Երից Մանկանց
Երիցմանկանց վանք, պատկանում է 17-րդ դարին, գտնվում է Մարտակերտի շրջանում, Արցախ։ Այն միջնադարյան հայ եկեղեցաշինության փայլուն օրինակ է։ Կառուցվել է 1691 թվականին, պատմական Ջրաբերդում։ Վանքը հիմնվել է Մելիք-Իսրայելյանների կողմից, Ջրաբերդի իշխանները, գուցե որպես Գանձասարի և նրա իշխանների՝ Հասան-Ջալալյանների, Խաչենի իշխանների մրցակից։
Երից Մանկանց | |
---|---|
Երիցմանկանց վանքը | |
Հիմնական տվյալներ | |
Տեսակ | վանք |
Երկիր | Արցախ |
Տեղագրություն | Արցախ Մարտակերտի շրջան, |
Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
Թեմ | Արցախի |
Հոգևոր կարգավիճակ | Վանք |
Հիմնական ամսաթվերը | 1691 |
Ներկա վիճակ | վերականգնվում է |
Ճարտարապետական ոճ | հայկական ճարտարապետություն |
Կառուցման սկիզբ | . |
Կառուցման ավարտ | 1691 |
Հիմնադրված | 1691 |
Yerits Mankants Վիքիպահեստում |
Պատմություն խմբագրել
Պահպանված արձանագրությունների համաձայն՝ եկեղեցին կառուցել են Աղվանից կաթողիկոս Սիմեոնը և իր եղբայր Իգնատիոս վարդապետը՝ 1664 թվականին նվիրատվությունների օժանդակությամբ[1]։ Եկեղեցին կառուցող ճարտարապետը Սարգիսն է, որի առանձին արձանագրությունը գտնվում է ներսում, բեմի հյուսիսային կողմի պատին.
Շինաւղ և վարպետ եկեղեցոյս ուստա Սարգիսն յիշեցեք ի Քրիստոս - Ջալալեանց, նշվ. աշխ., էջ 171-179
|
Երիցմանկանց վանքի բնակելի սենյակներից շատերը փլված են, իսկ մնացածները, որոնք ոչ հեռու անցյալում օգտագործվում էին, դեռ կանգուն են։ Բնակելի սենյակների տակ կան նկուղներ, որոնք եղել են պահեստներ, գուցե և թաքստոցներ։
Արցախյան պատերազմի տարիներ
Արցախյան պատերազմի ընթացքում՝ 1992 թվականի հունիսին Ադրբեջանի կողմից Գյուլիստանի գրավումից հետո տեղի շուրջ 14 հազար հայ բնակչությունը ոտքով ճանապարհվեց դեպի Մարտակերտի շրջան։ Այդ խմբից մոտ 2-3 հազարը անտառներով անցնելու ժամանակ հասնում են Երիցմանկանց վանք և ապաստան գտնում վանքի տարածքում՝ մինչև օգնական խմբերի ժամանումը[2]։
Ճարտարապետություն խմբագրել
Խաչաձև գմբեթակիր հորինվածք ունեցող եկեղեցին շինված է անտաշ քարերով, սպիտակավուն, ներքուստ չորս քառակուսի սյուներով, բակում կան բնակելի սենյակներ։ Եկեղեցու գմբեթն ամբողջովին կառուցված է սրբատաշ կաթնագույն քարից։ Բազմաթիվ և գեղեցիկ քանդակների մեջ հատկապես արժե հիշատակել արևի ժամացույցը՝ քարի վրա կերտված։
Հատակագիծ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Երից Մանկանց կատեգորիայում։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 591)։ |