Բենիկ Սեյրանյան
Բենիկ Մկրտչի Սեյրանյան (դեկտեմբերի 12, 1913, Կոթիգեղ, Ղազախի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - մայիսի 24, 2003, Թբիլիսի, Վրաստան (թաղված է Խոջիվանքի պանթեոնում)), հայ խորհրդային գրող, արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ։ Վրացական ԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1971)։ ԽՄԿԿ անդամ 1942 թվականից։ Վրաստանի գրողների միության հայկական մասնաճյուղի նախագահ։
Բենիկ Սեյրանյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 12, 1913 |
| Ծննդավայր | Կոթիգեղ, Ղազախի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանվել է | մայիսի 24, 2003 (89 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Թբիլիսի, Վրաստան |
| Գերեզման | Խոջիվանք |
| Մասնագիտություն | գրող և թարգմանիչ |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն,  ԽՍՀՄ և Վրաստան |
| Կրթություն | Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան (1958) |
| Անդամակցություն | Վրաստանի գրողների միություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Աշխատավայր | Սովետական Վրաստան |
| Բենիկ Սեյրանյան Վիքիդարանում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Բենիկ Սեյրանյանը ծնվել է 1913 թվականի դեկտեմբերի 12-ին, ՀԽՍՀ Նոյեմբերյանի շրջանի Կոթի գյուղում։ Փոքր տարիքից բնակվել է Թբիլիսիում։ 18 տարեկան հասակում, մանկավարժական տեխնիկումն ավարտելուց հետո, որպես մանկավարժ աշխատել է Աբխազիայի Ինքնավար Հանրապետության Օչամչիրեի շրջանում, ապա՝ Թբիլիսիում[1]։ 1958 թվականին ավարտել է Երևանի մանկավարժական ինստիտուտը։ 1933 թվականից աշխատել է «Պրոլետար» (այժմ՝ «Սովետական Վրաստան») թերթի խմբագրությունում, եղել արխիվարիուս, արդյունաբերական բաժնի հրահանգիչ, ապա՝ «Վրաստան» թերթի մշակույթի և գրականության բաժնի վարիչ, միաժամանակ ղեկավարել է Վրաստանի գրողների միության հայկական մասնաճյուղը։ Եղել է «Կամուրջ» տարեգրքի խմբագրական խորհրդի նախագահը[2]։
Ստեղծագործություններ խմբագրել
Սեյրանյանը հեղինակել է 50-ից ավելի գրքեր, որոնք հրատարակվել են Թբիլիսիում, Երևանում, Մոսկվայում, արտասահմանյան երկրներում։ Թարգմանվել է մի քանի լեզուներով, այդ թվում՝ վրացերեն, ռուսերեն և հրատարակվել առանձին գրքերով։ Սեյրանյանի պատմվածքների, նովելների ու վիպակների ժողովածուներում («Քարափների կածանը», (1935), «Ծիրանաքար», (1945)[3], «Ծաղկած հուշարձան», (1946), «Լեռնային բյուրեղ», (1949), «Ձուլարանի կրակները», (1950), «Աղբյուրներ», (1953) և այլն) գեղարվեստորեն արտացոլվել են խորհրդային մարդու հոգեբանության ձևավորումն ու զարգացումը։ Այս, ինչպես և կենսական տարողություն ունեցող նրա մյուս գործերին («Աստղերի հովիտ», (1959), «Աստղաձոր», (1963), «Ճամփաներ և ճակատագրեր», (1968) վեպերին հատուկ է բանաստեղծական պատումը։ Լույս են տեսել նաև «Սիրո լույս» (1974, վիպակներ և պատմվածքներ), «Կարոտի կրակներ» ([1976, նովելներ և պատմվածքներ), «Ծովահավքի կանչը» (1976, վիպակներ և պատմվածքներ), «Արշալույսից-վերջալույս» (1979, մանրապատումներ) ժողովածուները[4]։
Մահ խմբագրել
Մահացել է 2003 թվականի մայիսի 24-ին, Թբիլիսիում։ Թաղված է Խոջիվանքի պանթեոնում[5]։
Երկեր խմբագրել
- Քարափի կածանը, Թիֆլիս, 1935։
- Ծիրանաքար (նովելներ և պատմվածքների ժողովածու), Երևան, «Հայպետհրատ», 1945։
- Ծաղկած հուշարձան (պատմվածքների ժողովածու), Երևան, «Հայպետհրատ», 1946։
- Լեռնային բյուրեղ (պատմվածքներ և նովելներ), Երևան, «Հայպետհրատ», 1949։
- Ձուլարանի կրակները (պատմվածքներ և վիպակներ), Երևան, «Հայպետհրատ», 1950։
- Աղբյուրներ (նովելներ և պատմվածքներ), Երևան, «Հայպետհրատ», 1953։
- Աստղերի հովիտ (վեպ), Թբիլիսի, 1959։
- Աստղաձոր (վեպ), Երևան, «Հայպետհրատ, 1963։
- Լեռներում (վիպակներ և պատմվածքներ), Երևան, «Հայպետհրատ», 1963։
- Այն աղմկոտ գարնան (վիպակներ և պատմվածքներ), Երևան, «Հայաստան», 1967։
- Ճամփաներ և ճակատագրեր (վեպ), Երևան, «Հայաստան», 1968։
- Սիրո լույս (վիպակներ և պատմվածքներ), Երևան, «Հայաստան», 1974։
- Կարոտի կրակներ (նովելներ և պատմվածքներ), Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Եղբայր-քաղաքները (գեղարվեստական ակնարկ), Թբիլիսի, 1976։
- Ծովահավքի կանչը (վիպակներ և պատմվածքներ), Թբիլիսի, 1976։
- Արշալույսից վերջալույս (մանրապատումներ), «Սովետական գրող», 1979[6]։
- Մասրուտի եղնիկը։ Նովելներ, պատմվածքներ, հեքինթներ։ Արևիկ, 1988, 134 էջ[7]։
Մամուլ խմբագրել
- Ռևազ Ինանիշվիլի. Գեղեցիկ կինը (թարգմանություն)։ «Գարուն»
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «ԲԵՆԻԿ ՍԵՅՐԱՆՅԱՆ - 100». www.vrastan.ge. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 4-ին.
- ↑ «Թբիլիսին մեծարեց Բենիկ Սեյրանյանին». armenpress.am. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 4-ին.
- ↑ «Bibliothèque de l'Église apostolique arménienne - Paris - Սեյրանյան , Բենիկ». www.bibliotheque-eglise-armenienne.fr. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 4-ին.
- ↑ «AV Production - Բենիկ Սեյրանյան». avproduction.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 4-ին.
- ↑ «The memorial of Seyranyan Benik (Բենիկ Սեյրանյան ) buried at Tbilisi's Armenian Pantheon cemetery». hush.am (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 4-ին.
- ↑ Seyranyan, Benik (1979). Arshaluysitsʻ verjaluys. "Sovetakan Grogh" Hratarakchʻutʻyun.
- ↑ Սեյրանյան, Բենիկ Մկրտիչի (1988). Մասրուտի եղնիկը։ Նովելներ, պատմվածքներ, հեքինթներ. Արևիկ. ISBN 9785807700353.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բենիկ Սեյրանյան» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 287)։ 
|