Էնիվա (ճապ.՝ 恵庭岳), ակտիվ ստրատոհրաբուխ Շիկոցու Տոյա ազգային պարկում՝ Հոկայդո, Ճապոնիա։

Էնիվա
ճապ.` 恵庭岳
Mt Eniwa(200703)
Տեսակհրաբուխ
ԵրկիրՃապոնիա Ճապոնիա
Վարչատարածքային միավորՀոկայդո
Աշխարհագրական
տեղադրություն
Հոկայդո
Մասն է100 Geological Sites in Japan
Բարձրությունը ծովի մակարդակից1320 մ
Պահպանման տարածքShikotsu-Tōya National Park? և Toya-Usu UNESCO Global Geopark?
Վերջին ժայթքում~1700 - 1730

Աշխարհագրություն և նկարագրություն

խմբագրել
 
Էնիվա լեռան տեսարանը Շիկոցու լճից

Էնիվան գտնվում է Տարումաե և Ֆուպպուսի[en] լեռների կողքին, Շիկոցու րաբուխների շնորհիվ ստեղծված խառնարանային լճի ափին։ Էնիվան այս երեք լեռներից ամենաբարձրն է։

Էնիվա հրաբխի վերջին ժայթքումը տեղի է ունեցել մոտ 1700 թվականի սկզբին (± 30 տարի)[1]։ Այս իրադարձությանը վերաբերյալ պատմական արձանագրություն չի մնացել, սակայն տեֆրոխրոնոլոգիան ցույց է տալիս ֆրեատիկ[en] ցեխային սելավային պայթյուններ խառնարան № 3-ում և այն փաստցիա ապացույց է ահամարվում, որ մոտ 300 տարի առաջ տեղի է ունեցել ժայթքում։ Այս ժայթքումից երկու դար առաջ ռադիոածխածնային թվագրումը ցույց է տալիս նմանատիպ ժայթքում խառնարան № 2-ում մինչև մեկ այլ ժայթքում, բայց խառնարան № 1-ում։ Թվագրված ամենահին ժայթքումն է համարվում մոտ մ.թ.ա. 100 թվականին Էնիվայի գագաթի արևելյան կողմում տեղի ունեցած պայթուցիկ ժայթքումը (ըստ ռադիոածխածնային թվագրման)։ Այս բոլոր իրադարձությունները հրաբխին տալիս են հրաբխային պայթյունավտանգության ինդեքս (VEI) 2[2]։

Լեռ տանող միակ հետիոտնի ճանապարհը նրա արևելյան մասում է գտնվում։ Այն սկսվում է անտառից՝ իր սահմանից մոտ 1 կիլոմետր հեռավորության վրա։ Վերելքը շրջապատող միջավայրը քարքարոտ է և ալպիական։ Վերելքը տևում է 3−3,5 часа.[3][4]

Էնիվայի շրջակայքում կան ոսկու և արծաթի հանքավայրեր, որոնք մշակվում են երեք հանքերում՝ Էնիվայում, Հիկարիրյույում և Չիտոզեում։ Մասնագետների չափումները պարզել են, որ հանքավայրերը մոտ 40 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն և, հետևաբար, շատ ավելի հին են, քան հրաբուխը[5]։ Հրաբխի առաջին երակները հայտնաբերվել են 1899 թվականին, իսկ թանկարժեք մետաղների արդյունահանումը սկսվել է 1935 թվականին։ Էնիվա հանքավայրը լուծարվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո՝ 1945 թվականին։ Հիկարիրյու և Չիտոզե հանքավայրերում արդյունաբերությունը շարունակվել է մինչև 1986 և, համապատասխանաբար, 2006 թվականները[6]։

1972 թվականի Ձմեռային օլիմպիական խաղեր

խմբագրել

1972 թվականի Ձմեռային օլիմպիական խաղերում Էնիվա լեռան լանջին անցկացվել են լեռնադահուկային սպորտի տղամարդկանց և կանանց մրցումները։ Մրցաշարը սկսվում էր գագաթից և ավարտվում լեռան հարավարևմտյան ստորոտում, ինչը բարդացնում էր մարզիկների հաղթանակին հասնելու ճանապարհը տեղի բնական լանդշաֆտի պատճառով[7]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Global Volcanism Program». Smithsonian Institution.
  2. «Global Volcanism Program | Shikotsu». Smithsonian Institution | Global Volcanism Program (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 16-ին.
  3. Paul Hunt, Hiking in Japan: An Adventurer's Guide to the Mountain Trails, pg. 181
  4. Robert Storey, North-East Asia on a Shoestring, pg. 327
  5. Chitose-Geschichtskommission (Hrsg.): 新千歳市史. Chitose, 2010, S. 44-45.
  6. Masahiro Asada. 北海道金鉱山史研究. Universität Hokkaidō, Sapporo, 1999, ISBN 4-8329-6021-0.
  7. 1972 Winter Olympics official report. Արխիվացված 2008-02-26 Wayback Machine pp. 281-4.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել