Վիքիպեդիա

Դոմենիկո Ռոբուստի

Դոմենիկո Ռոբուստի (իտալ.՝ Domenico Robusti), Դոմենիկո Տինտորետտո մականունով (իտալ.՝ Domenico Tintoretto, 1560[1][2][3][…], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[4] - մայիսի 17, 1635(1635-05-17)[5][6], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[7]), Վերածննդի դարաշրջանի իտալացի նկարիչ։ Վենետիկյան գեղանկարչության դպրոցի ներկայացուցիչ։

Դոմենիկո Ռոբուստի
Ծնվել է1560[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[4]
Վախճանվել էմայիսի 17, 1635(1635-05-17)[5][6]
Մահվան վայրՎենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[7]
Քաղաքացիություն Վենետիկի հանրապետություն
Մասնագիտություննկարիչ
ԹեմաներԿերպարվեստ[8]
Ուշագրավ աշխատանքներPortrait of a Young Man, possibly G. Pesaro?
ՀայրՏինտորետտո
ՄայրFaustina de Vescovi?
 Domenico Tintoretto Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Վենետիկում 1560 թվականի նոյեմբերի 27-ին։ Նա հայտնի վենետիկցի նկարիչ Յակոպո Ռոբուստիի՝ Տինտորետտո մականունով, և նրա կնոջ՝ Ֆաուստինայի՝ առաջնեկն էր։ Մոտ 1580 թվականին Դոմենիկոն սկսել է աշխատել հոր արհեստանոցում նկարներ ստեղծելու պատվերների վրա։ Դեռ 1578 թվականին նա նրա հետ մասնակցել է Մանտուան դուքս Գուլյելմոյի պատվերի հետևյալ աշխատանքներին. «Գոնսագայի տան փառքը» նկարների շարք ստեղծմանը, որը փառաբանում էր Մանտուանի մարգարիտների և դքսերի ռազմական սխրանքները։ Դոմենիկոն նկարչությունն ավարտել է իր հորից հետո՝ վենետիկցի Դոգես Անդրեա Գրիտիի, Նիկոլո դա Պոնտեի և Ալվիզ Մոցենիգոյի պատվերով։ Նրա վրձինը առկա է «Արշալույսի ճակատամարտ», «Վենետիկի հաղթարշավ. Ծովերի թագուհի», «Դոգե Նիկոլո դա Պոնտեի հաղթանակ» և «Դրախտ» նկարներում[9]։

Մոտ 1583 թվականին նա ստեղծել է մի շարք նկարներ կրոնական թեմաներով. «Սուրբ Աստվածածնի ամուսնությունը», «Յոահիմի վտարումը տաճարից» և «Մոգերի երկրպագությունը» Կլարիսայի կանանց համար Սանտա Մարիա Մաջիորե վանքից։ Վերջին երկու նկարներն այժմ գտնվում են Վենետիկի Սան Տրովասո տաճարում։ Նրա նկարած կտավներից մի քանիսը վերագրվել են հոր խոզանակին։ Սրանք, առաջին հերթին, բազմաթիվ զոհասեղանյան նկարներ են, օրինակ՝ «Քրիստոսի խարազանումը» և «Քրիստոսի համբարձումը» մոտ 1588 թվականին և Տինտորետտոյի ավագ նկարների «Քրիստոսի մկրտությունը» և «Քրեակատարող Մագդալենան» նկարների կրկնօրինակները։ Հոր մասնակցությամբ նա նաև նկարել է Դոժեսի դիմանկարները Մեծ խորհրդի դահլիճի համար[9][10]։

1585 թվականին, հետևելով իր հորն ու պապին, Դոմենիկո Ռոբուստին դարձել է Սուրբ Մարկոսի եղբայրության անդամ, որի համար նկարել է «Սուրբ Մարկոսի տեսիլքը» նկարը։ 1590-ականների սկզբին նա նաև դարձել է վաճառականների եղբայրության անդամ, ինչը մեծապես ավելացրել է նրա պատվերների քանակը։ Տինտորետտո-կրտսերի վերջին աշխատանքները, իր հայրիկի հետ միասին, Սան Ջորջիո Մաջորե եկեղեցուց ստացված «Սրբեր Կոսմասի և Դամիանոսի նահատակությունը» և «Սուրբ Աստվածածնի թագադրումը Բենեդիկտյանների համար» կտավներն էին, որոնք նկարել են 1593-1594 թվականներին։ Միաժամանակ նա զբաղվել է վենետիկյան տաճարների նկարչությամբ[9][10]։

1594 թվականի մայիսին՝ հոր մահից հետո, Դոմենիկոն ժառանգել է իր արտադրամասը։ Իր կարիերայի այս շրջանում, բացի կրոնական թեմաների վրա աշխատելուց, նա սկսել է ակտիվորեն նկարել դիմանկարներ։ 1598-1599 թվականներին Դոմենիկոն աշխատել է Ֆերարայի դատարանում, որտեղ նա նկարել է Ավստրիայի Մարգարետի դիմանկարը, և Մանտուայում, որտեղ նկարել է Մանտուայի դուքս Վինչենցո I-ին։ Հաճախորդները գոհ էին նրա կատարած աշխատանքից։ Սակայն Դոմենիկոն իր ծննդավայրում սկսել է պատվերներ կորցնել։ Նրան հաջողվել է զարգացնել սեփական գեղարվեստական լեզուն, բայց հաճախորդները ցանկանում էին նկարչի կտավներում տեսնել նրա հոր վրձինը։ Իրոք, Դոմենիկոյի նկարների մեծ քանակությունը երբեմն բացասաբար էր ազդում դրանց որակի վրա։ Նա անընդհատ փորձեր էր կատարում նկարչության տեխնիկայի մեջ։ Նման փորձերի հաջող օրինակ է Սբ. Էնթոնիի գայթակղությունների էսքիզների շարքը, որն այժմ պահվում է Լոնդոնի Բրիտանական թանգարանում։ Միակ ժանրը, որում նա ճանաչում է ստացել իր ժամանակակիցներից, դիմանկարն էր[9][10]։

Դոմենիկոն վաղ տարիքից գրականության սիրահար էր։ Նա հաճախել է գրական ընթերցումների իր ծննդավայրում։ Նկարչի ընկերներն էին Լոդովիկո Արիոստոն և Օրկվատո Տասսոն։ Վերջինիս բանաստեղծությունը՝ «Երուսաղեմի ազատագրվածը», ոգեշնչել է նրան նկարել «Կլորինդայի մահը», որն այժմ գտնվում է Հյուսթոնի Գեղարվեստի թանգարանում։ Նա նաև ընկերություն էր անում բանաստեղծներ Գվիդո Կազոնիի և Սելիո Մագնոյի հետ։

Վերջին տարիներին Դոմենիկոն աշխատել է առաքյալ Հովհաննես Ավետարանիչի կյանքից տասը նկարների շարքի վրա՝ Վենետիկում այս սրբի եղբայրության համար։ Նկարիչը չի ամուսնացել և սերունդ չի թողել։ Կաթվածից հետո նա մահացել է 1635 թվականի մայիսի 17-ին իր ծննդավայրում։ Դոմենիկոն որպես իր ժառանգներ նշել է իր կրտսեր եղբայրներին և օգնական Սեբաստիան Կասերին։ Տինտորետտո կրտսերը թաղվել է Մադոննա դել Օրտոյի տաճարում գտնվող ընտանեկան գերեզմանում՝ հոր և պապի կողքին[9]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Public Catalogue Foundation — 2003.
  2. ↑ 2,0 2,1 Domenico Tintoretto
  3. ↑ 3,0 3,1 Domenico Tintoretto
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Union List of Artist Names — 2017.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 RKDartists (նիդերլ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Union List of Artist Names — 2021.
  8. ↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Grosso
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Museo del Prado

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • Grosso M. — Dizionario Biografico degli Italiani — Volume 88 (2017)«Robusti, Domenico, detto Tintoretto». www.treccani.it. Վերցված է 18.5.2018-ին.(իտալ.)
  • «Tintoretto, Domenico». www.museodelprado.es — Museo del Prado. Վերցված է 18.5.2018-ին.(անգլ.)
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դոմենիկո Ռոբուստի» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Դոմենիկո_Ռոբուստի&oldid=9739411» էջից