Վիքիպեդիա

Բելոստոկ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Բելոստոկ (այլ կիրառումներ)

Բելոստոկ (լեհ.՝ Białystok), քաղաք Լեհաստանի հարավ-արևելքում՝ Սուպրասլ գետի ափին։ Պոդլյասյան վոևոդության վարչական կենտրոնը՝ 292 150 մարդ բնակչությամբ։

Բնակավայր
լեհ.՝ Białystok[1]
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրԼեհաստան Լեհաստան
Ներքին բաժանումOsiedle Centrum?, Osiedle Białostoczek?, Sienkiewicza?, Osiedle Bojary?, Osiedle Piaski?, Osiedle Przydworcowe?, Osiedle Młodych, Białystok?, Osiedle Antoniuk?, Osiedle Jaroszówka?, Osiedle Wygoda, Białystok?, Osiedle Piasta I, Białystok?, Osiedle Piasta II, Białystok?, Osiedle Skorupy?, Osiedle Mickiewicza, Białystok?, Osiedle Dojlidy?, Osiedle Bema, Białystok?, Osiedle Kawaleryjskie?, Nowe Miasto (Białystok)?, Osiedle Zielone Wzgórza, Białystok?, Osiedle Starosielce?, Osiedle Słoneczny Stok?, Osiedle Leśna Dolina?, Osiedle Wysoki Stoczek?, Osiedle Dziesięciny I?, Osiedle Dziesięciny II?, Osiedle Bacieczki, Białystok?, Osiedle Zawady?, Osiedle Dojlidy Górne, Białystok? և Osiedle Bagnówka, Białystok?
Հիմնադրված է1691[1] թ.
Առաջին հիշատակում1437
Մակերես102 կմ²
ԲԾՄ118±1 մետր, 175±1 մետր
Բնակչություն▼294 242 մարդ (մարտի 31, 2021)[2]
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ85
Փոստային դասիչ15-001
Ավտոմոբիլային կոդBI
Պաշտոնական կայքbialystok.pl​(անգլ.)​(լեհ.)
Բելոստոկ (Լեհաստան)##
Բելոստոկ (Լեհաստան)

Պատմություն խմբագրել

Բելոստոկում գտնվող տարածքը պատկանում էր մազովեցկյան իշխաններին և Տևտոնյան միաբանությանը․ 14-րդ դարում եղել է Լիտվական մեծ իշխանություն կազմում, որպես քաղաք։

Ըստ լեգենդների, քաղաքը հիմնադրել է Լիտվական մեծ իշխանություն իշխան Գեդիմինը՝ 1320 թվականին։ Քաղաքի մասին առաջին գրավոր հիշատակումները եղել են 1320 թվականից՝ Կազիմիր IV իշխանի արձանագրություններից, որտեղ նշվում է, որ Բելո գետի ափին գտնվում է խոշոր քաղաք։

1547 թվականին քաղաքի կառավարումը անցավ Վեսելովսկիների ընտանեկան իշխանությանը։ Իշխանական տունը քաղաքում կառավարում է քարե ամրոց և եկեղեցի։

1645 թվականին իշխանության անկումից հետո քաղաքը անցել է Ստեֆան Չարնեցկուն, ի շնորհակալություն Շվեդիայի դեմ մղվող կռիվներում ունեցած մեծ ներդրման համար։

Չորս տարի անց, որպես իր դստեր օժիտ, Բելոստոկ քաղաքի կառավարությունը զիջել է իր դիրքերը։

15-ից 16-րդ դարում Բելոստոկը համարվում էր Լեհաստանի թագավորության և տարածաշրջանի արվեստի և գիտության կենտրոններից մեկը։

Աշխարհագրություն խմբագրել

Բելոստոկը Լեհաստանի հյուսիս-արևելքի ամենամեծ քաղաքն է։ Աշխարհագրական կոորդինատներն են՝ 53°07′ հս․ լ. 23°10′ ավ. ե.HGЯO: Գտնվում է Լեհաստանի մայրաքաղաք Վարշավայից 188 կմ, իսկ Բելառուսի սահմանից 54 կմ հեռավորության վրա։ Երկաթուղային հանգույց է։

Քաղաքը իր անվանումը ստացել է Բելո գետի անունից, քանի որ գտնվում է այդ գետի ջրափի եզրին։

Կլիմա խմբագրել

Բելոստոկը գտնվում է Լեհաստանի հյուսիսում՝ Բելառուսի սահմանի մոտ, որտեղ արձանագրվում են Լեհաստանի ամենացուրտ ձմեռները։ Միջին հունվարյան ջերմաստիճանը կազմում է −5°С, իսկ ամենացածր ջերմաստիճանը արձանագրվել է մինչև −34 °C:

Ամռանը համեմատաբար ավելի տաք է։ Հուլիս ամսվա կեսերին ջերմաստիճանը արձանագրվում է միջինում 17 °C, սակայն կարող է հասնել մինչև 33 °C-ի։ Տեղումների միջին քանակը՝ 550 մմ տարվա կտրվածքով։

Białystok 2000–2012ի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 12
(54) 		16
(61) 		20
(68) 		24
(75) 		30
(86) 		30
(86) 		33
(91) 		36
(97) 		31
(88) 		22
(72) 		12
(54) 		11
(52) 		36
(97)
Միջին բարձր °C (°F) 0
(32) 		2
(36) 		6
(43) 		13
(55) 		19
(66) 		22
(72) 		24
(75) 		23
(73) 		18
(64) 		12
(54) 		4
(39) 		1
(34) 		12
(53.6)
Միջին օրական °C (°F) −2.5
(27.5) 		−1.5
(29.3) 		1.5
(34.7) 		7.5
(45.5) 		12.5
(54.5) 		16
(61) 		18
(64) 		17
(63) 		12.5
(54.5) 		8
(46) 		1.5
(34.7) 		−1.5
(29.3) 		7.75
(45.95)
Միջին ցածր °C (°F) −5
(23) 		−5
(23) 		−3
(27) 		2
(36) 		6
(43) 		10
(50) 		12
(54) 		11
(52) 		7
(45) 		4
(39) 		−1
(30) 		−4
(25) 		2.83
(37.09)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −38
(−36) 		−25
(−13) 		−23
(−9) 		−7
(19) 		−3
(27) 		1
(34) 		5
(41) 		2
(36) 		−4
(25) 		−10
(14) 		−16
(3) 		−26
(−15) 		−38
(−36)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 30
(1.18) 		20
(0.79) 		30
(1.18) 		30
(1.18) 		50
(1.97) 		70
(2.76) 		70
(2.76) 		70
(2.76) 		50
(1.97) 		40
(1.57) 		40
(1.57) 		40
(1.57) 		580
(22.83)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ {{{միավոր տեղումների օրեր}}}) 8 7 8 8 8 10 10 9 9 8 10 10 106
Միջ. անձրևոտ օրեր 7 7 8 9 7 8 8 7 8 9 9 6 93
Միջ. ձնառատ օրեր 9 10 7 3 0 0 0 0 0 0 5 7 41
Միջին ամսական արևային ժամ 36.1 58.0 124.6 190.1 252.6 255.3 258.0 250.7 158.6 96.1 36.5 24.5 1741,6
Աղբյուր #1: Weatherbase[3]
Աղբյուր #2: ClimateData.eu[4][5]

[6]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Bialystok;3877124.html
  2. ↑ https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/062013761011-0922410?var-id=1639616&format=jsonapi
  3. ↑ «Weatherbase: Historical Weather for Białystok, Poland»։ Վերցված է 2011-01-10 
  4. ↑ «Climate Białystok – Poland»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-06-ին։ Վերցված է 2011-01-31 
  5. ↑ «Historical Weather Readings Białystok – Poland»։ Վերցված է 2015-07-31 (չաշխատող հղում)
  6. ↑ «Białystok sunshine – Poland»։ Վերցված է 2015-04-08 
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բելոստոկ&oldid=8834145» էջից