Եղեգիսի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Վայոց ձորի մարզ)

Այս հոդվածը ներկայացնում է Վայոց ձորի մարզի Եղեգիս գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 101 հուշարձան (19 միավոր)։


հուշարձան կառուցված վայր, հասցե կոորդ համարանիշ նշան. հավելյալ նշումներ պատկեր
Գերեզմանոց 13-14 դդ. հս-աե մասում 11.21/1 Տ Սբ. Նշան եկեղեցուց 200 մ ամ, տնամերձում Սբ. Նշան եկեղեցու շուրջը տարածվող գերեզմանոցի մի հատվածն է՝ առանձնացված կառուցապատման հետևանքով Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 10-11 դդ. 11.21/1.1 Հ աե եզրին, ընկած գետնին Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1253 թ. 11.21/1.2 Հ շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 1-ինը պատվիրատու՝ Մխիթար Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1253 թ. 11.21/1.3 Հ շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 2-րդը պատվիրատու՝ Մարգարէ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1253 թ. 11.21/1.4 Հ շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից 3-րդը պատվիրատու՝ Ապլիկ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1253 թ. 11.21/1.5 Հ շարքով կանգնած 4 խաչքարերից աջից վերջինը Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1556 թ. 11.21/1.6 Հ հվ մասում, հենած քարաբեկորներին Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց 13-14 դդ. 2 կմ ամ 11.21/2 Տ գյուղ մտնող ճանապարհից ձախ, սարալանջին Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1283 թ. 11.21/2.1 Հ կանգնեցված պատվանդանին, պատվիրատու՝ Ավետիս, Մխիթար, նախնական կառուցվածքը՝ որմնափակ Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց. Օրբելյանների տոհմական տապանատունը 13-14 դդ. ամ մասում 11.21/3 Տ գյուղ մտնող ճանապարհից ձախ, դպրոցից 100 մ աե, բարեկարգված՝ 1970-ական թթ. Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13 դ. 11.21/3.1 Հ որմնափակ, զույգ խաչքարեր Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար Սմբատի 1280 թ. 11.21/3.2 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար Մաթունի 1292 թ. 11.21/3.3 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար Հազայրդեղի և Հասան Պուղի 1303 թ. 11.21/3.4 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար 16-17 դդ. 11.21/3.5 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց 15-17 դդ. ամ մասում 11.21/4 Տ գյուղ մտնող ճանապարհից աջ, դպրոցից 50 մ աե Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1468 թ. 11.21/4.1 Հ կանգնեցված գետնին, հողմահարված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1501 թ. 11.21/4.2 Հ ընկած գետնին Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 16 դ. 11.21/4.3 Հ կանգնեցված գետնին, արձանագիր Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար Հակոբի 1556 թ. 11.21/4.4 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար Համբարձում սարկավագի 1564 թ. 11.21/4.5 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար Ավանեսի 16-17 դդ. 11.21/4.6 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար 16-17 դդ. 11.21/4.7 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Գյուղատեղի 14-17 դդ. հվ-աե մասում 11.21/5 Տ Եղեգիս գետի ձախ ափին, «Յապոնի բաղեր» վայրում, թեք ձորալանջին Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց 14-17 դդ. 11.21/5.1 Տ գյուղատեղիի ամ մասում, եբրայերեն արձանագիր տապանաքարերով Լուսանկար վերբեռնել


Ջրաղաց 14-15 դդ. 11.21/5.2 Տ գյուղատեղիի հս-աե կողմում, հանքային ջրի աղբյուրների մոտ Լուսանկար վերբեռնել


Ջրաղաց 14-15 դդ. 11.21/5.3 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Ջրաղաց 14-19 դդ. 11.21/5.4 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Գյուղատեղի 11-17 դդ. 5 կմ հս 11.21/6 Տ գյուղի արոտավայրերում, Ցաղաց քար համալիրից 1 կմ աե Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց 13-14 դդ. 11.21/6.1 Տ գյուղատեղիի հս մասում, տեղանքի թեքության պատճառով խիստ ավերված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 11 դ. 11.21/6.1.1 Հ արձանագիր Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 11 դ. 11.21/6.1.2 Հ արձանագիր Լուսանկար վերբեռնել


Գյուղատեղի «Հոստուն» («Ոստինք») 5-17 դդ. 2 կմ ամ 11.21/7 Տ Եղեգիս և Շատին գյուղերի միջև, Եղեգիս գետի աջ ափին Լուսանկար վերբեռնել


