Ելենա Նիկոլաևնա Կնյազևա (դեկտեմբերի 23, 1959(1959-12-23), Մոսկվայի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), ռուս փիլիսոփա, գիտության փիլիսոփայության և իմացաբանության ոլորտի, բարդ համակարգերի ինքնակազմակերպման տեսության փիլիսոփայական խնդիրների (սիներգետիկա), էվոլյուցիոն իմացաբանության, միջառարկայական հետազոտությունների մեթոդաբանության, էնակտիվիզմի մասնագետ։ Փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր։ «Բարձրագույն տնտեսագիտական դպրոց» ազգային հետազոտական համալսարանի փիլիսոփայության դպրոցի պրոֆեսոր[2]։ Հեղինակ է 10 մենագրությունների և բազմաթիվ գիտական հոդվածների, որոնք տպագրվել են այդ թվում նաև «Вопросы философии», «Философские науки», «Լոգոս», «Journal for General Philosophy of Science» ամսագրերում։

Ելենա Կնյազևա
Ծնվել էդեկտեմբերի 23, 1959(1959-12-23) (64 տարեկան)
Մոսկվայի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Մասնագիտությունուսուցչուհի և փիլիսոփա
Հաստատություն(ներ)Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի փիլիսոփայության ինստիտուտ և Էկոնոմիկայի բարձրագույն դպրոց
Գործունեության ոլորտԳիտության փիլիսոփայություն[1] և իմացաբանություն[1]
Ալմա մատերՄոսկվայի պետական մանկավարժական համալսարան
Գիտական աստիճանփիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն[1]
Գիտական ղեկավարSergei Kurdyumov?
Կայքhse.ru/staff/knyazeva

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1959 թվականի դեկտեմբերի 23-ին Մոսկվայի մարզում։

Սովորել է Մոսկվայի թիվ 52 մաթեմատիկական դպրոցում (այժմ՝ թիվ 1514 գիմնազիա)։ 1982 թվականին ավարտել է Մոսկվայի մանկավարժական պետական համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետը (գերազանցության դիպլոմ)։ 1982-1985 թվականներին սովորել է Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Փիլիսոփայության ինստիտուտի առկա ասպիրանտուրայում։ 1985 թվականին պաշտպանել է փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճանի հայցման ատենախոսություն՝ «Դետերմինիզմի սկզբունքը դիալեկտիկական տրամաբանության մեջ» թեմայով (մասնագիտություն 09.00.01 — դիալեկտիկական և պատմական մատերիալիզմ)[3]։ 1994 թվականին ՌԳԱ փիլիսոփայության ինստիտուտում պաշտպանել է փիլիսոփայական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճանի հայցման ատենախոսություն «Գիտական գիտելիքների Էվոլյուցիա. ինքնակազմակերպման գործընթացներ» թեմայով (մասնագիտություն 09.00.01 — գոյաբանություն և գիտելիքի տեսություն)[4]։

1985-2013 թվականներին գիտական հետազոտություններ է անցկացրել Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի փիլիսոփայության ինստիտուտում։ 2008-2013 թվականներին եղել է այդ ինստիտուտի էվոլյուցիոն իմացաբանության սեկտորի վարիչ։ 1996 թվականին եղել է Մոսկվայի միջազգային սիներգետիկ ֆորումի կազմակերպիչներից մեկը[5]։

2004-2012 թվականներին դասավանդել է ՌԴ Նախագահին առընթեր պետական ծառայության ռուսական ակադեմիայում։ 2006-2018 թվականներին դասավանդել է Մոսկվայի Ի․ Սեչենովի անվան առաջին պետական բժշկական համալսարանում։

2013 թվականից ազգային հետազոտական համալսարանի «Բարձրագույն տնտեսագիտական դպրոց» փիլիսոփայության դպրոցի պրոֆեսոր է։

Բարդության տեսության (Իլյա Պրիգոժինի, Գ. Հաքենի, Է. Մորենի, Կ. Մայնցերի, Վ. Էբելինգի), էվոլյուցիոն իմացաբանության և բիոէթիկայի վերաբերյալ աշխատանքների թարգմանիչ է։

