Վիքիպեդիա

Դմիտրի Տրենին

Դմիտրի Վիտալևիչ Տրենին (ռուս.՝ Дмитрий Витальевич Тренин, սեպտեմբերի 11, 1955(1955-09-11)[2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), խորհրդային և ռուսաստանցի քաղաքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու։ 2008-2022 թվականներին եղել է Քարնեգի մոսկովյան կենտրոնի տնօրեն[3]։ Ռուսաստանի արտաքին և պաշտպանական քաղաքականության խորհրդի անդամ է։ Լինելով ռուսական ռազմական հետախուզության գնդապետ՝ 21 տարի ծառայել է խորհրդային և ռուսական ցամաքային զորքերում, մինչև 1994 թվականին կմիանար Քարնեգի կենտրոնին[4][5]։

Դմիտրի Տրենին
ռուս.՝ Дмитрий Тренин[1]
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 11, 1955(1955-09-11)[2] (69 տարեկան)
ԾննդավայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ[2]
Քաղաքացիություն Ռուսաստան
ԿրթությունԽՍՀՄ պաշտպանության նախարարության ռազմական ինստիտուտ (1977)[1] և ՌԳԱ ԱՄՆ և Կանադայի ինստիտուտ (1984)[1]
Գիտական աստիճանպատմական գիտությունների թեկնածու
Մասնագիտությունքաղաքագետ և սպա
 Dmitri Trenin Վիքիպահեստում

Հայտնի «Ուժերի նոր բալանս» գրքի հեղինակն է, որը 2022 թվականին Newmag հրատարակչության կողմից հրատարակվել է նաև հայերեն[6]։

Կենսագրություն

խմբագրել

Ծնվել է 1955 թվականի սեպտեմբերի 11-ին Մոսկվայում։ 1977 թվականին Մոսկվայում ավարտել է ԽՍՀՄ պաշտպանության նախարարության ռազմական ինստիտուտը։ 1972-1993 թվականներին Տրենինը ծառայել է խորհրդային և ռուսական զինված ուժերում։ Նա զինվորական պաշտոններ է զբաղեցրել ինչպես Խորհրդային միության տարածքում, այնպես էլ դրա սահմաններից դուրս, ներառյալ Հռոմում ՆԱՏՕ-ի պաշտպանական քոլեջում առաջին ոչ ՆԱՏՕ-ական ավագ հետազոտողի պաշտոնը[7]։

1978-1983 թվականներին եղել է Գերմանիայում խորհրդային զորախմբի (Պոտսդամ) արտաքին հարաբերությունների բաժնի կապի սպա, իսկ 1983-1993 թվականներին՝ ԽՍՀՄ ՊՆ ռազմական ինստիտուտի ավագ դասախոս։ 1984 թվականին պատմական գիտությունների դոկտոր Յուրի Դավիդովի գիտական ղեկավարությամբ ԽՍՀՄ ԳԱԱ ԱՄՆ-ի և Կանադայի ինստիտուտում պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն՝ ստանալով պատմական գիտությունների թեկնածուի կոչում։ Նրա գիտական աշխատության թեման եղել է «Արևմտյան Բեռլինի նկատմամբ ԱՄՆ քաղաքականությունը (70-80-ական թվականներ)»[8]։

1985-1991 թվականներին Տրենինը եղել է Ժնևում միջուկային և տիեզերական զինատեսակների հարցերով խորհրդա-ամերիկյան բանակցություններում խորհրդային պատվիրակության անդամ։ 1993-1997 թվականներին աշխատել է Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Եվրոպայի ինստիտուտում՝ որպես ավագ գիտաշխատող, իսկ արդեն 1993-1994 թվականներին Բրյուսելի ազատ համալսարանում աշխատել է որպես հրավիրյալ դասախոս։

2008-2022 թվականներին գլխավորել է Քարնեգիի մոսկովյան կենտրոնը[9]։ 2011 թվականից անդամակցում է Ռուսաստանի միջազգային հարաբերությունների խորհրդին, որը 2011 թվականին ստեղծվել է Դմիտրի Մեդվեդևի հրամանագրով[10]։

Քարնեգիի մոսկովյան կենտրոն

խմբագրել

2008 թվականի դեկտեմբերի 22-ին Տրենինը դարձել է Քարնեգիի մոսկովյան կենտրոնի առաջին ռուսաստանցի տնօրենը[11]։ Տրենինը նաև գլխավորել է Քարնեգիի մոսկովյան կենտրոնի հետազոտական խորհուրդն ու արտաքին ու անվտանգային քաղաքականության ծրագիրը։ 2022 թվականից նա չի աշխատում այդ կառույցում, որն ռուս-ուկրաինական պատերազմի պատճառով հեռացել է Ռուսաստանից[5]։

