Լահիջան
Լահիջան (պարս.՝ لاهیجان), քաղաք Իրանում՝ Գիլան նահանգում։ Հայտնի է որպես իսլամական աշխարհի զբոսաշրջային մայրաքաղաք[2]։ Քաղաքը Լահիջան շահրեստանի կենտրոնն է, Արևելյան Գիլանի ամենամեծ բնակավայրը, բնակչության թվով Իրանի 95-րդ քաղաքը։ Այն գտնվում է նախալեռներում, իսկ շրջակա բլուրները պատված են թեյի թփերով։ Քաղաքը գտնվում է Սեֆիդ գետից արևելք՝ 4 մետր բարձրության վրա։ Նախկինում քաղաքը եղել է ողջ նահանգի վարչական կենտրոնը (Դար ուլ Մուլք) և Գիլան Բիյահ-Պիշ շրջանի պատմական մայրաքաղաքը։
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Լահիջան | ||
 | ||
| Երկիր |  Իրան | |
| ԲԾՄ | 4 մետր | |
| Բնակչություն | 167 544 մարդ (2016)[1] | |
| Հեռախոսային կոդ | 0141 | |
| Պաշտոնական կայք | lahijan.ir(պարս.) | |
| ||
Տեսարժան վայրեր խմբագրել
Բնական տեսարժան վայրերից պետք է առանձնացնել Շեյթան Կուհ լեռը, Լահիջան լճակը, Միր Սաֆա անտառապարկը, Սուստան լիճը, Ամիր Կալյայիե պահպանվող լիճը, որն ունի ավելի քան 1200 հա տարածք և գտնվում է Կասպից ծովի ափին՝ Լահիջանից 36 կմ դեպի հյուսիս-արևելք։ Այն բնակեցված է թռչունների, սողունների, ձկների և երկկենցաղների բազմաթիվ տեսակներով։
Քաղաքի պատմական հուշարձանները ներառում են Շեյխ Զահեդ Գիլանիի գերեզմանը, համամ Գոլշանը, Աքբարիյեի մզկիթը, Աղա Սեյեդ Ալի Քիի դամբարանը (Մուսա-Կազիմի հետնորդը) Լիյալման գյուղում, Շամս-ադ-Դինայի դամբարանը, Ամիր Շահիդի կամուրջը, Հաշթիի կամուրջը (աղյուսե կամուրջ)[3]։
Լեզու խմբագրել
Լահիջանի բնակիչների խոսակցական լեզուն գիլյակին է (բիահ-պիշ բարբառ), որը արտասանությամբ, բառերով և քերականական որոշ հատկանիշներով տարբերվում է գիլյակի Ռաշթից (բիահ-պաս)։ Բիահ-պիշ բարբառը տարբերվում է գալեշի բարբառից, որով խոսում են Գիլանի լեռնային շրջաններում[4]։
Բնակչություն խմբագրել
Բնակչությունը 2016 թվականի մարդահամարի տվյալներով կազմում էր 101 073 մարդ, որոնք կազմում էին 34 497 տնտեսություն։ Լահիջանը Գիլանի բնակչությամբ երրորդ ամենախոշոր քաղաքն է օսթանի վարչական կենտրոն Ռաշտից և Բանդարե Անզալիից հետո[5]։ Քաղաքի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում բերված է աղյուսակում ստորև.
| Տարի | 1956 | 1966 | 1991 | 1996 | 2006 | 2011 | 2016 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 19 877[6] | 25 725[7] | 48 249[8] | 53 122[8] | 71 871[9] | 94 051[10] | 101 073[11] |
Բնակիչները հիմնականում գիլանցիներ են, որոնք խոսում են գիլաներեն և պարսկերեն։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Թեյի իրական գույնը -
Թեյ բույսը -
Արձան Լահիջանում -
Գիլյան -
Լահիջանի լիճը գիշերը -
Շայթան բլրի (Լահիջան) ճոպանուղին -
Լահիջանը ձմռան -
Մայթ Լահիջան լճի շուրջ -
Մայթ Լահիջանում առավոտյան ձյունից հետո -
Գիշերային Լահիջան -
Լահիջանը գիշերը -
Շահիդ Ռաջայի փողոց -
Լահիջան -
Թեյի տնկարկներ Լահիջանի բլուրների ծայրամասերում
_4.jpg)
).jpg)
.jpg)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ https://www.amar.org.ir/english
- ↑ لاهیجان؛ پایتخت گردشگری جهان اسلام — ایسنا
- ↑ «دیدنی های لاهیجان، از شیطان کوه تا بام سبز لاهیجان». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
- ↑ Bromberger, Christian. «LĀHIJĀN». In Encyclopædia Iranica. 2012. http://www.iranicaonline.org/articles/lahijan
- ↑ «IRAN: Gilan» (անգլերեն). City Populations.
- ↑ «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1956 թ.» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2024 թ. փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2024 թ. մարտի 1-ին.
- ↑ «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1966 թ.» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2024 թ. փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2024 թ. մարտի 1-ին.
- ↑ 8,0 8,1 «Islamic Republic of Iran» (անգլերեն).
- ↑ «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1385 (2006)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2011 թ. սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ. սեպտեմբերի 25-ին.
- ↑ «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1390 (2011)» (Excel) (պարսկերեն). Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
- ↑ «Իրանի Իսլամական Հանրապետության մարդահամար, 1395 (2016)» (պարսկերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (Excel) 2019 թ. նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2022 թ. դեկտեմբերի 19-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լահիջան» հոդվածին։ |