Լուի Գալլե (արձակագիր)

Լուի Գալլե
Ծննդյան անուն	ֆր.՝ Louis Marie Alexandre Gallet
Ծնվել է	փետրվարի 14, 1835
Ծննդավայր	Վալանս
Վախճանվել է	հոկտեմբերի 16, 1898 (63 տարեկան)
Վախճանի վայր	Փարիզ
Գրական անուն	L. Marcelly
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, գրող, լիբրետիստ, երաժշտական քննադատ, կոմպոզիտոր և դրամատուրգ
Լեզու	ֆրանսերեն
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Աշխատավայր	Գրենգուար և Le Ménestrel?
Պարգևներ
	Louis Gallet Վիքիպահեստում

Լուի Գալլե (ֆր.՝ Louis Gallet, փետրվարի 14, 1835(1835-02-14)^[1]^[2]^[3], Վալանս^[2] - հոկտեմբերի 16, 1898(1898-10-16)^[1]^[2]^[3], Փարիզ^[2]), ֆրանսիացի գրող և լիբրետիստ^[5]։

Կենսագրություն խմբագրել

Գալլեն երիտասարդ տարիքում աշխատել է Վալանսում որպես ուսուցիչ և սրբագրիչ։ 1857 թվականին նա կեղծ անվան տակ՝ L. Marcelly հրատարակում է իր առաջին բանաստեղծական ժողովածուն և տեղափոխվում Փարիզ։ Այստեղ նա աշխատանքի է անցնում առողջապահության վարչությունում, երկար ժամանակ ղեկավարում է Լարիբուոզեի հոսպիտալը, ապա՝ վարչության տեսուչ։

Զուգահեռաբար Գալլեն գրում է վեպեր, բանաստեղծություններ և դրամատիկական ստեղծագործություններ։ 1868 թվականին նա առաջին անգան փորձում է իր ուժերը որպես լիբրետիստ։ Էդուարդ Բլաուի հետ միասին նա աշխատում է Ժորժ Բիզեի «Ֆուլի թագավորի գավաթը» օպերայի տեքստի վրա։ Այդ աշխատանքին հաջորդում է Էռնեստ Գիրոյի "Կոբոլտի" լիբրետոն։ 1871 թվականին Գալլեն ծանոթանում է Քամիլ Սեն-Սանսի հետ, ով պատվիրում է նրան լիբրետո իր "Դեղին արքայադուստր" օպերայի համար (1872) և երաշխավորում գրողին որպես երաժշտական քննադատ "Նուվել Ռեվյու" ամսագրին։

Հետագայում Գալլեն ստեղծում է լիբրետո Սեն-Սանսի (օպերա "Ասկանիո" (1890) և այլոց) Շառլ Գունոյի(օպերաներ «Ջամիլե» (1872), «Սեն-մար» (1877)), Էժեն Դիասի, Վիկտորին Ժոնսիերի, Ժյուլ Մասնեի(վերջինիս համար՝ տեքստ «Մարիա Մագդալենա» օրատորիայի համար (1873), "Սիդ" օպերան (1885), "Թաիս" (1894), «Լահորի արքան» (1877) և այլն)։ Երկհատորանի հուշերի հեղինակ է, որոնք հրատարակվել են 1891-1898 թթ․։

