Գորտնուկ ցիկուտային
| Գորտնուկ ցիկուտային | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Գորտնուկածաղկավորներ (Ranunculales) |
| Ընտանիք | Գորտնուկազգիներ (Ranunculaceae) |
| Ենթաընտանիք | Գորտնուկայիններ (Ranunculoideae) |
| Տրիբա | Ranunculeae |
| Ցեղ | Հրանունկ (Ranunculus) |
| Տեսակ | Գորտնուկ ցիկուտային (R. cicutarius) |
| Միջազգային անվանում | |
| Ranunculus cicutarius | |
Գորտնուկ ցիկուտային (լատին․՝ Ranunculus cicutarius), գորտնուկազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն
խմբագրելԲազմամյա թավամազ բույս է։ 15-40 սմ երկարությամբ ցողունը ճյուղավորված է։ Երկարավուն գծային մասերով ստորին տերևները փետրաձև են և ունեն երեք հատված սեգմենտ։ Ծաղիկները դեղին են[1]։
Տարածվածություն
խմբագրելՀայաստանում հանդիպում է միայն Զանգեզուրի (Կապան քաղաքի և Ներքին Հանդ, Ծավ գյուղերի շրջակայք) ֆլորիստիկական շրջանում։ Աճում է նաև Արևելյան Կովկասում, Արևելյան Անդրկովկասում, Ղարաբաղում, Թալիշում և Իրանում[1]։
Էկոլոգիա
խմբագրելԲույսը աճում է ստորին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 700-1300 մ բարձրությունների վրա, կաղնու–բոխու անտառում, սոսու պուրակում, շիբլյակում, քարքարոտ լանջերին։ Ծաղկում է հունիս ամիսին, պտղաբերում՝ հուլիսին[1]։
Պահպանություն
խմբագրելՎտանգված տեսակ է։ Հայաստանում գտնվում է ընդհանուր տարածման արևմտյան սահմանում։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս է։ Տեսակին աճելավայրերի պայմանների փոփոխության պատճառով սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Ամբողջ պոպուլյացիան պահպանվում է «Շիկահող» պետական արգելոցի տարածքում[1]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.