Գիտական աշխատություններ խմբագրել

Մենագրություններ խմբագրել

  • Князева Е. Н., Курдюмов С. П. Законы эволюции и самоорганизации сложных систем. М.: Наука, 1994. 236 с. (Кибернетика-неограниченные возможности и возможные ограничения) ISBN 5-02-006975-2
  • Князева Е. Н. Одиссея научного разума. Синергетическое видение научного прогресса. М.: ИФ РАН, 1995. 228 с.
  • Князева Е. Н., Курдюмов С. П. Основания синергетики: Режимы с обострением, самоорганизация, темпомиры. СПб.: Алетейя, 2002. 414 с.
  • Князева Е. Н., Курдюмов С. П. Основания синергетики. Синергетическое мировидение. М.: КомКнига, 2005. 240 с.- Изд.3, доп. М.: УРСС, 2010.
  • Князева Е. Н., Курдюмов С. П. Основания синергетики. Человек, конструирующий себя и своё будущее. М.: КомКнига, 2006. 232 с. (Изд.4, доп. М.: УРСС, 2011).
  • Князева Е. Н., Курдюмов С.П. Синергетика: нелинейность времени и ландшафты коэволюции. М.: КомКнига, 2007. 272 с. (Изд.2, М.: УРСС, 2011).
  • Алюшин А. Л., Князева Е. Н. Темпомиры. Скорость восприятия и шкалы времени. М.: ЛКИ/ УРСС, 2008. 240 с. (Изд.3, стереотип. URSS. 2014).
  • Бескова И. А., Князева Е. Н., Бескова И. А. Природа и образы телесности. М.: Прогресс-Традиция, 2011. 456 с. .
  • Князева Е. Н. Энактивизм: новая форма конструктивизма в эпистемологии. М., СПб.: Центр гуманитарных инициатив, 2014. — 352 с.
  • Князева Е. Н. Инновационная сложность / отв. ред. Е. Н. Князева. — СПб.: Алетейя, 2016. — 608 с. ISBN 978-5-906823-11-3
  • Князева Е. Н. Философия науки. Междисциплинарные стратегии исследований. М.: Юрайт, 2019.

Անթոլոգիաներ խմբագրել

Գիտական խմբագիր, կազմող, թարգմանությունների հեղինակ․

Հոդվածներ խմբագրել

  • Князева Е.Н. Биосемиотика: истоки междисциплинарного направления // Вопросы философии. 2018. № 11. С. 86-98.
  • Alyushin A., Knyazeva H. Realism versus Constructivism in Their Competition for Dominance in Politics: The Case of Russia. // Axiomathes. 2018. Vol.28. No.3. P.345-361.
  • Куркина Е. С., Князева Е. Н. Методология сетевого анализа социальных структур // Философия науки и техники. 2017. Т. 22, № 2. С. 120—135.
  • Князева Е.Н. Мудрость среды: идеи Ф. де Соссюра, Ф. Гваттари, Р. Тома в контексте развития биосемиотики // Философские науки. 2016. № 9. С. 61-76.
  • Князева Е.Н. Возвращение к единству: методологические аспекты эволюционного холизма // Вестник Томского государственного университета. Философия. Социология. Политология. 2016. № 35 (3). С. 23-35.
  • Князева Е.Н. Универсальный эволюционизм: паттерны, которые связывают // Философские науки. 2015. № 3. С. 90-103.
  • Князева Е.Н. Понятие «Umwelt» Я. фон Икскюля и его значимость для современной эпистемологии // Вопросы философии. 2015. № 5. С. 30-43.
  • Князева Е.Н. Познание как смыслопорождающая деятельность: на перекрёстке биосемиотики и когнитивной науки. // Praxema. Проблемы визуальной семиотики. 2014. № 2. С. 26-44.
  • Куркина Е. С., Князева Е. Н. С. П. Курдюмов и его эволюционная модель динамики сложных систем // Известия высших учебных заведений «Прикладная нелинейная динамика». 2013. Т. 21. № 4. С.93-114.
  • Князева Е. Н. Энактивизм: концептуальный поворот в эпистемологии // Вопросы философии. 2013. № 10. С. 91-104.
  • Князева Е.Н. Инновационная сложность с позиции энактивизма // Философский журнал. 2013. № 1 (10). С.121-134.
  • Князева Е. Н. Трансдисциплинарные стратегии исследования // Вестник Томского государственного педагогического университета, 2011, № 10, С. 193—201.
  • Князева Е.Н. Идея эмерджентной эволюции в воззрениях Э. Морена, И. Стенгерс и Ж. де Роснэ // Философские науки. 2011. № 9. С. 99-115.
  • Knyazeva H. The Russian Cosmism and the Modern Theory of Complexity: The Comparative Analysis // Analecta Husserliana. 2011. Vol. 107 (Astronomy and Civilization in the New Enlightenment). P.229-235.
  • Князева Е. Н. Конструктивистская эпистемология // Философские науки. 2010, № 11. С.88-103.
  • Князева Е. Н. Как возможно мышление о сложном и управление сложностью? // Вопросы философии. 2010, № 10. С.81-83.
  • Князева Е.Н. Телесно-ориентированный подход в эпистемологии // Эпистемология и философия науки. 2010, № 1. С.42-49.
  • Князева Е. Н., Куркина Е.С. Мыслитель эпохи междисциплинарности // Вопросы философии. 2009, № 9. С. 116—131.
  • Князева Е. Н. Ускользающее настоящее // Человек. 2009. № 1. С. 5-18.
  • Алюшин А. Л., Князева Е. Н. Многоуровневое темпоральное строение реальности // Вопросы философии. 2007, № 12. С. 81-96.
  • Алюшин А. Л., Князева Е. Н. Эндофизика и временные шкалы виртуального восприятия. // Вопросы философии. 2007. № 2. С.80-95.
  • Князева Е.Н. Нелинейная паутина познания // Человек. 2006. № 2. С.21-33.
  • Князева Е.Н. Творческий путь Франсиско Варелы: от теории автопоэзиса до новой концепции в когнитивной науке. // Вопросы философии. 2005. № 8. С.91-104.
  • Алюшин А. Л., Князева Е.Н. Скорость восприятия // Вопросы философии. 2004. № 9. С.135-148.
  • Knyazeva, H. The Complex Nonlinear Thinking: Edgar Morin’s Demand of a Reform of Thinking and the Contribution of Synergetics // World Futures. The Journal of General Evolution. 2004. Vol.60. N. 5-6. P.389-405.
  • Knyazeva H. Self-Reflective Synergetics // Systems Research and Behavioral Science. 2003. Vol. 20. N 1. P. 53-64.
  • Князева Е., Туробов А. Познающее тело. Новые подходы в эпистемологии // Новый мир. 2002. № 11. С.136-154.
  • Князева Е. Н. Саморефлексивная синергетика // Вопросы философии. 2001. № 10. С.99-113.
  • Haken H., Knyazeva H. Synergetik: zwischen Reduktionismus und Holismus // Philosophia Naturalis. 2000. Bd.37. Hf.1. S.21-44.
  • Haken H., Knyazeva H. [1] // Journal for General Philosophy of Science. 2000. Vol.31. N 1. P.57-73.
  • Князева Е., Туробов А. Единая наука о единой природе // Новый мир. 2000. № 3. С.161-178.
  • Knyazeva, Helena. Synergetics and the Images of Future // Futures. 1999. Vol.31, N 3/4. P.281-290.
  • Князева Е. Н. Сложные системы и нелинейная динамика в природе и обществе // Вопросы философии. 1998, № 11. С.138-143.
  • Knyazeva, Helena and Haken, Hermann. Perché l’Impossible è Impossible // Pluriverso. Milano, 1997. Anno 2, N 4. P.62-66.
  • Князева Е. Н., Курдюмов С. П. Антропный принцип в синергетике // Вопросы философии. 1997, № 3. С. 62-79.
  • Князева Е. Н. Международный Московский синергетический форум. // Вопросы философии. 1996, № 11. С.148-152.
  • Князева Е. Н., Курдюмов С. П. Синергетика как средство интеграции естественнонаучного и гуманитарного образования // Высшее образование в России. 1994, № 4. С.31-36.
  • Князева Е. Н., Курдюмов С. П. Интуиция как самодостраивание. // Вопросы философии. 1994, № 2. С.110-122.
  • Князева Е. Н., Курдюмов С. П. Синергетика: начала нелинейного мышления // Общественные науки и современность. 1993, № 2. С.38-51.
  • Князева Е. Н., Курдюмов С. П. Синергетика как новое мировидение: диалог с И.Пригожиным(չաշխատող հղում) // Вопросы философии. 1992, № 12. С.3-20.

