Բունիաթ Սեբաստացի

Բունիաթ Սեբաստացի;
Ծնվել է	16-րդ դար
Ծննդավայր	Սեբաստիա
Մահացել է	17-րդ դար
Մասնագիտություն	գիտնական

Բունիաթ Սեբաստացի (16-րդ դար, Սեբաստիա - 17-րդ դար), XVII դարի հայ բժիշկ։

Ծնվել է Սեբաստիայում։ Հիմնականում ապրել ու ստեղծագործել է Սամսուն քաղաքում։ 1626 թվականին Մարզվանում խմբագրել է Ամիրդովլաթ Ամասիացու «Օգուտ բժշկության» աշխատությունը՝ կատարելով արժեքավոր լրացումներ։ Օգտվելով հայ և արաբ բժիշկների գործերից (Մխիթար Հերացի, Ամիրդովլաթ Ամասիացի, Գրիգորիս Բժշկապետ)^[1]^[2]՝ 1630 թվականին Սամսուն քաղաքում գրել է «Գիրք բժշկութեան տոմարի» աշխատությունը՝ բաղկացած 50 գլխից։ Գրքում նկարագրել է ստամոքսի, աղիքների, լյարդի, երիկամների, սեռական օրգանների, աչքի, ականջի, քթի հիվանդությունների, թուլամտության, լուծանքի և թերլուծանքի, ջերմերի, ուռուցքների ախտանշանագիտությունը, բուժման եղանակները, հիվանդի խնամքն ու սննդակարգը։ Մի քանի գլուխներ նվիրված են դեղամիջոցներին և նրանց բաղադրությանը։ XIX գլխում զիպահ (կոկորդի լորձաթաղանթի խոցոտումով և այտուցով ընթացող հիվանդություն) կոչվող հիվանդության սուր տեսակի դեպքում առաջարկել է վիրաբուժական փոքր միջամտություն։

Գտնում էր, որ սովորելու համար չկա ավելի լավ առարկա քան գիտությունը, քանի որ բժշկի աշխատանքը կապված է Աստծո «մեծագույն ստեղծագործության»` մարդու, առողջության հետ^[3]

ՁեռագրերԽմբագրել

Բունիաթ Սեբաստացու աշխատությունը պահպանվել է ձեռագիր չորս ընդօրինակություններով՝

Երևանի Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում (ձեռ․ N 1023)
Վրաստանի ԳԱ ձեռագրերի ինստիտում (ձեռ․ N 52)
Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության մատենադարանում (ձեռ․ N 1285)
Վիեննայի Մխիթարյան միաբանության մատենադարանում (ձեռ․ N 830)։

ԳրականությունԽմբագրել

Оганесян Л․ А․, История медицины в Армении, т․ 3, Е․, 1946, с․ 117–23․
Буниат Себастаци «Книга о медицине» = «Գիրք բժշկութեան» / Сост. Д. М. Карапетян. — Ер.: изд-во АН АрмССР, 1987. — 192 с. — 5000 экз.

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ А. О. Гаспарян. Применение меда и воска в рецептах врачей Буниата Себастаци и Асара Себастаци Archived 2013-12-03 at the Wayback Machine. — Биологический журнал Армении, № 43 — 1990 — стр. 963—966
↑ Д. М. Карапетян Труд Буниата Себастаци «Книга о медицине» — Вестник общественных наук АН АрмССР, № 8 — 1975 — стр. 94—105
↑ Bishop Bagrat (Vazgen) Galstanyan The Health Care System in Armenia (The Historical, Social, and Theological Perspective: Past, Present, and Prospects) — Concordia University, Montreal — 2012

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 609)։

[1] А. О. Гаспарян. Применение меда и воска в рецептах врачей Буниата Себастаци и Асара Себастаци Archived 2013-12-03 at the Wayback Machine. — Биологический журнал Армении, № 43 — 1990 — стр. 963—966

[2] Д. М. Карапетян Труд Буниата Себастаци «Книга о медицине» — Вестник общественных наук АН АрмССР, № 8 — 1975 — стр. 94—105

[3] Bishop Bagrat (Vazgen) Galstanyan The Health Care System in Armenia (The Historical, Social, and Theological Perspective: Past, Present, and Prospects) — Concordia University, Montreal — 2012

[1]

[2]

[3]