Թամանյան փողոց (Երևան)

Ալեքսանդր Թամանյան
Քաղաք	Երևան
Համայնք(ներ)	Կենտրոն վարչական շրջան
Երկարություն	200
Լայնություն	55
Սկիզբ	Մոսկովյան փողոց
Ավարտ	Կասկադ համալիր
Անվանվել է; ի պատիվ	Ալեքսանդր Թամանյան

Թամանյան փողոց, փողոց Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանում։ Սկսվում է Մոսկովյան փողոցից ընդգրկում է Կասկադ համալիրի կանաչապատ պուրակը։ Անվանվել է ի պատիվ հայ նոր ճարտարապետության հիմնադիր Ալեքսանդր Թամանյանի։ 1974 թվականին փողոցի սկզբում տեղադրվել է Թամանյանի հուշարձանը^[1]։

Փողոցի տեղադրություն խմբագրել

Թամանյան փողոցը Հյուսիսային պողոտայի շարունակությունն է^[2]։ Այն ձգվում է Մոսկովյան փողոցից դեպի հյուսիս, հատում Իսահակյան փողոցը և ավարտվում է Երևանի Կասկադում։ Թամանյան փողոցն ունի մոտ 200 մ երկարություն և մոտ 55 մ լայնություն։

Պատմություն խմբագրել

Թամանյան փողոցը նախագծվել է 1924 թվականի գլխավոր պլանով որպես Հյուսիսային Կասկադի մի մասը, որը պետք է կապեր քաղաքի կենտրոնական և հյուսիսային հատվածները։ Փողոցի կառուցումն ավարտին է հասցվել 1960-ական թվականներին, իսկ Կասկադի համալիրն ավարտվել է ավելի ուշ։ Փողոցը զարդարվել է ջրավազաններով, շատրվաններով և ծաղկաթմբերով։ Նրա սկզբում՝ Թատերական հրապարակի կողքին, կառուցվել են 9 հարկանի երկու շենք-աշտարակներ (ճարտարապետներ՝ Օ.Բաբաջանյան և Վ. Գուսյան)^[2]։

Տեսարժան վայրեր խմբագրել

Փողոցի հենց սկզբում է գտնվում ճարտարապետ Ալեքսանդր Թամանյանի հուշարձանը, որը կանգնեցվել է 1974 թվականին քանդակագործ Արտաշես Հովսեփյան և ճարտարապետ Սեդա Պետրոսյանի նախագծով։ Ալեքսանդր Թամանյանը ներկայացված է երկար ուղղանկյուն քարե բլոկին հենված, որը դրված է երկու փոքր բլոկների վրա։ Ըստ հուշարձանի քանդակագործի, «ձախ քարը հին ճարտարապետությունն է, աջը՝ նորը, իսկ մեծ ճարտարապետը կամուրջ է գցում այդ երկու ժամանակաշրջանների միջև և նրա միջոցով ստեղծում նորագույն ճարտարապետությունը և կերտում մեր մայրաքաղաքը»^[1]։

Փողոցի երկայնքով ձգվում է Գաֆեսճյան արվեստի կենտրոնին կից «Գաֆեսճյան քանդակների» այգին։ Փողոցն ավարտվում է Կասկադ համալիրի աստիճաններով։

Քանդակների այգին փողոցում բացվել է 2009 թվականին^[3]։ Այնտեղ ցուցադրվում են շատ հայտնի նկարիչների ստեղծագործություններ, որոնց թվում ներառված են կոլումբիացի քանդակագործ Ֆեռնանդո Բոտերոյի «Կատու»^[4], «Հռոմեացի զինվոր»^[5] և «Ծխող կինը» քանդակները։

Թամանյան փողոցում է գտնվում նաև Ռուսական արվեստի թանգարանը։

Փողոցում կան բազմաթիվ սրճարաններ, խանութներ, բարեր, ռեստորաններ և պանդոկներ։

Հատող փողոց խմբագրել

Իսահակյան փողոց

Հուշարձաններ և կառույցներ խմբագրել

Գաֆեսճյան արվեստի կենտրոն
Ալեքսանդր Թամանյանի հուշարձան
Ծխող կինը (քանդակ, Երևան)
Կատու
Ռուսական արվեստի թանգարան (մուտքը Թամանյան փողոցից)

Պատկերասրահ խմբագրել

Կասկադ համալիր
Ալեքսանդր Թամանյանի հուշարձան (Երևան)
Տեսարան Կասկադ համալիրից
Մոսկովյան-Թամանյան խաչմերուկ
Ռուսական արվեստի թանգարան (Երևան)

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Ереванский Каскад — живая история // «Ереван. XX век»
↑ ^2,0 ^2,1 Ереван. Стройздат, 1968
↑ Сад «Скульптуры Гафесчяна» откроется 7 ноября // panorama.am
↑ Cat, CCA
↑ Roman warrior, CCA

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Թամանյան փողոց (Երևան) կատեգորիայում։

Աղբյուրներ խմբագրել

Երևան քաղաքի հասցեների տեղեկատու, Երևան, 1983, էջեր 369-506, Երևան քաղաքի փողոցների անվանումները
Սերգեյ Ավագյան, Երևանի փողոցները, Երևան, «ՎՄՎ-ՊՐԻՆՏ», 2010 — 272 էջ։

[mediamax-1] 1,0 ^1,1 Ереванский Каскад — живая история // «Ереван. XX век»

[Ереван-2] 2,0 ^2,1 Ереван. Стройздат, 1968

[3] Сад «Скульптуры Гафесчяна» откроется 7 ноября // panorama.am

[4] Cat, CCA

[5] Roman warrior, CCA

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]