Դուբինին եղբայրների հուշարձան (Մոզդոկ)
Դուբինին եղբայրների հուշարձան (ռուս.՝ Памятник братьям Дубининым), հուշարձան Ռուսաստանի Հյուսիսային Օսիայի Հանրապետության Մոզդոկ քաղաքում։ Նվիրված է աշխարհում նավթաթոր առաջին գործարաններից մեկի հիմնադիրներ Վասիլի, Գերասիմ և Մակար Դուբինիններին։ Հուշարձանը տեղադրվել է Մոզդոկի թիվ 1 գիշերօթիկ դպրոցի մոտ գտնվող մանկական զբոսայգում 1983 թվականի օգոստոսին[1]։
 | |
|---|---|
 | |
 | |
| Տեսակ | հուշարձան |
| Ստեղծում | 1983 |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Բնակավայր | Մոզդոկ |
| Շինության ձև | Խմբաքանդակ |
| Ներկա վիճակ | Կանգուն |
Պատմություն խմբագրել
1823 թվականին քաղաքի բնակիչներ՝ ճորտ գյուղացիներ Դուբինին եղբայրները (Վասիլին, Գերասիմը և Մակարը), Մոզդոկում կառուցեցին աշխարհում նավթաթոր առաջին գործարաններից մեկը, որտեղ սկսեցին նավթից կերոսին ստանալ։ Հայտնագործումն արտոնագրվել էր Եվրոպայում, իսկ ավագ եղբայրը՝ Վասիլին, ընտրվել էր Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր ակադեմիկոս, կայսր Նիկոլայ I-ն էլ 1847 թվականին նրան պարգևատրել էր «Օգտակարության համար» արծաթե մեդալով[1][2]։
Դուբինին եղբայրների գործունեությունը չի ստացել անհրաժեշտ աջակցություն, սակայն գործարանը գոյատևել է մոտ 20 տարի։ Այս ժամանակահատվածում այն արտադրել է հազարավոր փութ կերոսին, որն արտահանվել է Ռուսաստանի տարբեր շրջաններ[2] և նույնիսկ Մոսկվա[1]։
1847 թվականին իմամ Շամիլի խմբերից մեկի՝ բնակավայրի վրա հարձակումը ոչնչացրեց եղբայրների նավթամշակող գործարանը[1]։
Ի հիշատակ նավթավերամշակման գործի ռահվիրաների՝ 1983 թվականի օգոստոսին Մոզդոկ քաղաքի թիվ 1 գիշերօթիկ դպրոցի մոտ գտնվող մանկական զբոսայգում տեղադրվել է Դուբինին եղբայրների հուշարձանը։ Նրա հեղինակն է ՌԴ վաստակավոր նկարիչ, ԽՍՀՄ նկարիչների միության անդամ քանդակագործ Միխայիլ Ձբոևը[1][2]։
Դուբինին եղբայրների անունով կոչվում է նաև քաղաքի փողոցներից մեկը, իսկ Մոզդոկի գավառագիտության թանգարանում կա ցուցադրություն, որը նվիրված է նրանց հայտնագործությանը[1][2]։