Գորդիոն (հուն․՝ Γορδιον), Փռյուգիայի հնագույն մայրաքաղաքը։ Գորդիոնը տեղակայված է եղել Սաքարյա գետի աջ ափին՝ Սաքարյա և Փորսուք գետերի մոտեցման վայրի մոտ, Փոլաթլըից 21 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք, Անկարայից 90 կմ հեռավորության վրա, Անկարայի մարզի Յասսըհոյուք գյուղում, Անկարա-Էսքիշեհիր ճանապարհից ոչ հեռու։ Ըստ ավանդության՝ քաղաքի հիմնադրել է Փռյուգիայի առաջին թագավոր Գորդիասը[1]։

Բնակավայր
Գորդիոն
ԵրկիրԹուրքիա Թուրքիա
Մակերես1064 հեկտար
Գորդիոն (Թուրքիա)##
Գորդիոն (Թուրքիա)

Քաղաքի առաջին պեղումները կատարվել են 1900 թվականին[2], հետագայում՝ 1951-1973 թվականներին[3]։ Հայտնաբերվել են հզոր պաշտպանական պարիսպներ քարից ու հում աղյուսից, հում աղյուսից բնակելի տներ տնային տնտեսության մեծաթիվ առարկաներով, արհեստագործական գործիքներ և զենք։ Հայտնաբերվել է նաև լայանածավալ նեկրոպոլ։

Խճանկար խմբագրել

 
Խճանկար, մ․թ․ա․ VIII դար

Ռոդնի Ս. Յանգը (Rodney S. Young) 1951 թվականին հնագիտական պեղումների ժամանակ գտել է մ․թ․ա․ 8-5-րդ դարերի խճանկարներ, որոնք համարվում են անմշակ գետաքարից խճանկար պատրաստելու տեխնիկայի հնագույն նմուշները։

Այդ խճանկարը ամենահինն է և տարածքով ամենամեծը (10×11 մ)։ Խճանկարի ստեղծման համար օգտագործվել է մուգ կապույտ, մուգ կարմիր և սպիտակ գույների գետաքարեր, որոնք դրվել են առանց որոշակի կարգի՝ զարդանախշերի (մեանդր, շեղանկյուն, սվաստիկա) քաոսային դասավորված հատվածների ձևով, որոնց համար հավանաբար հիմք են ծառայել այն զարդանախշերը, որ օգտագործվել են տեքստիլում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Гордиум». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  2. G. and A. Körte, Gordion: Ergebnisse der Ausgrabung im Jahre 1900. Jahrbuch des kaiserlich deutschen archäologischen Instituts V (Berlin, 1904).
  3. R.S. Young, Three Great Early Tumuli. The Gordion Excavations Final Reports, Volume 1 (Philadelphia, 1981).

Գրականություն խմբագրել

  • DeVries, Keith, ed. 1980. From Athens to Gordion. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Grave, Peter, Lisa Kealhofer, Ben Marsh, G. Kenneth Sams, Mary Voigt, Keith DeVries. 2009. "Ceramic production and provenience at Gordion, Central Anatolia", Journal of Archaeological Science, 36, 2162–2176.
  • Gunter, Ann C. 1991. Gordion Excavations Final Reports Vol. III: The Bronze Age. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Kohler, Ellen L. 1995. The Gordion Excavations (1950–1973) Final Reports, Vol. II: The Lesser Phrygian Tumuli, Part 1, The Inhumations'.' Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Körte, Gustav and Alfred Körte. 1904. "Gordion: Ergebnisse der Ausgrabung im Jahre 1900". Jährliches Ergänzungsheft 5. Berlin.
  • Marston, John M. 2017. Agricultural Sustainability and Environmental Change at Ancient Gordion, Gordion Special Studies 8. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Matero, Frank and Meredith Keller, eds. 2011. Gordion Awakened: Conserving A Phrygian Landscape Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine. Philadelphia: Architectural Conservation Laboratory.
  • Mellink, Machteld. 1956. A Hittite Cemetery at Gordion. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Miller, Naomi F.. 2010, Botanical Aspects of Environment and Economy at Gordion, Turkey, Gordion Special Studies V. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Muscarella, Oscar White. 1967. Phrygian Fibulae from Gordion. London: Colt Archaeological Institute.
  • Roller, Lynn. 1987. Gordion Special Studies, Vol. I: Nonverbal Graffiti, Dipinti, and Stamps. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Romano, Irene. 1995. Gordion Special Studies Vol. II: The Terracotta Figurines and Related Vessels Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Rose, C. Brian, ed. 2012. The Archaeology of Phrygian Gordion, Royal City of Midas. Proceedings of a conference held at the Penn Museum. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Rose, C. Brian and Gareth Darbyshire, eds. 2011. The New Chronology of Iron Age Gordion. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Rose, C. Brian and Gareth Darbyshire, eds. 2016. The Golden Age of King Midas/Kral Midas’ın Altın Çağı, catalogue of the Penn Museum exhibition. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Sams, G. Kenneth. 1994. The Gordion Excavations, 1950–1973: Final Reports, Vol. IV: The Early Phrygian Pottery. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.
  • Simpson, Elizabeth. 2010. The Gordion Wooden Objects, Vol. 1: The Furniture from Tumulus MM. Leiden and Boston: Brill.
  • Simpson, Elizabeth and Krysia Spirydowicz. 1999. Gordion Wooden Furniture: The Study, Conservation, and Reconstruction of the Furniture and Wooden Objects from Gordion, 1981–1998. Ankara: Museum of Anatolian Civilizations.
  • Voigt, M. M. 2013."Gordion as Citadel and City," In Cities and Citadels in Turkey: From the Iron Age to the Selcuks, ed. Scott Redford and Nina Ergin. Leuven: Peeters. 161-228.
  • Young, Rodney et al. 1981. Gordion Excavations Reports, Vol. I: Three Great Early Tumuli [P, MM, W]. Philadelphia: University of Pennsylvania Museum.

Արտաքին հղումներ խմբագրել