Վիքիպեդիա

Գալիասկար Քամալ

ռուս գրող

Գալիասկար Քամալ (իսկական անունը՝ Գալիասկար Գալիաքբարովիչ Քամալեթդինով, թաթ.՝ Галиәсгар Камал (Галиәсгар Галиәкбәр улы Камалетдинов, Ğaliəsgar Əliəkbər uğlı Qamaletdinov, հունվարի 6, 1879(1879-01-06)[1], Կազան, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 16, 1933(1933-06-16), Կազան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային շրջանի թաթար գրող, թաթարական դրամատուրգիայի դասականներից[2], հասարակական գործիչ։

Գալիասկար Քամալ
Ծնվել էհունվարի 6, 1879(1879-01-06)[1]
ԾննդավայրԿազան, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էհունիսի 16, 1933(1933-06-16) (54 տարեկան)
Վախճանի վայրԿազան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունդրամատուրգ, գրող, արձակագիր, լրագրող և թարգմանիչ
Լեզութաթարերեն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ժանրերարձակ և պիես
Պարգևներ
ԶավակներÄnäs Kamal?
 Galiasgar Kamal Վիքիպահեստում

Որպես թաթարական դրամատուրգիայի և թաթարական թատրոնի հիմնադիրներից մեկը՝ Գալիասկար Քամալին (Քամալեթդինովին) 1923 թվականի հունիսին շնորհվել է «Աշխատանքային հերոսի» կոչում, իսկ որոշ ժամանակ անց տրվել է Թաթարական ԻԽՍՀ ժողովրդական դրամատուրգի կոչում[3]։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Կազանում, արհեստավորի ընտանիքում։ Մանկությունն անցել է Նիժնի Մասրում՝ մոր հայրենի գյուղում (այժմ՝ Արսկի շրջան)։

Սովորել է Կազանի «Գոսմանիա» մեդրեսեում, 1889-1897 թվականներին՝ «Մուհամմադիա» մեդրեսեում։

1901 թվականին թողարկել է «Тәраккый» («Առաջադիմություն») թերթը, հիմնել է «Мәгариф» («Լուսավորում») հրատարակչությունը։ 1906 թվականից աշխատել է «Азат» («Ազատություն») թերթում, հետո՝ «Азат халык» («Ազատ ժողովուրդ») թերթում, որտեղ հրատարակվել են մարքսիզմի գաղափարները հռչակող հոդվածներ։

Եղել է «Яшен» («Կայծակ», 1908-1909) սատիրիկ ամսագրի հրատարակիչը և խմբագիրը, աշխատել է «Йолдыз» («Աստղ», 1907-1917) թերթում։

Տպագրվել է 1900 թվականից։ Նշանակալի ստեղծագործություններից են՝ «Դժբախտ պատանին» դրաման (1907, 2-րդ տարբերակ), «Նվերի պատճառով» կատակերգություն (1908), «Սիրուհին» (1911), «Մեր քաղաքի գաղտնիքը» (1911), «Սնանկացում» (1912, ռուսերեն վերահրատարակումը՝ 1944)։ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո Քամալը գրել է երգիծական բանաստեղծություններ, համագործակցել է «Эш» («Աշխատանք»), «Кызыл байрак» («Կարմիր դրոշակ») թերթերի հետ։

Թաթարերեն է թարգմանել Նիկոլայ Գոգոլի «Ռևիզոր», Ալեքսանդր Օստրովսկու «Որոտ», Մաքսիմ Գորկու «Վերջերս» ստեղծագործությունները։

Հիշատակ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
  2. ↑ Классик татарской драматургии Галиаскар Камал(չաշխատող հղում)
  3. ↑ ««Герой Труда» Галиаскар Камал | Tatarlar Deutschland». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
  4. ↑ Ул. Галиаскара Камала в Казани
  5. ↑ Ул. Галиаскара Камала в Елабуге
  6. ↑ Ул. Галиаскара Камала в Набережных Челнах

Գրականություն խմբագրել

  • Татарский энциклопедический словарь. — Казань : Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1998։

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գալիասկար Քամալ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գալիասկար_Քամալ&oldid=9394720» էջից