Դարտմուտ (անգլ.՝ Dartmouth), նավահանգստային քաղաքը Մեծ Բրիտանիայում։ Գտնվում է Անգլիայի հարավարևմտյան մասում՝ Դեվոն կոմսությունում, Դարթ գետի արևմտյան ափին։ 2001 թվականին քաղաքի բնակչությունը կազմել է 5512 մարդ[1], 2011 թվականին՝ 5 064 մարդ[2]։

Բնակավայր
Դարտմուտ
ԵրկիրՄիացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն
Բնակչություն5064 մարդ
Ժամային գոտիUTC+0
Հեռախոսային կոդ01803
Փոստային դասիչTQ6
Պաշտոնական կայքdartmouthtowncouncil.org
Դարտմուտ (Միացյալ Թագավորություն)##
Դարտմուտ (Միացյալ Թագավորություն)

Պատմություն խմբագրել

Դարտմուտի նավահանգիստը նախատեսված է խոշոր առագաստանավերի ընդունման 7 կայանելու համար, ինչը նախկինում որոշել է Դարտմուտի նավահանգստի ռազմավարական նշանակությունը։ 1147 և 1190 թվականների այստեղից են խաչակիրների նավերը մեկնել դեպի Մերձավոր Արևելք։ Էդուարդ III թագավորի ժամանակներից այստեղ տեղակայված է եղել ռազմական նավատորմ։

1373 թվականին Դարտմուտ է այցելել Ջեֆրի Չոսերը, որն այնուհետև հիշատակել է այդ քաղաքն իր «Քենթերբերյան պատմվածքներում»։ Այն բանից հետո, երբ Հարյուրամյա պատերազմի ժամանակ Դարտմուտը երկու անգամ գրավվել է և թալանվել ֆրանսիացիների կողմից, 1481 թվականին կառուցվել է Դարտմուտի ամրոցը, որը փակել է նաև ծովի կողմից Դարթ գետի մուտքը։

Դարտմուտում ձերբակալվել է Ամերիկայի ափեր ճանապարհորդությունից վերադարձած ծովագնաց Հենրի Հուդզոնը, քանի որ նրա նավը լողում էր օտարերկրյա դրոշի ներքո։ 1620 թվականի օգոստոսի 20-ին Դարտմուտի նավահանգստից դուրս է եկել «Մեյֆլաուերը»՝ գաղթական հայրերի հետ, որոնք ուղևորվում էին Ամերիկա։ Այս նավարկությամբ սկիզբ է դրվել ժամանակակից ԱՄՆ-ի տարածքի բնակեցմանը անգլիացիների կողմից։ 1671 թվականին քաղաք է այցելել թագավոր Չարլզ 2-րդը՝ իր պալատականներով, որը ստիպված է եղել մնալ Դարտմուտում՝ ուժեղ ամպրոպների պատճառով։ Այն տանը, որտեղ կանգ է առել թագավորը, ներկայում գտնվում է Դարտմուտի քաղաքային թանգարանը։

1822 թվականից Դարտմուտում ամեն տարի երեք օրվա ընթացքում անցկացվում է Դարտմուտի նավահանգստի թագավորական ռեգատ, որը Մեծ Բրիտանիայի առագաստանավերի ամենահայտնի և ներկայացուցչական ռեգատներից մեկն է։

Մինչև 1953 թվականը եղել է Մեծ Բրիտանիայի ռազմածովային ուժերի բազան։ 1863 թվականից նավահանգստում (HMS Britannia ինքնաթիռում), իսկ 1905 թվականից քաղաքում տեղակայված է եղել «Բրիտանիա» թագավորական ռազմածովային քոլեջը (HMS Dartmouth)՝ կադետների նախնական պատրաստման վայրը։ Նրան նվիրված ուսումնական նավը ունի կայանատեղի ունի նավահանգիստ և, ըստ ավանդույթի, կոչվում է Hindostan։

Կլիմա խմբագրել

Դարտմուտի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 14.6
(58.3)
16.2
(61.2)
19.5
(67.1)
20.5
(68.9)
24.0
(75.2)
30.5
(86.9)
28.0
(82.4)
28.5
(83.3)
25.0
(77)
21.9
(71.4)
17.7
(63.9)
15.7
(60.3)
30.5
(86.9)
Միջին բարձր °C (°F) 9.2
(48.6)
9.1
(48.4)
10.8
(51.4)
12.8
(55)
15.7
(60.3)
18.6
(65.5)
20.7
(69.3)
20.7
(69.3)
18.5
(65.3)
15.2
(59.4)
12.0
(53.6)
9.8
(49.6)
14.5
(58.1)
Միջին օրական °C (°F) 6.5
(43.7)
6.3
(43.3)
7.8
(46)
9.2
(48.6)
12.1
(53.8)
14.6
(58.3)
16.8
(62.2)
16.9
(62.4)
15.0
(59)
12.3
(54.1)
9.2
(48.6)
7.1
(44.8)
11.1
(52)
Միջին ցածր °C (°F) 3.8
(38.8)
3.5
(38.3)
4.8
(40.6)
5.6
(42.1)
8.4
(47.1)
10.6
(51.1)
12.8
(55)
13.0
(55.4)
11.4
(52.5)
9.3
(48.7)
6.4
(43.5)
4.4
(39.9)
7.9
(46.2)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −8.0
(17.6)
−6.8
(19.8)
−6.5
(20.3)
−2.5
(27.5)
−0.1
(31.8)
2.5
(36.5)
6.2
(43.2)
6.0
(42.8)
3.9
(39)
0.2
(32.4)
−2.7
(27.1)
−6.0
(21.2)
−8
(17.6)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 123.5
(4.862)
94.0
(3.701)
90.0
(3.543)
70.4
(2.772)
67.0
(2.638)
60.9
(2.398)
63.8
(2.512)
66.1
(2.602)
71.9
(2.831)
114.3
(4.5)
118.6
(4.669)
133.5
(5.256)
1074
(42,283)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) 14.7 11.5 12.7 10.5 9.9 8.2 8.6 9.2 9.7 13.7 14.5 14.6 137.7
Միջին ամսական արևային ժամ 57.5 76.4 118.5 180.7 210.7 213.9 215.6 198.0 154.9 102.3 74.8 48.3 1651,6
Աղբյուր #1: Met Office[3]
Աղբյուր #2: KNMI[4]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Office for National Statistics : Census 2001 : Parish Headcounts : South Hams Արխիվացված 12 Հունիս 2011 Wayback Machine Retrieved 27 January 2010
  2. «Parish population 2011». Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 19-ին.
  3. «Slapton 1981–2010 averages». Met Office. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  4. «Indices data - Slapton station 1815». KNMI. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել