Բադեն (գերմ.՝ Baden), տարածաշրջան Գերմանիայի հարավ-արևմուտքում՝ Բադեն-Վյուրտեմբերգ երկրամասում։ Վարչական կենտրոնը Կառլսռուե քաղաքն է։ Միջնադարում՝ 11-րդ դարից Բադենի պատմական մարզը ստացել է մարկգրաֆության կարգավիճակ՝ Բադեն–Բադեն աթոռանիստով։ Մարկգրաֆները Ցերինգենների ազնվականական տոհմի ներկայացուցիչներ էին[1]։ 1535 թվականին բաժանվեց Բադեն–Բադենի (կաթոլիկական) և Բադեն–Դուրլախի (1556 թվականց) բողոքական)։ 1771 թվականին, Կառլ Ֆրիդրիխի ժամանակ, դրանք միավորվեցին (Կահե աթոռանիստով)։ 1806 թվականին Բադեն, որի տարածքը բավականին ընդլայնվեց Նապոլեոն I-ի հովանավորության շնորհիվ, վերածվեց Մեծ հերցոգության։ 1848–1849 թվականների գերմանական հեղափոխության ժամանակաշրջանում Բադենում բռնկվեց ապստամբություն, որը ճնշվեց կառավարական զորքերի կողմից։ 1871 թվականին Բադենը մտավ Գերմանական կայսրության կազմի մեջ[2]։ 1918 թվականի նոյեմբերյան հեղափոխության ժամանակ այնտեղ հռչակվեց հանրապետություն։ 1919–1933 թվականին Բադենը Վայմարյան Հանրապետության կազմում էր, 1933–1945 թվականին՝ վարչական օկրուգ։ Գերմանական ֆաշիզմի ջախջախումից հետո (1945) Բադենի հարավի մասը մտավ ֆրանսիական, հյուսիսինը՝ ամերիկյան օկուպացիոն գոտու մեջ։ 1949 թվականից ԳՖՀ–ի կազմում Բադեն-Վյուրթեմբերգի մի մասն էր։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 205)։
Գերմանիա
.svg)
