Էռնեստ Ալֆրեդ Ուոլլիս Բաջ

Էռնեստ Ալֆրեդ Ուոլլիս Բաջ (անգլ.՝ Ernest Alfred Thompson Wallis Budge, հուլիսի 27, 1857(1857-07-27)[1][2], Bodmin, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - նոյեմբերի 23, 1934(1934-11-23)[1][2], Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[3] և Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[4][5]), բրիտանացի հնագետ, եգիպտագետ, բանասեր, արևելագետ։ Աշխատել է Բրիտանական թանգարանում։ Նա հրապարակել է մեծ քանակությամբ աշխատանքներ Հին Արևելքի մասին։

Էռնեստ Ալֆրեդ Ուոլլիս Բաջ
Ernest Alfred Thompson Wallis Budge
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 27, 1857
ԾննդավայրՄեծ Բրիտանիա, Բոդմին
Մահացել էնոյեմբերի 23, 1934
Մահվան վայրՄեծ Լոնդոն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Ազգությունբրիտանացի
ԵրկերThe Gods of the Egyptians?
Մասնագիտությունհնագետ, եգիպտագետ, բանասեր
ԱշխատավայրԲրիտանական թանգարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
Ասպետ-բակալավր
 E. A. Wallis Budge Վիքիպահեստում

Կենսագրություն և գործունեություն խմբագրել

Ծնվել է Բոդմին քաղաքում, եղել է ապօրինի երեխա, մայրը հյուրանոցի մատուցողուհու դուստր էր, իսկ հոր մասին ոչ մի տեղեկություն չկա։ Վաղ տարիներին Բաջը լքեց Կորնուոլը և տեղափոխվել է Լոնդոն՝ տատիկի և մորաքրոջ մոտ։ Տասներկու տարեկանում ստիպված էր թողնել դպրոցը և աշխատել։ Չնայած դրան՝ նա իր ազատ ժամանակը նվիրում էր եբրայերենի և ասորերենի ուսումնասիրությանը, նրան օգնում էր Չարլզ Սիգերը։ 1872 թվականին Բաջը սկսեց լրջորեն հետաքրքրվել ասորական լեզուներով, միաժամանակ շատ ժամանակ անցկացնելով Բրիտանական թանգարանում։ Սիգերը ծանոթացրեց Բաջին բրիտանացի առաջին եգիպտագետներից մեկի, հնությունների պահպանի՝ Սեմյուել Բիրշի, և նրա օգնականի՝ Ջորջ Սմիթի՝ ապագա ասորագետի հետ։ Սմիթը ակտիվորեն օգնում էր Բաջին սեպագրեր ուսումնասիրելու գործում։

1872-1878 թվականներին Բաջը անցկացրեց ասորերենի ուսումնասիրության վրա։ Ամբողջ ազատ ժամանակը, նույնիսկ ճաշի ժամանակ, նա գնում էր Բրիտանական թանգարան, որը գտնվում էր Սբ. Պողոս եկեղեցու կողքին։ Մի անգամ նրան նկատեց տաճարի երգեհոնահար, հայտնի բրիտանացի երաժշտական գործիչ Ջոն Ստայները, ով որոշեց օգնել Բաջին իրականացնելու ասորագետ դառնալու իր երազանքը։ Դրա համար Ստայները դիմեց իր ծանոթին՝ նախկին վարչապետ Ուիլիամ Գլադսթոնին։ Գլադսթոնը համաձայնվեց գումար տրամադրել Բաջին Քեմբրիջի համալսարան ընդունվելու համար։ Այնտեղ նա սովորեց 1878-1883 թվականներին, ուսումնասիրեց սեմական լեզուներ՝ այդ թվում արաբերեն, եբրայերեն, եթովպերեն՝ շարունակելով ինքնուրույն ուսումնասիրել ասորերենը։

1883 թվականին նա դարձավ Բրիտանական թանգարանի աշխատակից և աշխատեց ասորական հնությունների բաժնում, բայց հետո տեղափոխվեց Հին Եգիպտոսի բաժին, որտեղ Բիրշի ղեկավարությամբ՝ մինչև վերջինիս մահը, ուսումնասիրում էր հին եգիպտական լեզուն։

Հրապարակումներ խմբագրել

  • 1885 — The Sarcophagus of Anchnesraneferab queen of Ahmes II, king of Egypt about BC 564—526, Whiting, London
  • 1894 — The Mummy, University press, Cambridge
  • 1895 — The book of the dead, the papyrus of Ani in the British museum, London
  • 1896 — Some account of the collection of egyptian antiquities in the possession of lady Meux, Harrison, London
  • 1893 — The Book of Governors: The Historia Monastica of Thomas, Bishop of Margâ, A. D. 840
  • 1895 — The Book of the Dead: The Papyrus of Ani in the British Museum; the Egyptian Text with Interlinear Transliteration and Translation, a Running Translation, Introduction, etc., British Museum, Londres
  • 1904 — The Gods of the Egyptians, or, Studies in Egyptian Mythology, Methuen & Co. ltd., Londres
  • 1905 — The Egyptian Heaven and Hell, Kegan Paul, Trench, Trübner & Company, Limited, Londres
  • 1908 — The Book of the Kings of Egypt, or, The Ka, Nebti, Horus, Suten Bȧt, and Rā Names of the Pharaohs with Transliterations, from Menes, the First Dynastic King of Egypt, to the Emperor Decius, with Chapters on the Royal Names, Chronology, etc., Kegan Paul, Trench, Trübner & Company, Limited., Londres
  • 1911 — Osiris and the Egyptian Resurrection, Illustrated after Drawings from Egyptian Papyri and Monuments, P. L. Warner, Londres
  • 1914 — The Literature of the Ancient Egyptians, J.M. Dent and sons, London
  • 1920 — An Egyptian Hieroglyphic Dictionary, With an Index of English Words, King List and Geographical List with Index, List of Hieroglyphic Characters, Coptic and Semitic Alphabets, etc., John Murry, Londres
  • 1923 — Tutankhamen, amenism, atenism and egyptian monotheism with hieroglyphic texts of hymns to Amen and Aten, London
  • 1925 — The Mummy: A Handbook of Egyptian Funerary Archaeology, Cambridge University Press
  • 1926 — Cleopatra’s Needles and Other Egyptian Obelisks, The Religious Tract Society, London

Մատենագրություն խմբագրել

  • Becker, Adam H. (2005). «Doctoring the Past in the Present: E. A. Wallis Budge, the Discourse on Magic, and the Colonization of Iraq». History of Religions. 44 (3): 175–215.
  • Ismail, Matthew. 2011. Wallis Budge: Magic and Mummies in London and Cairo (Glasgow։ Hardinge Simpole).
  • Morrell, Robert. 2002. «Budgie…»: The Life of Sir E. A. T. Wallis Budge, Egyptologist, Assyriologist, Keeper of the Department of Egyptian and Assyrian Antiquities at the British Museum, 1892 to 1924.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 AlKindi (Դոմինիկյան Արևելագիտության ինստիտուտի առցանց կատալոգ)
  3. 3,0 3,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #115102949 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. 4,0 4,1 http://books.google.com/books/about/Annals_of_the_Kings_of_Assyria.html?id=d5-1_EY1_LwC
  5. 5,0 5,1 Gloucestershire Echo — 1934. — P. 1.