Գավաշի գավառակ
Գավաշ, գավառակ Արևմտյան Հայաստանում, Վանի վիլայեթի Վանի գավառում։ Գտնվում էր Վանա լճի հյուսիսային կողմում։ Կենտրոնը պատմական Ոստան ավանն էր, որտեղ նստում էր գավառակի կառավարիչը՝ գայմագամը։
| Գավառակ | |
|---|---|
| Գավաշ | |
| Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան |
| Վիլայեթ | Վանի վիլայեթ |
| Գավառ | Վանի գավառ |
| Այլ անվանումներ | Գավաշ-Կարճկան, Գեվեշ, Գյավաշ, Գյավաշ-Կարճկան, Կավաշ, Կյավաշ, Ոստան |
Տարածքով մոտավորապես համապատասխանում էր Մեծ Հայքի Վասպուրական աշխարհի Ռշտունիք գավառին։ Երբեմն կենտրոնի անունով կոչվել է նաև Ոստան գավառ։
Անվան ստուգաբանություն
խմբագրելԳավառակն իր անվանումը ստացել է համանուն (կամ Կավաշ) հին գյուղի անվանումից, որի ավերակները նշմարվում են դեռ XXI դարի դրությամբ։
Աշխարհագրություն
խմբագրելՏարածվում է Վանա լճի հարավային կողմում։ Գավառի կազմում են մտնում նաև Աղթամար և Առտեր կղզիները։ Մակերևույթը հիմնականում լեռնային է։ Լեռնալանջերը պատված են անտառներով։
Գավաշի տարածքով հոսում են Ոստան, Փշավանց, Մոխրաբերդ և այլ գետակները։
Գավառում, Վանա լճի հարավային ափի մոտ գտնվում է համանուն սարավանդ[1]։
Կլիմա
խմբագրելՈւնի բարեխաոռն ցամաքային կլիմա։
Բնակչություն
խմբագրել1909 թվականին ուներ 6741 զուտ հայ բնակիչ։
Տնտեսություն
խմբագրելԲնակչության հիմնական զբաղմունքը երկրագործությունն ու այգեգործությունն էր։ Նաև զբաղվում էին շալագործությամբ և ձկնորսությամբ։
Հացահատիկի մշակությամբ աչքի էին ընկնում Փշավանց, Նոր-գյուղ, Տախմանց և մի քանի այլ գյուղեր, շալագործությամբ՝ Նարեկն ու Նոր-գյուղը, ձկնորսությամբ՝ Մոխրաբերդն ու Փշավանցը։
Օգտակար հանածոներ
խմբագրելԳավառակում կան երկաթի, կապարի, զառիկի և քարածխի պաշարներ։
Պատմամշակութային կառույցներ
խմբագրելԳյավաշի նշանավոր հնություններից էին Նարեկա վանքը, Աղթամարը և Ս. Նշան վանքը։
Վարչական բաժանում
խմբագրել1909 թվականին ուներ 23 գյուղ, որոնք բոլորն էլ հայաբնակ էին[2]։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 1 [Ա-Գ] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի համալսարանի հրատարակչություն», 1986, էջ 797 — 992 էջ։
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 797
Աղբյուրներ
խմբագրել- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն