կլէնտէյլ։ [Գլենդել]։ «Ալկօ» տպ., 2001:
  • Հայագիտական ուսումնասիրութիւններ և հրապարակում։ Գլենդեյլ, Ա. հ, 2004։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #12022593X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. «Խեչերյան Լևոն | armenianlanguage.am». www.armenianlanguage.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 6-ին.
  3. Եսայի Նչեցի; Խաչերյան, Լևոն Գևորգի (1966). Վերլուծութիուն քերականութեան =: Анализ грамматики. Երևան: ՀՍՍՀ ԳԱԱ հրատ.
  4. Վարդան Արևելցի; Խաչերյան, Լևոն Գևորգի (1972). Մեկնութիւն քերականի։ Քերականական դասընթացի ձեռնարկ. ՀՍՍՀ Մինիստրների սովետին առընթեր Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի ինստիտուտ «Մատենադարան». Երևան: ԳԱ հրատ.
  5. Առաքել Սյունեցի; Խաչերյան, Լևոն Գևորգի (1982). Յաղագս քերականութեան համառաւտ լուծմունք. Լոս Անճելոս: Alco.
  6. Ծործորեցի, Յովհաննէս; Խաչերյան, Լևոն Գևորգի (1984). Համառաւտ տեսութիւն քերականի. Լոս Անճելըս: Ա.հ.

Գրականություն խմբագրել

  • Խաչերյան-Փիլոսյան Ս., Բանասիրական գիտությունների դոկտոր-պրոֆեսոր Լ. Խաչերյանի աշխատությունների մատենագիտություն, Գլենդել, 2002։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լևոն Խաչերյան» հոդվածին։
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լևոն Խաչերյան» հոդվածին։