Էնգ Լի (չինարենի ճիշտ գրելաձևով Լի Ան (անգլ.՝ Ang Lee, չինարեն՝ 李安, փինյին Lǐ Ān, հոկտեմբերի 23, 1954(1954-10-23)[1][2][3][…], 潮州鎮, 屏東縣, Թայվան), թայվանական կինոռեժիսոր և պրոդյուսեր։ Կրկնակի անգամ արժանացել է «Ոսկե արջ» պարգևին Բեռլինի կինոփառատոնի ժամանակ (1993, 1996), երկու անգամ արժանացել է «Ոսկե առյուծ» պարգևին Վենետիկի կինոփառատոնի ժամանակ (2005, 2007«Ոսկե գլոբուս» (2001) և «Օսկար» (2000, 2006, 2013) մրցանակաբաշխությունների «Այլալեզու լավագույն ֆիլմ» («Գաղտնի վագր, թաքնված վիշապ») անվանակարգում և երկու մրցանակ «Լավագույն ռեժիսոր» անվանակարգում («Սապատավոր լեռ» և «Պիի կյանքը») մրցանակակիր։

Էնգ Լի
Ի ծնե անուն՝Լի Ան չինարեն՝ 李安
Ծննդյան թիվ՝հոկտեմբերի 23, 1954(1954-10-23)[1][2][3][…] (70 տարեկան)
Ծննդավայր՝Թայվան, Պինդուն
Քաղաքացիություն՝Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան
Թայվան Թայվան
Մասնագիտություն՝Կինոռեժիսոր
Կինոպրոդյուսեր
Կարիերա՝1992- այժմ
Պարգևներ՝«Ոսկե արջ» (1993, 1996)
«Օսկար» (2000, 2006, 2013)
«Ոսկե առյուծ» (2005, 2007)
IMDb։ID 0000487

Հանրաճանաչություն

խմբագրել

Էնգ Լիի ամենահայտնի աշխատանքներից են «Գիտակցություն և զգացմունքներ» պատմական մելոդրաման, «Գաղտնի վագր, թաքնված վիշապ» (2000) ֆենտեզի ֆիլմը, «Սապատավոր լեռ» դրաման (2005) և «Պիի կյանքը» արկածային ֆիլմը (2012

Կենսագրություն

խմբագրել

Լի Անը ծնվել է 1954 թվականի հոկտեմբերի 23-ին Պինդունում՝ Թայվանի հարավում։ 1957 թվականին ավարտել է տեղի քոլեջը, որից հետո զորակոչվել է բանակ։ Ուսումը շարունակելու համար մեկնել է ԱՄՆ, որտեղ հաջորդաբար ստացել է բակալավրի աստիճան Իլինոիս նահանգի համալսարանի թատերական արվեստ բաժնում և մագիստրի աստիճան՝ կինոարտադրության մասնագիտությամբ Նյու Յորքի համալսարանում։

Նյու Յորքում սովորելու տարիներին են վերագրվում Էնգ Լիի առաջին քայլերը կինեմատոգրաֆիայում։ Նրա կարճամետրաժ «Լճի ստվերներ» (1982) ֆիլմով առաջնելույթը Թայվանի փառատոնում արժանացել է մրցանակի։ 1983 թվականին Էնգ Լին որպես օգնական մասնակցել է համակուրսեցի Սպայկ Լիի դիպլոմային ֆիլմի ստեղծմանը։ Սպայկը ներկայումս ամերիկյան անկախ ֆիլմերի առաջատարներից է։ Իր սեփական դիպլոմային աշխատանքը 41 րոպեանոց «Բարակ գիծ» (1984) ֆիլմն է, որը Նյու Յորքի համալսարանի ուսանողական ֆիլմերի փառատոնի ժամանակ ճանաչվել է լավագույնն ու արժանացել ռեժիսուրայի համար մրցանակի։

Չնայած իր ուսանողական ֆիլմերի հաջողություններին, Էնգ Լին անաշխատանք է մնացել վեց տարիների ընթացքում։ Վերջապես 1990 թվականին նրա երկու սցենարները հաղթել են Թայվանի կառավարության մասնակցությամբ կազմավորված փառատոնում։ Փառատոնում նրա հաղթանակը մեկնարկ է տալիս նրա ռեժիսորական մասնագիտական կարիերային։ Էնգ Լին կարողացել է գրավել ֆինանսական միջոցներ իր առաջնելույթային «Հարկադրող ձեռքեր» (1992) ֆիլմի ստեղծման համար։

«Ադամանդե աստղի երկրորդ աստիճան» շքանշանի ասպետ է (2006

Ֆիլմագրություն

խմբագրել
Թվական Հայերեն անվանում Բնօրինակ անվանում
1992 «Հարկադրող ձեռքեր» «推手»
1993 «Հարսանեկան տոնակատարություն» «喜宴»
1994 «Ուտել, խմել, տղամարդ, կին» «飲食男女»
1995 «Գիտակցություն և զգացմունքներ» «Sense and Sensibility»
1997 «Սառցե քամի» «The Ice Storm»
1999 «Հետապնդում սատանայի հետևից» «Ride with the Devil»
2000 «Գաղտնի վագր, թաքնված վիշապ» «臥虎藏龍»
2001 «Ընտրյալը» «Chosen»
2003 «Հալկ» «Hulk»
2005 «Սապատավոր լեռ» «Brokeback Mountain»
2007 «Բաղձանք» «色戒»
2009 «Գրավելով Վուդստոկը» «Taking Woodstock»
2012 «Պիի կյանքը» «Life of Pi»
2016 «Billy Lynn's Long Halftime Walk»

Ծանոթագրություններ

խմբագրել

Աղբյուրներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էնգ Լի» հոդվածին։