Ընտրյալ թարգմանություններ խմբագրել

  • Майнцер К. Исследуя сложность: от искусственной жизни и искусственного интеллекта к киберфизическим системамԱրխիվացված 2019-03-31 Wayback Machine // Философия науки и техники. 2015. № 2(20). С. 85-105.
  • Майнцер К. Вызовы сложности в XX веке. Междисциплинарное введение // Вопросы философии. 2010, № 10. С.84-98.
  • Энгельгардт Х. Т. Почему не существует глобальной биоэтики // Человек. 2008. № 1. С.74-82.
  • Морен Э. Образование в будущем: семь неотложных задач. // Синергетическая парадигма. Синергетика образования. М.: Прогресс-Традиция, 2007. С.26-96.
  • Морен Э. Метод. Природа Природы. М.: Прогресс-Традиция, 2005. 463 с. — Изд. 2-е, доп. М.: «Канон+» РООИ «Реабилитация», 2013. 488 с.
  • Касс Л. Р. Нестареющие тела, счастливые души: Биотехнология в погоне за совершенством // Вызов познанию: Стратегии развития науки в современном мире. М.: Наука, 2004. С.282-308.
  • Пригожин И. Кость ещё не брошена. // Синергетическая парадигма. Нелинейное мышление в науке и искусстве. М.: Прогресс-Традиция, 2002. С.15-21.
  • Фолльмер Г. По разные стороны мезокосма // Человек. 1993. № 2. С.5-11.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. «Князева Елена Николаевна» (ռուսերեն). www.hse.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 1-ին.
  3. Князева, Елена Николаевна. Принцип детерминизма в диалектической логике: дисс. … канд. филос. наук : 09.00.01. — Москва, 1985. — 174 с.
  4. Князева, Елена Николаевна. Эволюция научного знания: процессы самоорганизации: автореф. дис. … д-ра филос. наук : 09.00.01 / Рос. АН Ин-т философии. — Москва, 1994. — 39 с.
  5. «Московский международный синергетический форум». www.rinotel.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 1-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել