Վիքիպեդիա

Իեզիկիիլ Լևիտ

ռուս և հրեա բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ և թարգմանիչ, մանկավարժ

Իեզիկիիլ (Եղեզկլ) Լևիտ (իդիշ՝ יחזקאל לעװיט‎, մայիսի 2, 1878(1878-05-02) կամ 1878[1][2][3][…], Talačyn, Orsha Uyezd, Մոգիլյովյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն - 1945[1][2][3][…] կամ օգոստոսի 25, 1945(1945-08-25)[4][5], Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ռուս և հրեա բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ և թարգմանիչ, մանկավարժ։ Գրել է իդիշով, եբրայերեն և ռուսերեն։

Իեզիկիիլ Լևիտ
Ծնվել էմայիսի 2, 1878(1878-05-02) կամ 1878[1][2][3][…]
ԾննդավայրTalačyn, Orsha Uyezd, Մոգիլյովյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է1945[1][2][3][…] կամ օգոստոսի 25, 1945(1945-08-25)[4][5]
Վախճանի վայրԲրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Մասնագիտությունբանաստեղծ
Լեզուռուսերեն և իդիշ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԱՄՆ
ԿրթությունԿոլումբիայի համալսարան
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր

Պատմությունը խմբագրել

Իեզիկիիլ Լևիտն ապրել է Քիշնևում, տպագրվել Բեսարաբիայի պարբերականներում։ Ռուսերեն առանձին գրքերով հրատարակվել են նրա «Դեբորա» պոեմը, (1900), բանաստեղծությունների և առակների երկու ժողովածուներ (1901 և 1904), «Փող, փող, դրանց մեջ է էականը» (1899) չորս գործողությամբ կատակերգությունը, «Մեկ ճշմարտություն» (1901) վիպակը։ Իդիշով լույս են տեսել նրա «Հանուկայի կրակները» (1903) մանկական գիրքն ու «לידער» (բանաստեղծություններ, 1909) ժողովածուն։

Հայտնի են Լևիտի բանաստեղծությունների հիման վրա ստեղծված ռուսերեն ռոմանսները։ 1896 թվականին Քիշնևում Լևիտի թարգմանությամբ հրատարակվել է Դանիիլ Մորդովցևի «Հայդամաչինա» («Բեյն Հա-Մերացիմ) գիրքը Ումանում հայդամակների կողմից հրեաների կոտորածի մասին[6]։ Իդիշի է թարգմանել Լև Տոլստոյի արձակը։ Պահպանվել է նրա նամակագրությունը գրող Իեհուդա Շտեյնբերգի հետ (1896)[7]։

Ամերիկա արտագաղթելուց հետո Լևիտն ապրել է Նյու Յորքում (Բրուքլին), Վաշինգտոնում և Բոստոնում, տպագրվել է իդիշով և եբրայերեն, ինչպես նաև անգլերեն թարգմանությամբ, գրել է բանաստեղծություններ (որոնց մի մասի համար նույնպես գրվել է երաժշտություն), առակներ, հրապարակախոսական աշխատանքներ[8][9][10]։ Նրա ստեղծագործություններն անգլերեն թարգմանել է ամերիկացի հասարակական գործիչ, հրապարակախոս Ալիս Սթոուն Բլեքուելը։

Սովորել է Կոլումբիայի համալսարանում (մանկավարժության դոկտոր)[11]։ Աշխատել է որպես ուսուցիչ, «Jewish Voice» թերթի խմբագիր, Բոստոնում Hebrew Teachers College ուսուցիչների սեմինարիայի տնօրեն, զբաղվել է հասարակական գործունեությամբ[12]։

Ընտանիք խմբագրել

  • Կինը՝ Գոլդա Լևիտ (1910 - ?), երեք որդի և դուստր,
  • Որդին՝ հոգեբան և հոգեդեղաբան Ֆրեդ Լևիտ (անգլ.՝ Fred Leavitt, ծնվել է 1940 թվականին), հեղինակել է «Research Methodology: Behavioural Scientists» (1990), «Drugs and Behavior» (1994), «Evaluating Scientific Research» (2004), «Key Concepts in Medical and Behavioral Research» (2009), «Improving Medical Outcomes» (2011) և այլ գրքեր։

Հրապարակումներ խմբագրել

Ռուսերենով խմբագրել

  • Перпер А. О. Неудачник. Подлец: рассказы. С предисловием И. М. Левита. Бендеры: Типография А. Г. Александрова, 1899.
  • Левит И. М. Деньги, деньги — в них вся суть: комедия в 4-х действиях. Бендеры: Типография А. Г. Александрова, 1900.
  • Левит И. М. Дебора (поэма). Кишинёв: Типография С. Я. Дворжеца, 1900. — 36 с. — 3000 экз.[13]
  • Левит И. М. Стихотворения. Кишинёв: Типография А. Гольденштейна, 1901. — 200 с. — 1000 экз.[14]
  • Левит И. М. Одна истина: повесть. Кишинёв: Типография М. Я. Спивака, 1901.
  • Левит И. М. Басни и стихотворения. Кишинёв: Типография В. Б. Сотина, 1904.
  • Зимняя дума: романс для пения с аккомпанементом фортепиано. cis.1—g.2. Музыка И. Розенберга, слова И. М. Левита. Варшава, 1905.

