Գազ ոսկեզօծ
| Գազ ոսկեզօծ | |
 Գազ ոսկեզօծ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Բակլածաղկավորներ (Fabales) |
| Ընտանիք | Բակլազգիներ (Fabaceae) |
| Ենթաընտանիք | Բակլայիններ (Faboideae) |
| Տրիբա | Galegeae |
| Ցեղ | Astracantha |
| Տեսակ | Գազ ոսկեզօծ (A. aurea) |
| Միջազգային անվանում | |
| Astracantha aurea | |
Գազ ոսկեզօծ (լատին․՝ Astragalus aureus), բակլազգիներ ընտանիքի, գազ ցեղի բույս։
Նկարագրություն խմբագրել
Տերևաթափ թուփ է կամ թփիկ, 40-50 սմ բարձրությամբ, շատ փշոտ է։ Ճյուղերը մազմզուկապատ են և խիտ տերևակալած։ Տերևները երկարավուն-ձվաձև են, մազմզուկապատ զույգ փետրաձև, տերևի առանցքն ավարտվում է փշով։ Ծաղիկները նստադիր են, ոսկեգույն, հավաքված 2-15-ական՝ կազմելով յուրահատուկ ծաղկաբույլեր։ Ունդը կլորավուն է կամ ձվաձև, մեծ մասամբ մեկ սերմ է պարունակում։
Տարածվածություն խմբագրել
Տարածված է Կովկասում, Իրանում և Փոքր Ասիայում։ Հայաստանում հանդիպում է Ախուրյանի վերին հոսանքներում, Տաշիրի, Ստեփանավանի շրջաններում, Արագածում, Սևանի ավազանում, Գեղարդում, Վայքում, Զանգեզուրում, Մեղրիում։ Աճում է միջին և վերին լեռնային գոտիներում, չոր, քարքարոտ և խճապատ թեքությունների վրա։ Շատ փոփոխական տեսակ է։ Տարբեր վայրերում առանձնյակները միմյանցից զգալիորեն տարբերվում են։ Կովկասում և Հայաստանում մեծ տարածություններ է գրավում։ Աչքի է ընկնում արտակարգ չորադիմացկունությամբ։ Թուփը երբեմն բարձիկանման է։ Հողային պայմանների նկատմամբ պահանջկոտ չէ։ Լուսասեր է և շոգադիմացկուն, բայց լավ է աճում նաև ստվերոտ վայրերում։ Ապրում է 40-50 տարի։
Կիրառություն խմբագրել
Չափազանց արժեքավոր խեժատու բույս է։ Խեժն օգտագործվում է տեխնիկայում և բժշկության մեջ։ [1]:
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. 2, Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ 65։