Ելենա Կրիշտոֆ
Ելենա Կրիշտոֆ (հունիսի 16, 1925, Ալուշտա - օգոստոսի 1, 2001, Սիմֆերոպոլ, Ուկրաինա), ռուս գրող, մանկավարժ։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ (1965)։ Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետության վաստակավոր արտիստ (2000)։
| Ելենա Կրիշտոֆ | |
|---|---|
| Ծնվել է | հունիսի 16, 1925 |
| Ծննդավայր | Ալուշտա |
| Մահացել է | օգոստոսի 1, 2001 (76 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Սիմֆերոպոլ, Ուկրաինա |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա |
| Կրթություն | Տավրիդայի Վ. Ի. Վերնադսկու անվան ազգային համալսարան (1950) |
| Մասնագիտություն | գրող, հայրենագետ և ուսուցչուհի |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  |
Կենսագրություն խմբագրել
Ելենա Կրիշտոֆը ծնվել է 1925 թվականի հունիսի 16-ին Ալուշտա քաղաքում։ Հայրը՝ Գեորգի Իվանովիչ Կրիշտոֆը, գյուղատնտես, կոմունիստ էր, աշխատել է Գերմանիայում, ղեկավարել է ծխախոտի պետական ֆերմա Ալուշտայում։ Հայրը մահացել է, երբ դուստրը ինը տարեկան էր։ Մայր՝ Անաստասիա Իվանովնան էր։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին ընտանիքն ապրել է Ղրիմում[1]։
1950 թվականին Ելենան ավարտել է Ղրիմի պետական մանկավարժական ինստիտուտի բանասիրական ֆակուլտետը (1950)։ Որպես ռուսաց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի նշանակվել է Պերվոմայսկոյե գյուղում, որտեղ աշխատել է մինչև 1953 թվականը[2]։ Դպրոցում աշխատելու ընթացքում Կրիշտոֆը զբաղվում է գրավորությամբ և լրագրությամբ։ Տպագրվել է շրջանային և մարզային թերթերում։ Առաջին պատմվածքը՝ «Դպրոցը տափաստանում», տպագրվել է 1956 թվականին «Ղրիմ» անթոլոգիայում։
1959 թվականին նա ստացել է գրական մրցանակ «Արևոտ օր» պատմվածքների ժողովածուի համար։ Միաժամանակ Юность ամսագրում տպագրվել է «Մայիս ամիսը քննություններից առաջ» պատմվածքը[1]։
1954 - 1960 թվականներին եղել է հանրակրթության շրջանային բաժնի տեսուչ[3]։ Ղրիմի հեռուստաալիքի հեռարձակման մեկնարկից հետո Կրիշտոֆը դառնում է գեղարվեստական խմբագրության աշխատակից[1]։
1965 թվականին Ելենան ընդունվել է ԽՍՀՄ գրողների միություն, որի համար ստացել է սենյակ կոմունալ բնակարանում[1]։
Կրիշտոֆի վերջին գիրքը լույս է տեսել 2001 թվականին[1]։
Ելեբնա Կրիշտոֆը մահացել է 2001 թվականի օգոստոսի 1-ին Սիմֆերոպոլում։ Թաղված է Սիմֆերոպոլի Աբդալ գերեզմանատանը[[1]։
Ստեղծագործկան ուղի խմբագրել
Սվետլանա Իգորևնա Մակարենկոն Կրիշտոֆի աշխատանքը բաժանում է վեց խմբի՝ մանկական գրականություն, տեղական պատմություն, գրական դիմանկարներ կամ գրական կյանքի նկարագրություններ, պատմական գործեր, իրական հիմքի վրա ստեղծված պատմություններ և հոգեբանական արձակ[3]։
Կրիշտոֆի «Ալուշտա» ուղեցույցը մի քանի անգամ վերահրատարակվել է՝ արժանանալով Ալուշտայի պետական կառավարման պետական կոմիտեի քարտուղար Էրիկ Պոկրովսկու դրական գնահատականին[1][4]։
1988-ից 1997 թվականներին գրողի վեպերն ու պատմվածքները տպագրվել են «Брега Тавриды» ամսագրում։ Դրանցից են «Մեծ համրը» դետեկտիվ ռետրո վեպը, «Կյանքը պատկերներով», «Նա եկավ և փրկվեց», «Մի կյանքի պատմություն» և «Պերեդելկինոյի պատմություններ» պատմվածքները[3]։ 1991 թվականից մինչև 2001 թվականը նա հրապարակել է շուրջ 30 ստեղծագործություններ «Крымские известия» թերթում[3]։
Նա բազմիցս այցելել է Պերեդելկինոյի ստեղծագործական տուն, որտեղ ընկերացել է գրող Արսենի Տարկովսկու և նրա կնոջ հետ։ Նա Տարկովսկու մասին հուշեր է գրել՝ «Нищий царь», որը տպագրվել է Կիևի «Радуга» ամսագրում, այնուհետև հուշերի ժողովածուում[1]։
1996 թվականին Ելենն Մոսկվայում տպագրելու համար լրագրող Օլեգ Ազարիևին է հանձնել «Наши знакомые в любви и гневе» վեպի տեքստը։ Սակայն վեպը չհաջողվեց տպագրել։ Ազարիեւն առաջարկել է գրողին ավելի թեթեւ ժամանակակից վեպ գրել։ Երկու տարի անց Կրիշտոֆը Ազարիևին հանձնեց «Կինը սիրո և ծովի ֆոնին» վեպը, սակայն դրա հրատարակումը նույնպես չկայացավ[3] Նա Ալեքսանդր Պուշկինի մասին «Для сердца нужно верить» վեպի հեղինակն է, որը հրատարակվել է Ղրիմում 1988 թվականին և վերահրատարակվել 1997 թվականին Մոսկվայում[1]։
«Ղրիմի լեգենդները» (2001) գրքի հրատարակման համար Կրիշտոֆը վաճառել է Ալուշտայում գտնվող իր տունը[1]։
Մրցանակներ խմբագրել
Հիշատակ խմբագրել
Երկեր խմբագրել
Ելենա Կրիշտոֆը հեղինակ է բազմաթիվ վեպերի, պատմվածքների ժողովածուների[1][9]։
- Утро каждого дня, 1963
- Рассказы о Крыме, 1968
- Ищу судьбу, 1974
- Кто будет капитаном?, 1961
- Попытка старомодного романа, 1983
- Рассказы о Крыме, 1968
- Сто рассказов о Крыме, 1985.
- Если бы ты был моим сыном, 1972
- Повесть о веселом сердце, 1960
Գրականություն խմբագրել
- Макаренко С. И. Роман Е. Г. Криштоф «Мальчики и девочки»: сюжетные линии и построение образов // Ученые записки Крымского федерального университета имени В. И. Вернадского. Филологические науки. — 2015. — № 1.
- Шудря Н. М. Криштоф Олена Георгіївна // Українська літературна енциклопедія.
- Азарьев Олег Геннадьевич // Елена Криштоф как человек и писатель (К 90-летию со дня рождения): Эссе // Золотой Пегас (Симферополь), 2015, № 1 — с.314-318
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Олег Азарьев. Елена Георгиевна Криштоф Արխիվացված 2020-02-24 Wayback Machine
- ↑ «Первомайский районный совет АРК — Историческая справка». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 30-ին.
{{cite web}}: no-break space character in|title=at position 32 (օգնություն) - ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Макаренко С. И. Творчество Елены Криштоф: по страницам неизвестных текст Արխիվացված 2018-09-21 Wayback Machine // Современная картина мира: крымский контекст : коллект. моногр. Кн. 1 / Т. В. Аржанцева, Г. Ю. Богданович, С. С. Дикарева и др. ; [под ред. Г. Ю. Богданович]. — Симферополь : Издательство ,2017. — 382 с.
- ↑ Кармазина Н. В. Оригинальный жанр крымской литературы: путеводители по Крыму 50-х — 80-х гг. XX века Արխիվացված 2018-11-03 Wayback Machine
- ↑ «О присуждении государственных премий Республики Крым за 1995 год». Верховна Рада України. Законодавство АР Крим. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 26-ին.
- ↑ Решение президиума Верховной Рады Автономной Республики Крым
- ↑ «В Первомайской районной библиотеке прошло заседание литературной гостиной». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 30-ին.
- ↑ «Алуштинский историко-краеведческий музей». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 30-ին.
- ↑ Жердева Анастасия. Крымские легенды как часть мировой культуры Արխիվացված 2020-04-30 Wayback Machine