Լանդշաֆտ
Լանդշաֆտ (գերմ.՝ Landschaft), աշխարհագրական թաղանթի տարածքային բաժանման կատեգորիա, աշխարհագրական հիմնական հասկացություն, լանդշաֆտագիտության ուսումնասիրության օբյեկտ։ Հանդիսանում է աշխարհագրական թաղանթի բնական զարգացման ընթացքում առաջացած համասեռ տեղամաս, որը այլ տեղամասերից որակապես տարբերվում է ներքին կառուցվածքով, տարածքային փոքր միավորներով, երևույթների սեզոնային ռիթմի յուրօրինակությամբ և այլն։
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/-%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%AB_%D5%A3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D6%84%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D5%AC%D5%A9%D5%A1%D5%B9%D5%B8%D6%82_%D5%BD%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC%D5%AB%D6%81_S-N_16.jpg/220px--%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%BC%D5%B6%D5%AB_%D5%A3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D6%84%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D5%AC%D5%A9%D5%A1%D5%B9%D5%B8%D6%82_%D5%BD%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC%D5%AB%D6%81_S-N_16.jpg)
Աշխարհագրական լանդշաֆտի առաջին գիտական բնորոշումը պատկանում է ռուս աշխարհագրագետներին, որոնք այն դիտում էին որպես բնական բաղադրամասերի (ռելիեֆի, կլիմայի, հողաբուսական ծածկույթի և այլն) ներդաշնակ համակցում՝ առանձնացված բնական սահմաններով։ Աշխարհագրական լանդշաֆտը կազմված է տարբեր բնույթի աշխարհագրական համալիրներից (տեղանք, բնատեղամաս, ֆացիա և այլն)։ Զարգացման արտաքին գործոններն են արեգակնային ռադիացիան (նրա հետ կապված մթնոլորտի շրջանառությունը), երկրակեղևի տեկտոնական շարժումները, մարդու տնտեսական գործունեությունը։ Աշխարհագրական լանդշաֆտները միմյանցից մեկուսացած չեն, գտնվում են փոխադարձ կապի մեջ, որն արտահայտվում է բաղադրամասերի և ձևաբանական միավորների նյութերի և էներգիայի փոխանակությամբ, մթնոլորտի ու ջրի շրջանառությամբ և օրգանական աշխարհի կենսագործունեությամբ։ Արտասահմանյան աշխարհագրական գրականության մեջ աշխարհագրական լանդշաֆտը օգտագործվում է տարբեր իմաստով։ Հիմնականում դիտվում է որպես երկրի մակերևույթի արտաքին բնորոշ գծերի ամբողջություն՝ որն ընդգրկում է նաև մարդու գործունեության տարբեր դրսևորումները։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 484)։ ![]() |
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լանդշաֆտ» հոդվածին։ |