Թոնի Բուզան

Թոնի Բուզան; անգլ.՝ Tony Buzan
Ծննդյան անուն	անգլ.՝ Anthony Peter Buzan
Ծնվել է	հունիսի 2, 1942
Ծննդավայր	Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Վախճանվել է	ապրիլի 13, 2019 (76 տարեկան)
Վախճանի վայր	Օքսֆորդ, Հարավարևելյան Անգլիա, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտություն	հոգեբան և գրող
Քաղաքացիություն	Միացյալ Թագավորություն
Կրթություն	Բրիտանական Կոլումբիայի համալսարան, Simon Langton Grammar School for Boys? և Սայմոն Ֆրեյզերի անվան համալսարան
Կայք	tonybuzan.com
	Tony Buzan Վիքիպահեստում

Էնթոնի Փիթեր «Թոնի» Բուզան (անգլ.՝ Anthony Peter "Tony" Buzan, հունիսի 2, 1942(1942-06-02)^[1], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն - ապրիլի 13, 2019(2019-04-13)^[2], Օքսֆորդ, Հարավարևելյան Անգլիա, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն), անգլիացի հեղինակ և կրթական խորհրդատու։

Բուզանը հանրայնացրել է մտավոր գրագիտության գաղափարը և մտքի քարտեզ կոչվող տեխնիկան^[3], որն ավելի վաղ կիրառել են դա Վինչին և մյուսները^[4]։

Կենսագրություն խմբագրել

Բուզանը ծնվել է Լոնդոնի Փալմերս Գրին շրջանում։ Սովորել է Կիցիլանոյի միջնակարգ դպրոցում (Վանկուվեր)։ Եղբայրը՝ ակադեմիկոս Բարի Բուզանն է։ Ավարտել է Բրիտանական Կոլումբիայի համալսարանը, իսկ 1965-1966 թվականներին եղել է Սայմոն Ֆրեյզերի համալսարանի ասպիրանտ և ուսանողական համայնքի առաջին նախագահը^[5]։ Սայմոն Ֆրեյզերի համալսարանում ուսանելու տարիներին մեծապես ներգրավվել է Մենսա կազմակերպության գործունեության մեջ^[6]։

Մնեմոնիկական համակարգերի և մտքի քարտեզ տեխնիկայի խթանող։ 2006 թվականի դեկտեմբերին գործարկեց իր սեփական iMindMap համակարգչային ծրագիրը, որն օգնում է մտքի քարտեզ նկարել։ «Buzan Organisation»-ին է պատկանում մտքի քարտեզ ապրանքանիշը՝ Միացյալ Թագավորությունում^[7], ԱՄՆ-ում^[8] և Գերմանիայում^[9]՝ ինքնազարգացման կրթական դասընթացներ կատեգորիայում։ Ապրանքանիշը գրանցված չէ Կանադայի Մտավոր սեփականության գործակալությունում^[10]։

1970-ական թվականներին ԲիԲիՍի-ում իր «Use Your Head» շարքից հետո Բուզանի գաղափարները տեղ գտան նրա 5 գրքերում՝ «Use Your Memory», «Master Your Memory», «Use Your Head», «The Speed Reading Book» և «The Mind Map Book»։ Նա հեղինակել է կամ համահեղինակ է ավելի քան 100 գրքերի, որոնք թարգմանվել են 30 լեզուներով։

Լինելով հանրամատչելի հոգեբանության ոլորտի հեղինակ՝ Թոնի Բուզանը գրել է ուղեղի, «հանճարության գործակցի (GQ)», հոգեկան ինտելեկտի, հիշողության, ստեղծարարության և արագ ընթերցման մասին։ Նա «Brain Foundation»-ի (չպետք է շփոթել տարատեսակ բժշկական մարմինների հետ, որոնք նույն անունն են կրում), ինչպես նաև «Brain Trust Charity»-ի, «World Memory Championships»-ի^[11] և «World Championships of the Brain»-ի հիմնադիրն ու նախագահն է։ Բուզանը Լոնդոնի «Mind Body Spirit» փառատոնի և «Ինտելեկտուալ օլիմպիադաներ»-ի համահիմնադիրն է^[12]։

Քննադատները մտքի քարտեզը պսևդոգիտություն են համարում՝ հարցականի տակ դնելով, թե արդյոք որևէ փաստ կա, որը վկայում է մտքի քարտեզի տեխնիկայի օգտակարությունը^[13]։ Այնուամենայնիվ, հասկացությունը քարտեզելու ուսումնասիրությունը ցույց տվեց, որ վերջինս ավելի արդյունավետ է, քան տեքստերի պարբերություններ կարդալը, դասախոսությունների հաճախելը և դասարանում քննարկումների մասնակցելը^[14]։ Նույն ուսումնասիրությունը նաև ցույց տվեց, որ հասկացություն քարտեզելը քիչ ավելի արդյունավետ է «քան այլ կառուցողական գործողությունները, ինչպիսիք են ամփոփումներ և ընդհանուր նկարագրություններ գրելը»։

Հատընտիր երկեր խմբագրել

Spore One - Structure in Hyperspace, սեպտմեբերի 25, 1972, ISBN 0-85115-016-0
Use Your Head, հունվարի 1974, ISBN 0-563-10790-1
Speed Memory, հունվարի 27, 1977, ISBN 0-7153-7365-X
Make the Most of Your Mind, փետրվար, 1984, ISBN 0-671-49519-4
Speed Reading, մայիսի 20, 1971, ISBN 0-7221-2119-9
Use Your Perfect Memory, Plume Penguin Group, հունվար, 1991, ISBN 0-452-26606-8
Use Both Sides of Your Brain, Plume Penguin Group, հունվար, 1991, ISBN 0-452-26603-3
The Mind Map Book, սեպտեմբերի 6, 1993, ISBN 0-563-36373-8
Concordea, դեկտեմբեր, 2006
Requiem For Ted, դեկտեմբեր, 2006
Use Your Memory, BBC Publications, ISBN 1-4066-1018-6
Master Your Memory, BBC Publications, ISBN 1-4066-1022-4
The Memory Book, BBC Publications, 2010, ISBN 978-1-4066-4426-5
Mind Maps for Business, BBC Publications, 2010, ISBN 978-1-4066-4290-2
Brain Training for Kids, Proactive Press, 2012, ISBN 978-1-908934-00-0
The Most Important Graph in the World, Proactive Press, 2012, ISBN 978-1-908934-01-7
Modern Mind Mapping for Smarter Thinking e-book, Proactive Press, մարտ, 2013

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 SNAC — 2010.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Obituary: Tony Buzan, educational consultant who created the Mind Map learning technique // The Herald — Glasgow: Newsquest, 2019. — ISSN 0965-9439
↑ Mind Mapping ™, Developing your ideas, Information Skills for Researchers
↑ «Personal Details».
↑ «SFU Student Presidents: Where are they now?». The Peak (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
↑ «We Were Here First». The Peak (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
↑ Mind Maps Trademark, UK
↑ http://tess2.uspto.gov/bin/showfield?f=doc&state=4801:4qhaee.2.17 Mind Maps Trademark, USA
↑ https://register.dpma.de/DPMAregister/marke/register/2015931/DE Mind Maps Trademark, Germany
↑ Canadian Intellectual Property Office
↑ World Memory Championships
↑ About Us Արխիվացված 2011-07-18 Wayback Machine, World Memory Sports Council
↑ Pseudoscience and mind mapping, WikIT, the mind mapping wiki
↑ Nesbit, JC, Adesope, OO (2006). «Learning with concept and knowledge maps: A meta-analysis» (PDF). Review of Educational Research. Sage Publications. 76 (3): 413. doi:10.3102/00346543076003413. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 1-ին.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Open2.net Biography (չաշխատող հղում) OpenLearn/Open University.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոնի Բուզան» հոդվածին։

[_e1d7664ee0ede753-1] 1,0 ^1,1 SNAC — 2010.

[_560dba18b62dfc70-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Obituary: Tony Buzan, educational consultant who created the Mind Map learning technique // The Herald — Glasgow: Newsquest, 2019. — ISSN 0965-9439

[3] Mind Mapping ™, Developing your ideas, Information Skills for Researchers

[4] «Personal Details».

[5] «SFU Student Presidents: Where are they now?». The Peak (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.

[6] «We Were Here First». The Peak (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.

[7] Mind Maps Trademark, UK

[8] ttp://tess2.uspto.gov/bin/showfield?f=doc&state=4801:4qhaee.2.17 Mind Maps Trademark, USA

[9] ttps://register.dpma.de/DPMAregister/marke/register/2015931/DE Mind Maps Trademark, Germany

[10] Canadian Intellectual Property Office

[11] World Memory Championships

[12] About Us Արխիվացված 2011-07-18 Wayback Machine, World Memory Sports Council

[13] Pseudoscience and mind mapping, WikIT, the mind mapping wiki

[Nesbit06-14] Nesbit, JC, Adesope, OO (2006). «Learning with concept and knowledge maps: A meta-analysis» (PDF). Review of Educational Research. Sage Publications. 76 (3): 413. doi:10.3102/00346543076003413. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 1-ին.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]