Տրենինը Ռազմավարական հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտի (Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիա), Միջազգային հարաբերությունների խորհրդի (Մոսկվա, ՌԴ)[12], Միջազգային հետազոտությունների ռուսական ասոցիացիայի (Մոսկվա) և Ռազմական գիտությունների շվեդական թագավորական ակադեմիայի անդամ է։ Բացի այդ, նա նաև Մոսկվայի քաղաքագիտության դպրոցի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ է[13]։ Անդամակցում է նաև Եվրոպական առաջնորդության ցանցին[14]։

Հայացքներ

խմբագրել

Տրենինն աջակցում է Ռուսաստանին՝ «Արևմուտքի հետ իր պայքարում»։ Նա նաև քննադատել է այն մարդկանց, որոնք Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժումից հետո լքել էին Ռուսաստանը[15]։

Քննադատություն

խմբագրել

Վերլուծելով Տրենինի ռուս-ուկրաինական ճգնաժամի և ռուս-ամերիկյան հարաբերությունների վերաբերյալ թեզերը՝ ռուս քաղաքական վերլուծաբան Անդրեյ Պիոնտկովսկին Տրենինին անվանել է «Կրեմլի էլիտար քարոզիչ, որը թիրախավորել է արևմտյան փորձագիտական լսարանը»[16][17]։

Ամերիկացի լրագրող Ջեյմս Քիրչիքի կարծիքով, որը Տրենինի գլխավորած Քարնեգի մոսկովյան կենտրոնում հետազոտել է 2012 թվականին Վլադիմիր Պուտինի վերընտրությունը, Տրենինը մեծապես սկսել էր ընդունել պուտինամետ դիրքորոշում։ Դա հանգեցրեց ուղեղային կենտրոնի Հասարակական և տարածաշրջանային ծրագրի ղեկավար Նիկոլայ Պետրովի, կենտրոնի պաշտոնաթերթի գլխավոր խմբագիր Մարիա Լիպմանի և ռուս քաղաքագետ Լիլիա Շևցովայի հրաժարականներին։ Նրանք բոլորը քննադատում էին Պուտինի վարած քաղաքականությունը[18]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 https://carnegie.ru/experts/489
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 https://www.kommersant.ru/doc/4838981
  3. ↑ «Экс-глава Московского центра Карнеги раскритиковал уехавших из России». РБК (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 25-ին.
  4. ↑ Who is Dimitri Simes And Why Is He Trying To Sink Mayflower? Investigation by Yuri Felshtinsky GordonUA.com (uk)
  5. ↑ 5,0 5,1 «Dmitri Trenin». Carnegie Endowment for International Peace (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-09-10-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 4-ին.
  6. ↑ info@f-s.am, FutureSystems. «Ուժերի նոր բալանս». Newmag Publishing House. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  7. ↑ WikiStrat Consulting. «Dr. Dmitri Trenin | Wikistrat». Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 7-ին.
  8. ↑ Тренин, Дмитрий Витальевич. Политика США в отношении Западного Берлина (70-е — 80-е гг.) : дисс. … канд. ист. наук : 07.00.05. — Москва, 1983. — 212 c.
  9. ↑ «Биография Д. Тренина на сайте Московского центра Карнеги». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
  10. ↑ «РСМД: Дмитрий Витальевич Тренин». Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 22-ին.
  11. ↑ Carnegie Endowment for International Peace. «Dmitri Trenin Appointed Director, Carnegie Moscow Center». Carnegie Endowment for International Peace. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 1-ին.
  12. ↑ Russian International Affairs Council. «RIAC :: Members». Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 7-ին.
  13. ↑ Московская школа гражданского просвещения. «Московская школа гражданского просвещения :: Эксперты». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 7-ին.
  14. ↑ «Senior Network». www.europeanleadershipnetwork.org (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  15. ↑ «Экс-директор Московского центра Карнеги не поддержал уехавших из России граждан» [The ex-director of the Carnegie Moscow Center did not support the citizens who left Russia]. Bfm.ru (ru) (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 4-ին.
  16. ↑ Одним броском костей… - Ekho Moskvy, 11 February 2022
  17. ↑ Андрей Пионтковский: The Beginning of the End - Radio Free Europe/Radio Liberty, 8 August 2017
  18. ↑ Kirchick, James (2015 թ․ հուլիսի 27). «How a U.S. Think Tank Fell for Putin». The Daily Beast (անգլերեն).

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դմիտրի Տրենին» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Դմիտրի_Տրենին&oldid=10086825» էջից