Գոտկային պունկցիա, ախտորոշիչ, նաև՝ բուժիչ բժշկական միջամտություն։ Որպես ախտորոշիչ մեթոդ այն օգտագործվում է ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկ վերցնելու և որոշակի վիճակներ հաստատելու կամ ժխտելու նպատակով, ինչպիսիք են օրինակ՝ մենինգիտը և ենթաոստայնային արյունազեղումը։ Բուժական նպատակներով այն կարող է օգտագործվել բարձր ներգանգային ճնշումն իջեցնելու համար[1][2]։ Որոշակի դեպքերում գոտկային պունկցիայի կատարումը ապահով չէ (օրինակ՝ մակարդելիության խանգարումների դեպքում, երբ կա արյունահոսության վտանգ)։ Այն ընդունված է համարել անվտանգ միջամտությունը, սակայն հաճախ գլխացավի առաջացման պատճառ է դառնում[3]։

Գոտկային պունկցիա
Կատարվում է գոտկային պունկցիա։ Մեջքի շրջանը մշակված է յոդ պարունակող հականեխիչ միջոցով, որն առաջացրել է շագանակագույն գունավորում
Տեսակթերապիա
 Lumbar puncture Վիքիպահեստում

Այս միջամտությունը սովորաբար կատարվում է տեղային անզգայացման և ասեպտիկայի կանոնների պահպանումով։ Ենթաոստայնային տարածություն մուտքի հնարավորություն ունենալու և ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկ վրցնելու նպատակով օգտագործվում է ասեղ։ Ստացված հեղուկը կարող է ուղարկվել կենսաքիմիական, մանրէաբանական և բջջաբանական ուսումնասիրությունների։

Գոտկային պունկցիան առաջին անգամ ներկայացվել է 1891 թվականին գերմանացի բժիշկ Հենրիխ Կվինկեն (գերմ.՝ Heinrich Quincke)[4]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Sempere, AP; Berenguer-Ruiz, L; Lezcano-Rodas, M; Mira-Berenguer, F; Waez, M (1–15 October 2007). «Lumbar puncture: its indications, contraindications, complications and technique». Revista de neurologia. 45 (7): 433–6. PMID 17918111.
  2. Gröschel, K; Schnaudigel, S; Pilgram, SM; Wasser, K; Kastrup, A (January 2008). «The diagnostic lumbar puncture». Deutsche Medizinische Wochenschrift. 133 (1–2): 39–41. doi:10.1055/s-2008-1017470. PMID 18095209.
  3. Straus SE, Thorpe KE, Holroyd-Leduc J (October 2006). «How do I perform a lumbar puncture and analyze the results to diagnose bacterial meningitis?». JAMA. 296 (16): 2012–22. doi:10.1001/jama.296.16.2012. PMID 17062865.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  4. Quincke HI (1891). Verhandlungen des Congresses für Innere Medizin, Zehnter Congress, Wiesbaden. Vol. 10. էջեր 321–331.