Բալիչիներ
Բալիչիներ (Լատիներեն ՝ Balsich; Ալբաներեն . Balsha) ազնվական ընտանիք էր, որը ղեկավարում էր «Զետան և ափամերձ հողերը » (հարավային Չեռնոգորիա և Հյուսիսային Ալբանիա ), 1362 թվականից մինչև 1421 թվականը , Սերբիայի կայսրության անկման ընթացքում և դրանից հետո։ Բալսան, հիմնադիրը, մի ազնվական էր, ով կայսեր Ստեֆան Դուժանի կառավարման օրոք ուներ ընդամենը մեկ գյուղ ( 1331–1355), և կայսեր մահից հետո միայն նրա երեք որդիները իշխանություն ձեռք բերեցին Ստորին Զետայում։
| Բալիչիներ | |
|---|---|
| Տեսակ | ազնվական տոհմ |
| Երկիր | Սերբական կայսրություն  Վենետիկի հանրապետություն |
| Հիմնադիր | Բալսա I |
| Հիմնում | մինչև1335 |
| Ավարտ | 1421 |
| Դավանանք | Կաթոլիկ եկեղեցի |
Պատմություն խմբագրել
Ծագում խմբագրել
Բալիչի ընտանիքն առաջին անգամ հիշատակվել է կայսր Ստեֆան Ուրոշ V- ի կանոնադրության մեջ, որը թվագրվել է 1360 թվականի սեպտեմբերի 29-ին:Չկան վստահելի աղբյուրներ այս ընտանիքի մասին, կան միայն ենթադրություններ իրենց ծագման մասին[1][2][3]:Բացի Մավրո Օրբինիի պատմությունից, նրանց ծագման մասին այլ աղբյուրներ չկան:Գոյություն ունեն հատվածական պնդումներ, որ նրանք ծագել են «Կայսր Նեմանյա» -ից[4]։ Բալիչի մասին ամենահին հիշատակումը 1304 թվականից է, երբ Անջուի սերբ թագուհի Ելենա Անժույսկայան սլավոնական լեզվով նամակ է ուղարկել իր խնամակալի միջոցով Ռագուզա:Տեսություն է, որ այս Բալիչն ամուսնացել է Նեմանջի թագավորական ընտանիքի կին անդամի հետ և այդպիսով հիմնել Բալիչի ազնվական ընտանիքը։ [5] Ընտանիքի ծագման վերաբերյալ տարբեր կարծիքներ են հնչել։ [6]
Կարլ Հոփֆը (1832–1873) նրանց համարում էր «անվերապահորեն սերբ ցեղի մաս»:Իվան Ստեփանովիչ Յաստրեբովը (1839-1894), Ռուսաստանի հյուպատոս Շկոդերում եւ Պրիզրենում, Խոսելով Բալչիչների մասին, նրանց անունը կապել է ժամանակակից Շկոդերից ոչ հեռու գտնվող հռոմեական Բալետիի (Բալեչ) քաղաքի հետ:Ըստ Շեդոմիլջ Միյատովիչի (1842–1934), Բալիչի ընտանիքը վերջնական ծագում ուներ Պրովանսից Բաուզի տնից (Ֆրանսիա հարավ-արևելք), այդ ընտանիքից ծագել է իտալական ընտանիք դել Բալզոն, իսկ նրանցից ՝ Բալիչինները:Սերբ պատմիչ Վլադիմիր Սորովիչը (1885–1941) եզրակացրեց, որ իրենց անունից ելնելով ՝ նրանք հռոմեական (վլաչ) ծագում ունեն:Գերմանացի լեզվաբան Գուստավ Վայգանդը (1860–1930) պնդում էր խառն ալբաներեն- իռլանդական ծագում այն բանից հետո, երբ նա նշեց, որ ընտանիքի անունը ներառված է Ռումինիայում վաղ ալբանական ազգանունների ցանկում[7]։ Ժամանակակից գիտնականներ Ջոնֆինը, Դոնալդ Նիկոլը, Պիտեր Հարթլը Բալինչի ընտանիքի ծագումը դիտում են որպես Սերբական, իսկ Ռոբերտ Էլսին նշում է դրանք որպես սլավոնական ծագում ունեցող։
Վաղ պատմություն խմբագրել
Բալսան, հիմնադիրը, մի ազնվական էր, ով կայսեր Ստեֆան Դուժանի կառավարման օրոք ուներ ընդամենը մեկ գյուղ ( 1331–1355),և կայսեր մահից հետո միայն նրա երեք որդիները իշխանություն ձեռք բերեցին Ստորին Զետայում:Նույն թվականին Բալան մահանում է, և նրա որդիները ՝ Բալիչի եղբայրները, շարունակում են իշխել Պոդգորիցայում, Բուդվաում, Բարում և Սկադարում ընդգրկող գավառը:Բալիչիացիներին հաջողվեց փոքր ազնվականությունից դառնալ մինչև գավառական տերեր[8]։
Բալիչների դինաստիա խմբագրել
- Բալսա (I)
- Դուրադ I (1362-1378)
- Բալսա II (1378–1385)
- Դուրադ II (1385–1403)
- Բալսա III (1403–1421),
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Rudić 2006, p. 99: "О њиховом пореклу не знамо ништа" ,, "Према Чедомиљу Мијатовићу Балшићи су пореклом били француска, односно провансалска породица. Од њих су настали италијански Балшићи, од којих потичу српски Балшићи, а од њих румунски. Ч. Мијатовић, Балшићи, генеалошка студија, 150"
- ↑ Veselinović-Ljušić 2008, p. 91: "Пошто нам извори ништа поуздано не говоре о њиховим прецима, порекло ове породице је загонетно. Оно што је сигурно, то је да је име њиховог родоначелника несловенског порекла, па је то био повод историчарима да претке ..."
- ↑ Vladimir Nikolic-Zemunski (1927). Istorija cara Stevana Dušana. Narodna prosveta. էջ 238.
- ↑ Fajfric, 44. Oblasni gospodari: "O njihovom poreklu se zna veoma malo, tako da osim navoda koje je ostavio Mavro Orbin drugih podataka skoro i da nema. Postoje neki fragmentarni navodi koji ukazuju da je rodonačelnik ove porodice, Balša, zapravo rod od "cara Nemanje" te da je držao oblast Bojane (u susedstvu Skadra), no to je sve veoma nesigurno."
- ↑ Српско учено друштво, 1886
- ↑ Soulis, 1984
- ↑ Malcolm, Noel (1998). Kosovo: a short history. Macmillan. էջեր 62, 368. ISBN 978-0-333-66612-8. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 5-ին.
- ↑ Recueil de travaux de l'Institut des études byzantines: Volume 21 1982, "За разлику од Лазаревића, Бранковића и Драгаша, ближих или даљих рођака Немањића и потомака најугледцијих властеоских породица, први Балшићи су прави скоројевићи који су из редова ситне властеле доспели ..."