Եկեղեցի 17 դ. 11.21/7.1 Տ գյուղատեղիի ամ մասում Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 10 դ. 11.21/7.1.1 Հ ագուցված խորանի հս պատին, ներքուստ, վերին ձախ անկյունը վնասված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 11 դ. 11.21/7.1.2 Հ ագուցված խորանի հս պատին Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1271 թ. 11.21/7.1.3 Հ եկեղեցու հս-ամ մույթի շարվածքում, երկայնական կոտրված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1273 թ. 11.21/7.1.4 Հ հորիզոնական դիրքով ագուցված հվ ավանդատան մուտքից վեր Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13 դ. 11.21/7.1.5 Հ եկեղեցու ներսում, հենած հս-ամ մույթին Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13 դ. 11.21/7.1.6 Հ հորիզոնական դիրքով ագուցված հս ավանդատան մուտքից վեր Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 16 դ. 11.21/7.1.7 Հ ագուցված հս ավանդատան մուտքին, ստորին ձախ անկյունը կոտրված, զույգ խաչքարերից վերինը, արձանագիր Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 16 դ. 11.21/7.1.8 Հ ագուցված եկեղեցու հս-ամ մույթի ստորին մասում Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 16 դ. 11.21/7.1.9 Հ ագուցված խորանում, ստորին մասը չի պահպանվել Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Մասումփի 1551 թ. 11.21/7.1. 10 Հ ագուցված խորանում 10&descriptionlang=hy&description=&lat=&lon= Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1607 թ. 11.21/7.1. 11 Հ հորիզոնական դիրքով դրված խորանի հս խորշում 11&descriptionlang=hy&description=&lat=&lon= Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց 13-17 դդ. 11.21/7.2 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Եկեղեցի 12 դ. գ. մ. 11.21/8 Հ թաղածածկ Լուսանկար վերբեռնել


Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին 10 դ., վրկնգ.՝ 1703 թ. գ. մ. 11.21/9 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Ավանիկի 11 դ. 11.21/9.1 Հ ագուցված հվ պատին Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13 դ. 11.21/9.2 Հ ագուցված հս ավանդատան մուտքից վեր Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13 դ. 11.21/9.3 Հ եկեղեցու ներսում, հենած հվ պատին, եռատված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13-14 դդ. 11.21/9.4 Հ ագուցված հվ մուտքից վեր, արտաքուստ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13-14 դդ. 11.21/9.5 Հ հորիզոնական դիրքով կիսով թաղված եկեղեցու հվ մուտքի մոտ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13-14 դդ. 11.21/9.6 Հ ագուցված ամ պատին, մուտքից վեր, արտաքուստ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Մելիքշահի 14 դ. 11.21/9.7 Հ ագուցված հվ պատին, մուտքի մոտ, արտաքուստ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 16-17 դդ. 11.21/9.8 Հ ագուցված հվ ավանդատան մուտքից վեր Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1701 թ. 11.21/9.9 Հ ագուցված հվ ավանդատան հս խորշում, հորիզոնական դիրքով Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար 1345 թ. 11.21/9.10.10 Հ ագուցված հվ պատին, արտաքուստ Լուսանկար վերբեռնել


Եկեղեցի Սբ. Նշան (Սբ. Կարապետ) 13 դ. աե մասում 11.21/10 Հ վրկնգ.՝ 1973-1974 թթ. վրկնգ ճարտ.՝ Յու. Թամանյան Լուսանկար վերբեռնել


Գավիթ 13-14 դդ. 11.21/10.1 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց 13-17 դդ. 11.21/10.2 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 10-11 դդ. 11.21/10.2.1 Հ գավթի ամ պատի մոտ, հենած քարաբեկորներին, ստորին մասը կոտրված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Հոգսադեղի 1305 թ. 11.21/10.2.2 Հ գավթում, կանգնեցված գետնին Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 15-16 դդ. 11.21/10.2.3 Հ գավթում, ստորին մասով խրված հողի մեջ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 15-16 դդ. 11.21/10.2.4 Հ եկեղեու հս կողմում, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը, վերին ձախ մասը կոտրված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Խոնդըշի 1503 թ. 11.21/10.2.5 Հ գավթում, ստորին մասով խրված հողի մեջ, վերին աջ անկյունը կոտրված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Փաշիկի 1549 թ. 11.21/10.2.6 Հ եկեղեու հս կողմում, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը, վերին ձախ մասը վնասված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1550 թ. 11.21/10.2.7 Հ եկեղեցու ամ մասում, հենած պատին, ստորին մասը չի պահպանվել Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 16 դ. 11.21/10.2.8 Հ գավթում, ստորին մասով խրված հողի մեջ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 16 դ. 11.21/10.2.9 Հ եկեղեցու ամ մասում, հենած պատին Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար պարոն Լուսի 1320 թ. 11.21/10.2.10 Հ գավթում, հս պատի մոտ Լուսանկար վերբեռնել


Տապանաքար 15-16 դդ. 11.21/10.2.11 Տ գավթում, սֆինքսաձև Լուսանկար վերբեռնել


Եկեղեցի Սբ. Ստեփանոս (Զորաց եկեղեցի) 14 դ. աե մասում 11.21/11 Հ աե եզրին, Եղեգիս գետի աջ ափին, պատվիրատու՝ Ստեփանոս Տարսայիճ, վրկնգ.՝ 1971-1972 թթ., վրկնգ ճարտ.՝ Յու. Թամանյան Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Իգնատիոսի 13 դ. 11.21/11.1 Հ ագուցված բեմի ամ պատին, արտաքուստ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Գրիգորի 14 դ. 11.21/11.2 Հ ագուցված ամ պատին, արտաքուստ Լուսանկար վերբեռնել


Գավիթ 14 դ. 11.21/11.3 Հ ավերված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 16 դ. 11.21/11.3.1 Հ ընկած գավթում, վերնամասը չի պահպանվել Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց 9-17 դդ. 11.21/11.4 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 14 դ. 11.21/11.4.1 Հ ընկած բակում, ստորին մասը չի պահպանվել Լուսանկար վերբեռնել


Պարիսպ 14 դ. 11.21/11.5 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1247 թ. 1 կմ ամ 11.21/12 Հ գյուղ մտնող ճանապարհից ձախ, որմնափակ, պատվիրատու՝ Գրիգոր Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1273 թ. աե մասում 11.21/13 Հ Զորաց եկեղեցուց 200 մ հվ-ամ, որմնափակ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1313 թ. 1,2 կմ ամ 11.21/14 Հ ճանապարհի աջ եզրին պատվիրատու՝ Էլխաթուն Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1340 թ. 0,5 կմ ամ 11.21/15 Հ գյուղ մտնող ճանապարհից աջ որմնափակ, պատվիրատու՝ Գրիգոր և Մխիթար Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 17 դ. գ. մ. 11.21/16 Հ Սբ. Աստվածածին եկեղեցուց 40 մ հս-ամ, տնամերձում, կանգնեցված գետնին Լուսանկար վերբեռնել


Վանական համալիր. Հերմոնի վանքը (Կնեվանք) 936 թ., 10-17 դդ. 3 կմ աե 11.21/17 Հ Եղեգիս - Հերմոն ճանապարհից 700 մ հս Լուսանկար վերբեռնել


Եկեղեցի Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ 936 թ., 17 դ. 11.21/17.1 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Երեմիայի 1451 թ. 11.21/17.1.1 Հ ագուցված հս պատին Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1458 թ. 11.21/17.1.2 Հ ագուցված հս մույթի ամ երեսին Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1539 թ. 11.21/17.1.3 Հ խորանում վերնամասը չի պահպանվել Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Սարգսի 15-16 դդ. 11.21/17.1.4 Հ ագուցված ամ պատին, մուտքից ձախ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար Անտոն վարդապետի 17 դ. 11.21/17.1.5 Հ եկեղեցու ամ պատի մոտ, մուտքից աջ, վերին աջ անկյունը կոտրված Լուսանկար վերբեռնել


Պարիսպ 16 դ. 11.21/17.2 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց 10-16 դդ. 11.21/17.3 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Վանական համալիր «Ճգնավորի քար անապատ» («Գյոլում բուլաղ») 13-18 դդ. 4 կմ հս-աե 11.21/18 Հ ավերված Լուսանկար վերբեռնել


Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին 13-14 դդ. 11.21/18.1 Հ Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13 դ. 11.21/18.1.1 Հ եկեղեցու ավերակների մեջ, վերնամասը չի պահպանվել, արձանագիր Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 1241 թ. 11.21/18.1.2 Հ եկեղեցու ավերակների մեջ, բեկորված Լուսանկար վերբեռնել


Խաչքար 13-14 դդ. 11.21/18.1.3 Հ եկեղեցու ավերակների մեջ, երկատված Լուսանկար վերբեռնել


Գերեզմանոց 13-14 դդ. 11.21/18.2 Տ Լուսանկար վերբեռնել


Վանական համալիր Քարեվանք 9-10 դդ. 3 կմ հս-աե 11.21/19 Տ Եղեգիսի կիրճում, Հերմոնի վանքից հս, բարձր ժայռի գագաթին Լուսանկար վերբեռնել


Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել