Վիքիպեդիա

Զեթի Ախթար Ազիզ

Զեթի Ախթար Ազիզ (օգոստոսի 27, 1947(1947-08-27), Ջոհոր Բահրու, Մալայզիա), Մալայզիայի կենտրոնական բանկի՝ «Negara Bank»-ի 7-րդ կառավարիչն էր։ Նա զբաղեցրել է նահանգապետի պաշտոնը 2000 թվականից մինչև 2016 թվականները և եղել է առաջին կինն այդ պաշտոնում՝ 16 տարեկանում՝ ամենաերկարը զբաղեցնելով այդ պաշտոնը։ Զեթին Մահաթիրի երկրորդ վարչակազմի ականավոր անձանց խորհրդի (CEP) անդամներից էր, հատուկ խորհրդատվական խորհուրդ, որը կառավարությանը խորհրդատվություն էր տրամադրում տնտեսական և ֆինանսական հարցերի վերաբերյալ այս անցումային շրջանում[3]։

Զեթի Ախթար Ազիզ
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 27, 1947(1947-08-27) (76 տարեկան)
ԾննդավայրՋոհոր Բահրու, Մալայզիա
Քաղաքացիություն Մալայզիա[1]
Կրոնիսլամ
ԿրթությունՄալայա համալսարան
Մասնագիտությունտնտեսագետ և բանկիր
Ծնողներհայր՝ Ungku Abdul Aziz?[2], մայր՝ Azah Aziz?[2]
Զբաղեցրած պաշտոններGovernor of Central Bank of Malaysia?
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Zeti Akhtar Aziz Վիքիպահեստում

Վաղ կյանք

խմբագրել

Զեթի Ախթար Ազիզը ծնվել է 1947 թվականի օգոստոսի 26-ին Ջոհոր Բահրուում, հայրը՝ Ունգկու Ազիզին է, ով մալայզիական, չերքեզ[4] և անգլիական ծագում ունի, և մայրը՝ Շարիֆա Ազահ Մոհամեդ Ալսագոֆը է, որը ծագումով Հադրամի արաբ էր[5][6]։ Նրա հայրը՝ Ունգկու Ազիզը եղել է տնտեսագետ և Մալայայի համալսարանի նախկին պրոռեկտոր 1968-1988 թվականներին։ Նա ստացել է «Թագավորական պրոֆեսոր» կոչումը։

Նա իր վաղ կրթությունը ստացել է Ասունտա դպրոցում, Փեթալինգ Ջայա 1964 թվականին։ Այնուհետև նա ավարտեց իր 6-րդ ձևը Կուալա Լումպուրի Սենտ Ջոնի հաստատությունում։ 1970 թվականին Մալայա համալսարանում ստացել է տնտեսագիտության բակալավրի կոչում։

Նա շարունակել է իր ուսումը Փենսիլվանիայի համալսարանի (Փեն) տնտեսագիտության բաժնում, Ֆիլադելֆիայի Ivy League համալսարանում, ստանալով դրամավարկային և միջազգային տնտեսագիտության թեկնածուի գիտական աստիճան 1978 թվականին։ Որպես իր թեկնածուական ատենախոսության մի մաս, նա առաջնահերթ աշխատանք է կատարել կապիտալի վրա, հոսքերը և դրա հետևանքները դրամավարկային քաղաքականության վրա։

Կարիերա

խմբագրել

Զեթին սկսել է իր կարիերան որպես Հարավարևելյան Ասիայի Կենտրոնական բանկի ուսումնական և հետազոտական կենտրոնի տնտեսական վերլուծաբան՝ այդ պաշտոնում մնալով 1979-1984 թվականներին։ Այնուհետև նա նշանակվել է Բանկի Նեգարա Մալայզիայի տնտեսագիտության բաժնի փոխտնօրեն։

2009 թվականին «Global Finance»-ը նրան անվանեց աշխարհի լավագույն կենտրոնական բանկերի ղեկավարներից մեկը[7]։ 2010 թվականին Մաալ Հիջրայի ազգային մակարդակով տոնակատարությունների ժամանակ Մալայզիայի կառավարությունը նրան շնորհել է «Tokoh Ma'al Hijrah 1432H» («Նոր տարվա նկար 1432H») կոչումը[8]։

2011 թվականի մայիսի 20-ին Bloomberg-ի սյունակագիր Ուիլյամ Պեսեկը Զետիին ընտրել էր «Բանկի Նեգարա»-ի կառավարիչի պաշտոնը զբաղեցնելու ժամանակ որպես Արժույթի միջազգային հիմնադրամի առաջատար չորս թեկնածուներից մեկը այն բանից հետո, երբ պաշտոնը թափուր էր դարձել Դոմինիկ Ստրոս-Կանի հրաժարականից հետո[9]։

2013 թվականին «Global Finance» ամսագրի կողմից նա կրկին 10-րդ անգամ արժանացել է «A Grade» կենտրոնական բանկերի ղեկավարների շրջանում։ Նա պարգևատրվել է Ֆիլիպինների կենտրոնական բանկի կառավարիչ Ամանդո Տետանգկոյի կրտսեր և Թայվանի Կենտրոնական բանկի կառավարիչ Պերնգ Ֆայ-Նանի կողքին՝ ավելի քան 50 կարևոր երկրների կենտրոնական բանկի կառավարիչների ցանկից[10]։

Զեթին 2016 թվականին ճանաչվել է Կենտրոնական Բանկի կյանքի նվաճումների մրցանակի դափնեկիր[11]։

Նա ստանում է Իսլամական ֆինանսների թագավորական մրցանակը՝ հարգելով Իսլամական ֆինանսների գերազանցության ծառայությունը 2018 թվականի հոկտեմբերի 3-ին[12][13]։

Զեթին, ով Ասիական ֆինանսների ինստիտուտի նախագահն էր, ստացել է նաև Ուիլյամ «Բիլ» Սեյդմանի մրցանակը 2018 թվականի ֆինանսական ծառայությունների ոլորտում առաջնորդության ոլորտում կյանքի ձեռքբերումների համար[14]։

2018 թվականի մայիսի 12-ին՝ 2018 թվականի համընդհանուր ընտրություններից (GE14) անմիջապես հետո, Փաքաթան Հարապան՝ իշխող կոալիցիայի նոր վարչապետ Մահաթիր Մոհամադը, հայտարարեց, որ Զեթին նշանակվել է որպես ականավոր անձանց խորհրդի (CEP) անդամներից մեկը՝ ծառայելու որպես խորհրդական[15]։ Նա միացավ Դեյմ Զայնուդդին, Ռոբերտ Կուոկին, Ջոմո Սանդարին և Հասան Մարիկանին[16]։ Խորհրդի նպատակն էր կառավարությանը խորհրդատվություն տրամադրել տնտեսական և ֆինանսական հարցերի վերաբերյալ իշխանության անցման 100-օրյա ժամանակահատվածում[17][18]։

Զեթին նշանակվել է Permodalan Nasional Berhad-ի (PNB) խմբի նախագահ 2018 թվականի հուլիսի 1-ին[19]։ Նա նաև նշանակվել է Sime Darby Property-ի նախագահ։ Նա առաջին կինն է, ով զբաղեցրել է այդ պաշտոնը[20]։

Անձնական կյանք

խմբագրել

Զեթին ամուսնացած է Թաուֆիք Այմանի հետ[21] և նրանք ունեն երկու երեխա[22]։

Պատիվներ

խմբագրել

Մալայզիայի պատիվներ

խմբագրել
  •   Մալազիա
    •   Մալայզիայի թագին հավատարմության շքանշանի հրամանատար- (2001)[23]
    •   Ջոհորի թագի շքանշանի ասպետ (DPMJ) - Դատին Պադուկա (1998)
    •   Երկրորդ աստիճանի Ջոհորի թագավորական ընտանիքի շքանշանի (DK II) (2000)
    •   Պահանգի սուլթան Ահմադ շահի շքանշան (SSAP) մեծ ասպետ - «Դատո» Շրի (2002)[24]
    •  Տարածքային թագի շքանշանի մեծ ասպետ (SUMW) – Դաթուկ Սերի Ուտամա[24]