Հիմնական ստեղծագործություններ խմբագրել

Լիբրետոներ խմբագրել

Le Coupeur d'oreilles, drame en 5 actes, 9 tableaux, avec Édouard Montagne, 1866
Le Kobold, opéra, 1870 — compositeur Ernest Guiraud
Djamileh, opéra, 1872 — compositeur : Georges Bizet
Marie-Magdeleine, oratorio, 1872 — compositeur : Jules Massenet
La Princesse jaune, opéra, 1872 — compositeur : Camille Saint-Saëns
La Coupe du Roi de Thulé, opéra, 1873 — compositeur : Eugène Diaz
Ève (Massenet)|Ève, oratorio, 1875 — compositeur : Jules Massenet
Le Déluge, oratorio, 1876 — compositeur : Camille Saint-Saëns
La Clé d'Or, opéra, 1877 — compositeur : Eugène Gautier
Le Roi de Lahore, opéra, 1877 — compositeur : Jules Massenet
Cinq-Mars, opéra, 1877 — compositeur : Charles Gounod
Étienne Marcel (opéra)|Étienne Marcel, opéra, 1879 — compositeur : Camille Saint-Saëns
Le Vénitien, opéra, 1880 — compositeur : Albert Cahen
Le Cid (opéra)|Le Cid , opéra, 1885 — compositeur : Jules Massenet
Proserpine (opéra de Saint-Saëns)|Proserpine, opéra, 1887 — compositeur : Camille Saint-Saëns
Ascanio (opéra)|Ascanio, opéra, 1890 — compositeur : Camille Saint-Saëns
Stratonice, opéra, 1892 — compositeur : Alix Fournier|Émile-Eugène-Alix Fournier
Le Rêve, opéra, 1891 — compositeur : Alfred Bruneau
Thamara, opéra, 1892 — compositeur : Louis-Albert Bourgault-Ducoudray|Louis Bourgault-Ducoudray
Les Saintes Maries de la Mer, oratorio, 1892 — compositeur : Émile Paladilhe
L'Attaque du moulin (opéra)|L'Attaque du moulin, opéra, 1893 — compositeur : Alfred Bruneau
Frédégonde (opéra)|Frédégonde, opéra, 1895 — compositeurs : Ernest Guiraud et Camille Saint-Saëns
Thaïs (opéra)|Thaïs, opéra, 1894 — compositeur : Jules Massenet
Photis, opéra, 1895 — compositeur : Edmond Audran
Xavière, opéra, 1895 — compositeur : Théodore Dubois
Ping-Sîn, opéra, 1895 — compositeur : Henri Maréchal
La Femme de Claude, opéra, 1896 — compositeur : Albert Cahen
Le Drac, opéra d'après Le Drac|la pièce de George Sand, 1896 — compositeur : Paul-Lucien Hillemacher|Paul et Lucien Hillemacher
Moïna, opéra, 1897 — compositeur : Isidore de Lara
Le Spahi, opéra, 1897 — compositeur : Lucien Lambert
Déjanire, tragédie, 1898 — musique de scène : Camille Saint-Saëns, création le dimanche à 15 h au Théâtre des Arènes, à Béziers^[6].
Les Guelfes, opéra, 1902 — compositeur : Benjamin Godard, créé le 17 janvier 1902 au Théâtre des Arts de Rouen.

Վեպեր խմբագրել

Les confidences d'un baiser
Le Capitaine Satan
Saltimbanques
Le Petit Docteur

Ճանապարհորդական և այլ նշումներ խմբագրել

Au pays des Cigaliers (1888)
Fêtes cigalières et félibréennes (1891)
Notes d'un librettiste (1891)
"La Mort de Paris" (1892), nouvelle recueillie dans Paris Futurs, éditions Publie.net, 2015.
Guerre et Commune (1898)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Archivio Storico Ricordi — 1808.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Annuaire prosopographique : la France savante
↑ Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.
↑ «լիբրետիստ».
↑ Le Théâtre, n° 9 de septembre 1898, article d'Adolphe Aderer pp. 2-6 ; Archives Municipales de Béziers, 2 R 7 : Livret officiel. Déjanire au Théâtre des Arènes : Ressources iconographique sur Gallica.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լուի Գալլե (արձակագիր)» հոդվածին։

[_d31378c08216bcd0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_8318cd82a1b435e5-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Archivio Storico Ricordi — 1808.

[_96f7af2538236b3f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Annuaire prosopographique : la France savante

[_2821f45429a50c44-4] Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.

[5] «լիբրետիստ».

[6] Le Théâtre, n° 9 de septembre 1898, article d'Adolphe Aderer pp. 2-6 ; Archives Municipales de Béziers, 2 R 7 : Livret officiel. Déjanire au Théâtre des Arènes : Ressources iconographique sur Gallica.

[1]

[2]

[3]

[5]

[4]

[6]