Ստեպան Բանդերա
Ստեպան Անդրեևիչ Բանդերա (ուկրաիներեն՝ Степан Андрійович Бандера, հունվարի 1, 1909[1][2][3], Ստարիյ Ուգրինով, Կալուշի ուեզդ, Գալիցիայի և Լոդոմերիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա - հոկտեմբերի 15, 1959[1][2][4][…], Մյունխեն, Գերմանիա[5]), ուկրաինացի քաղաքական գործիչ, ուկրաինական ազգայնականության գաղափարախոսն ու տեսաբանը։ Երիտասարդ տարիներին հայտնի է եղել Լիս, Ստեպանկո, Մալի, Սերի, Ռիխ, Մատվեյ Գորդոն և այլ ուրիշ մականուններով։
Ստեպան Բանդերա ուկրաիներեն՝ Степан Бандера | |
---|---|
Ծնվել է | հունվարի 1, 1909[1][2][3] |
Ծննդավայր | Ստարիյ Ուգրինով, Կալուշի ուեզդ, Գալիցիայի և Լոդոմերիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա |
Մահացել է | հոկտեմբերի 15, 1959[1][2][4][…] (50 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մյունխեն, Գերմանիա[5] |
Գերեզման | Վալդֆրիդհոֆ գերտեզմանատուն |
Քաղաքացիություն | ZUNR, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն, Ավստրո-Հունգարիա և առանց քաղաքացիության |
Մայրենի լեզու | ուկրաիներեն |
Կրոն | Ուկրաինական-հունական կաթոլիկ եկեղեցի |
Կրթություն | «Լվովի պոլիտեխնիկա» ազգային համալսարան |
Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և ահաբեկիչ |
Ամուսին | Յարոսլավա Բանդերա |
Ծնողներ | հայր՝ Անդրիյ Բանդերա, մայր՝ Միրոսլավա Բանդերա |
Կուսակցություն | OUN? և Ուկրաինական ազգայնականների հեղափոխական կազմակերպություն |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Անդամություն | OUN? |
Երեխաներ | Andrii Bandera? |
Ստորագրություն | |
Stepan Bandera Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է հոգևորականի ընտանիքում։ 1927 թվականից Ուկրաինական բանակային, 1929 թվականից Ուկրաինական ազգայնականների կազմակերպության (ՈւԱԿ) անդամ էր։ 1933 թվականից եղել է ՈւԱԿ-ի տարածքային ուղեկցող Արևմտյան Ուկրաինայի հողերում[նշում 1]։ 1933 թվականից սկսած մի շարք ահաբեկչական գործողություններ է կազմակերպել։ 1934 թվականին լեհական իշխանությունները ձերբակալել են Բանդերային և դատարանի որոշմամբ մահվան դատապարտել, որը հետագայում փոխարինվել է ցմահ բանտարկությամբ։ 1936 - 1939 թվականներին կրել է ազատազրկման ժամկետը լեհական տարբեր բանտերում, 1939 թվականի սեպտեմբերին ազատվել է Գերմանիայի Լեհաստանի վրա հարձակվելու շնորհիվ։ Որոշ ժամանակ գտնվել է խորհրդային տարածքի ընդհատակում, հետո տեղափոխվել է արևմուտք։ 1940 թվականի փետրվարից հետո, երբ քայքայվեց ՈւԱԿ-ը, դարձավ Ուկրաինական ազգայնականների կազմակերպության բանդերական թևի առաջնորդ։ Գերմանիայի՝ ԽՍՀՄ-ի վրա հարձակվելուց հետո մի շարք ազգայնականների հետ ձերբակալվել է գերմանական զավթիչների իշխանության կողմից, քանի որ ուզում էին անկախ Ուկրաինական պետություն ստեղծել։ Մինչև 1944 թվականի սեպտեմբերը եղել է Զակսենհաուզեն համակենտրոնացման ճամբարում։ 1947 թվականից կրկին ղեկավարել է ՈւԱԿ-ը։ 1959 թվականին ՊԱԿ-ի գործակալ Բոգդան Ստաշինսկին Մյունխենում սպանել է Ստեպան Բանդերային։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118652303 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Տարածքային ղեկավար
- (անգլերեն) PETLURA, KONOVALETS, BANDERA - Three Leaders of Ukrainian Liberation Movement murdered by Order of Moscow (audiobook)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեպան Բանդերա» հոդվածին։ |