Օտար պարգևներ

խմբագրել
  •  :Ճապոնիա
    •   Ծագող արևի շքանշան ոսկե և արծաթե աստղ (2017 թվական)[25]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ https://www.prestigeonline.com/my/people-events/13-women-shaped-malaysia/
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Kelner B. Dr. Zeti Akhtar Aziz — 2013.
  3. ↑ «Who's who in Mahathir's new Cabinet and Council of Elders». The Straits Times. 2018 թ․ մայիսի 12. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 13-ին.
  4. ↑ Syed Muhammad Naquib al-Attas Արխիվացված Հունվար 14, 2011 Wayback Machine, MSA Library Online
  5. ↑ «Finance's female face». TMCnet.com. 2005 թ․ դեկտեմբերի 29.
  6. ↑ «The world's successful diasporas». managementtoday.com. 2007 թ․ ապրիլի 3.
  7. ↑ «Dr. Zeti Akhtar Aziz the world's best central bank chief». All Voices.com. 2010 թ․ սեպտեմբերի 13.
  8. ↑ «Tan Sri Dr Zeti named 'Tokoh Ma'al Hijrah'». The Star. 2010 թ․ դեկտեմբերի 7.
  9. ↑ «Zeti one of Bloomberg columnist's top picks to head IMF». The Malaysian Insider. 2011 թ․ մայիսի 21.
  10. ↑ «Bank Negara's Zeti awarded 'Grade A' among central bank governors». The Star. 2013 թ․ օգոստոսի 27.
  11. ↑ «Lifetime achievement award: Zeti Akhtar Aziz». Central Banking. 2016 թ․ հունվարի 14. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 14-ին.
  12. ↑ «Tan Sri Dr. Zeti Akhtar Aziz, 5th Recipient of the Royal Award for Islamic Finance – A Collection of Speeches and Public Lectures in Connection With the Royal Award 10th Year Anniversary». The Royal Award for Islamic Finance. 2021 թ․ հունվարի 28. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 30-ին.
  13. ↑ «Honouring Excellence in Islamic Finance: The 2018 Royal Award Recipient, Tan Sri Dr. Zeti Akhtar Aziz». Securities Commission Malaysia. 2018 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 30-ին.
  14. ↑ «Zeti Akhtar Aziz receives the William "Bill" Seidman Award for Lifetime Achievement in Leadership in the Financial Services Industry for 2018». The Asian Banker. 2018 թ․ մայիսի 24. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 30-ին.
  15. ↑ hermesauto (2018 թ․ մայիսի 12). «Who's who in Mahathir's new Cabinet and Council of Elders». The Straits Times. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 30-ին.
  16. ↑ hermesauto (2018 թ․ մայիսի 12). «Who's who in Mahathir's new Cabinet and Council of Elders». The Straits Times. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 30-ին.
  17. ↑ Manirajan Ramasamy, Masriwanie Muhamading (2018 թ․ օգոստոսի 20). «CEP has ended its tenure, says Daim». New Straits Times. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  18. ↑ «Malaysia's Council of Eminent Persons completes 100 days, to submit recommendations». Channel News Asia. 2018 թ․ օգոստոսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 21-ին.
  19. ↑ «Zeti [[:Կաղապար:As written]] PNB group chairman, takes over from Wahid - Business News | The Star Online». www.thestar.com.my. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 16-ին. {{cite web}}: URL–wikilink conflict (օգնություն)
  20. ↑ «Sime Darby Property appoints Zeti as chairman - Business News | The Star Online». www.thestar.com.my. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 25-ին.
  21. ↑ «Husband of former Malaysian central bank chief questioned by police». The Straits Times. 2021 թ․ ապրիլի 15. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 30-ին.
  22. ↑ «'S'pore alerted BNM on Jho Low transfers to Zeti's husband's company in 2015'». Malaysiakini. 2021 թ․ փետրվարի 27. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 30-ին.
  23. ↑ «Senarai Penuh Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan Tahun 2001» (PDF).
  24. ↑ 24,0 24,1 «Semakan Penerima Darjah Kebesaran, Bintang Dan Pingat». Prime Minister's Department (Malaysia). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 25-ին.
  25. ↑ «Celebration of Tan Sri Dr. Zeti Akhtar Aziz's award of The Order of the Rising Sun, Gold and Silver Star». Embassy of Japan in Malaysia. 2018 թ․ ապրիլի 27. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 1-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Զեթի_Ախթար_Ազիզ&oldid=10020339» էջից