Այլ լեզուներով խմբագրել

  • הנרות הללו ספור לילדים (պատմվածքներ երեխաների համար, եբրայերեն), Նյու Յորք, Զրուբավել, 1903։
  • Chanukah lights (juvenile story), Նյու Յորք, 1903։
  • Շիրեյ Ցիոն (musical score, եբրայերեն). Proceeds for the Relief of the Survivors of the Kishineff Martyrs. New York: Zion Educational League, 1903.
  • לאוגנדה לא נלך (հոդվածներ ընդդեմ Ուգանդայի պլանի, եբրայերեն)
  • קובץ בקבלה (էսսե եբրայերենով)
  • צו מײַן פֿאָלק (ցու մայն ֆոլկ — իմ ժողովրդին, բանաստեղծություններ իդիշով), Նյու Յորք, 1906։
  • Ezekiel Leavitt. Songs of Grief and Gladness; Deborah. Translated by Alice Stone Blackwell. Saint Louis: Press of The Modern View, 1907.
  • צללים (եբրայերեն), Նյու Յորք, 1907։
  • Ezekiel Leavitt. Education and psychology. New Haven: A. D. Steinbach Press, 1908.
  • לידער (բանաստեղծություներ, իդիշով), Վաշինգտոն Yisroel Friedman, 1909.
  • שירי יחזקאל לעוויט (բանաստեղծություներ, եբրայերեն). New York: A. H. Rosenberg, 1910.
  • Ezekiel Leavitt. The «Pleasures» of the Czar, Etc. New York: I. Friedman, 1910.
  • Ezekiel Leavitt. At Ellis Island (բանաստեղծություներ). Translated by Alice Stone Blackwell. երկլեզու հրատարակություն (իդիշ և անգլերեն), Բոստոն, Leavitt & Rubenstein Press, 1914.
  • Arise! (musical score). Music by Simchah Z. Ginsberg. Boston: Leavitt & Rubenstein Press, 1914.
  • Die Yiddische Marseillaise (musical score for voice and piano). Music by Platon Brounoff. New York: S. Goldberg, ?
  • Ezekiel Leavitt. Songs of Grief and Gladness; Deborah. Translated by Alice Stone Blackwell. Second edition, revised and enlarged. Boston: The Williams Company, 1917.[15]
  • Ezekiel Leavitt. In The Standard Book of Jewish Verse (compiled by Joseph Friedlander). New York, 1917.[16]
  • Ezekiel Leavitt. Parrot Gods, A Book Of Essays And Sketches, Բոստոն, The Talmud Society, 1921.
  • די נאַכט איז שטיל (դի նահտ իզ շտիլ — Գիշերը խաղաղ է, իդիշով), երգեր, երաժշտությունը՝ Պինհոս Յասինովսկու, Նյու Յորք, Renanah, 1927։
  • Henry Keller, Ezekiel Leavitt. Modern Hebrew orthopedic terminology. Boston: The Stratford Company Publishers, 1931.
  • Ezekiel Leavitt. The Higher Love: A Drama in Four Acts. Brooklyn: Monarch Printing & Publishing Company, 1934. — 234 p.
  • Ezekiel Leavitt. When Love Runs Wild: A Play in Four Acts. Brooklyn: Monarch Print. & Pub. Co., 1934..
  • שירי יחזקאל (շիրիյ եղեզկլ — Իեզիկիիլի բանաստեղծությունները, երկլեզու հրատարակություն իդիշով և եբրայերեն թարգմանություններ), Նյու Յորք, 1940։
  • I Love You America (musical score). Music: Samuel Weisser. New York, 1941.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Swartz A. Open Library — 2007.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Faceted Application of Subject Terminology
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 NUKAT — 2002.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 קרסל ג. לכסיקון הספרות העברית (երբ.) — ספרית פועלים, 1965. — Vol. 2.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Leḳsiḳon fun der nayer Yidisher liṭeraṭur (իդիշ) — אַלוועלטלעכער יידישער קולטור-קאָנגרעס, 1956. — Vol. 5.
  6. ↑ Literature and Journalism in Kishinev
  7. ↑ Факсимиле письма И. Штейнберга к Ехезкелю Левиту от 28 ноября 1896 года (иврит)
  8. ↑ Их об дих либ, Америка (песня)(չաշխատող հղում)
  9. ↑ Ezekiel Leavitt «I Love You O America» (music by Joshua Samuel Weisser)
  10. ↑ «Песня в исполнении Бенциона Миллера». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 7-ին.
  11. ↑ American Jewish Archives (p. 360)
  12. ↑ Ezekiel Leavitt
  13. ↑ Русские поэты XX века: Библиографические данные
  14. ↑ Советская литература: Библиография
  15. ↑ Deborah
  16. ↑ They Tell Me

Գրականություն խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իեզիկիիլ_Լևիտ&oldid=9416079» էջից