Բելգիայի սենատ
Սենատ (հոլ.՝ Senaat, ֆր.՝ le Sénat, գերմ.՝ der Senat), Բելգիայի Թագավորության դաշնային խորհրդարանի երկու պալատներից մեկը[1]։ Համարվում է խորհրդարանի վերին պալատը[2], իսկ ներկայացուցիչների պալատը ստորին պալատն է։ Թե՛ Սենատը, և թե՛ Ներկայացուցիչների պալատը գտնվում են միևնույն շենքում, որը հայտնի է որպես Ազգային պալատ[3]։ Այստեղ է գտնվում նաև 1980 թվականին ձևավորված Ազգային կոնգրեսը։
| Բելգիայի սենատ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | |
| Տեսակ | Ծերակույտ |
| Պատմություն | |
| Հիմնադրված | 1831 |
| President of the Belgian Senate? | Stephanie D'Hose? |
| Ղեկավարում | |
| Խոսնակ | Կրիստին Դեֆրեն, «Ռեֆորմատորների շարժում» սկսած հոկտեմբերի 14, 2014 |
| Կազմը | |
| Նստատեղեր | 60 |
 | |
| Հանդիպումների վայր | |
 | |
| senate.be(նիդեր.)(ֆր.) | |
Պատմություն խմբագրել
Հեղափոխության հաղթանակից հետո Բելգիան հռչակվում է Նիդերլանդներից անկախ սահմանադրական միապետություն։ Հաջորդիվ սկսվում է իշխանական մարմինների ձևավորումն ու Սահմանադրության ընդունման նախապատրաստումը։ Դաշնային խորհրդարանը ձևավորվում է 1831 թվականին[4]՝ անգլիական պառլամենտի կրկնօրինակմամբ։ Սկզբում սենատորների ընտրությանը մասնակցելու իրավունք էր վերապահվում միայն 1000 ֆլորին վճարած անձանց։ Այդ ժամանակաշրջանում Բելգիայի Թագավորությունում միայն 4000 մարդ կարող էր իրեն վերապահել մասնակցել այդ ընտրությանը։
Առաջին 80 տարիներին խորհրդարանական հանդիպումները կատարվել են բացառապես ֆրանսերենով։ 1913 թվականին Էմանուել դը Կլոդի նիդերլանդերենով ելույթը սկիզբ դրեց վերջինիս օգտագործմանը երկրի քաղաքական կյանքում։ «Ազատ Բելգիա ֆրանկոֆոն» թերթն այս ելույթը համարել է քաղաքական սեպարատիզմ` անջատողականություն[5]։
Ընտրություններ խմբագրել
Սենատի ընտրակարգը բազմիցս փոխվել է։ Միևնույն ժամանակ, տարիքային սահմանափակումն անփոփոխ է մնում`արգելելով 21 տարեկանից ցածր անձանց ընտրվելը Սենատում։ Այնուամենայնիվ, անփոփոխ է մնում նաև Սենատի ընտրությունը` ներկայացուցիչների պալատի պատգամավորների համաժողովրդական ընտրությունների հետ միաժամանակ անցկացվելով։
Սկզբում սենատորները մեծամասնական ընտրակարգով ընտրվել էին երկու փուլով` 38 ընտրատարածքներում, նրանց թիվը պետք է լինի Ներկայացուցիչների պալատի պատգամավորների կեսից ավելին։
1995 թվականին Սենատի ընտրության կարգը կրկին փոխվել է լեզվական շրջանների հետ կապված։ Այսուհետ համամասնական ընտրակարգով լինելու էր 40 սենատոր` նրանցից 25-ը հոլանդացի ընտրողներով մեկ թաղամասում, իսկ 15-ը` մեկում, ֆրանսախոս ընտրողների կողմից։ Հոլանդացի սենատորների ընտրության այս իրավունքը պատկանում էր Ֆլանդրիա շրջանի բնակիչներին, Բրյուսելի հոլանդացի բնակիչներին։ Ֆրանսախոս սենատորներ ընտրելու իրավունքը տրված էր Վալոնիա մարզի բնակիչներին, Բրյուսելի ֆրանսիացի բնակիչներին, Հալլ-Վիլվորդեի ֆլամանդական շրջանին։
2014-ին Սենատի կառավարման կարգը կրկին փոխվել է։ Համայնքների կողմից 50 սենատորների ընտրություն կատարվեց(29-ը `ֆլամանդերենով, 20-ը` ֆրանսախոս եւ 1-ը `գերմանախոս)։ Նույն ձևով պահպանվում են 10 լրացուցիչ անդամների հետագա համադրումը։ Այս կառուցվածքվ Սենատը ունի 60 անդամ։
Ներկա կազմը խմբագրել
Այս կազմը ձևավորվել է 2014 թվականի Մայիսի 25-ին Ներկայացուցիչների պալատում կայացած ընտրությունների ժամանակ, որը տեղի ունեցավ միաժամանակ Բելգիայի տարածաշրջանային ընտրությունների հետ։
| Կուսակցություն | Լեզու | Ընտրված | Համատեղ ընտրված | Ընդամենը | |
|---|---|---|---|---|---|
| Նոր ֆլամանդական դաշինք | նիդերլանդերեն | 10 | 2 | 12 | |
| Սոցիալիստական կուսակցությունը(Բելգիայի ֆրանսիական համայնքը) | ֆրանսերեն | 8 | 1 | 9 | |
| Քրիստոնյա-դեմոկրատներ և ֆլամանդացիներ | նիդերլանդրեն | 7 | 1 | 8 | |
| Բարեփոխումների շարժում | ֆրանսերեն | 7 | 1 | 8 | |
| Բաց ֆլամանդական լիբերալներն ու դեմոկրատները | նիդերլանդերեն | 4 | 1 | 5 | |
| Սոցիալիստական կուսակցություն (Ֆլամանդներ) | նիդերլանդերեն | 4 | 1 | 5 | |
| Մարդասիրական ժողովրդավարական կենտրոն | ֆրանսերեն | 3 | 1 | 4 | |
| Կանաչ (Բելգիա) | նիդերլանդերեն | 2 | 1 | 3 | |
| Էկոո | ֆրանսերեն | 2 | 1 | 3 | |
| Ֆլամանդական հետաքրքրություն | նիդերլանդերեն | 2 | 0 | 2 | |
| Գերմանախոս սենատոր | 1 | 0 | 1 | ||
| Ընդամենը | 50 | 10 | 60 | ||
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Экскурс в историю бельгийского парламентаризма». Сенат Бельгии. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունիսի 21-ին.
- ↑ «The federal parliament - About Belgium» (անգլերեն). Portal Belgian Goverment. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 16-ին.
- ↑ «Palace of the Nation - Belgian Federal Parliament» (անգլերեն). Earth in pictures. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
- ↑ fr:Philippe Raxhon Mémoire de la Révolution française de 1789 et Congrès national belge (1830-31) // Revue belge d'histoire contemporaine, XXVI, 1-2, p. 33-83. — 1996. — С. p. 48-49.. Архивировано из первоисточника 10 Հունիսի 2007.
- ↑ «Flahaut en Pieters Kamer- en Senaatsvoorzitter» (հոլանդերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բելգիայի սենատ» հոդվածին։ |
